ICHKI KASALLIKLAR MODULI BO‘YICHA

Ushbu kitob O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi hamda Toshkent tibbiyot akademiyasi tomonidan 3-kurs talabalari uchun tayyorlangan «Ichki kasalliklar» modullari bo‘yicha o‘quv-uslubiy majmuadir. Majmua ichki kasalliklar, jumladan, yurak-qon tomir tizimi kasalliklari (YuIK, stenokardiya, miokard infarkti, yurak yetishmovchiligi), buyrak kasalliklari (surunkali pielonefrit, surunkali glomerulonefrit), oshqozon-ichak kasalliklari (surunkali gastrit, yara kasalligi) hamda jigarning surunkali kasalliklari (surunkali gepatit, jigar sirrozi) kabi muhim mavzularni o‘z ichiga oladi. Har bir mavzu batafsil yoritilgan bo‘lib, etiologiyasi, patogenezi, tasnifi, klinik ko‘rinishi, diagnostikasi, davolash va profilaktikasi kabi jihatlar keng qamrovda tahlil etilgan. Shuningdek, kitobda mavzularni yanada yaxshiroq o‘zlashtirish uchun testlar va vaziyatli masalalar ham berilgan.

Asosiy mavzular

• Yurak ishemik kasalliklari: YuIK - yurak mushaklarini kislorodga bo‘lgan talabi va koronar qon tomirlaridagi qon aylanishi orasidagi muvozanat buzilishi natijasida yuzaga keladigan patologik xolat hisoblanadi. Unda ateroskleroz, spazm, tromblar xosil bo‘lishi asosiy sababdir. Kitobda YuIKning belgilari, xavf omillari, diagnostikasi va davolash usullari batafsil yoritilgan.
• Surunkali pielonefrit: Piyelonefrit – buyrak kosachalari, jomlari va buyrak parenximasining yallig‘lanishi bilan birga ko‘proq interstitsial to‘qimani shikastlovchi jarayondir. Surunkali piyelonefritning shakllanish sabablari, klinik ko‘rinishi, diagnostikasi va davolash usullari batafsil bayon etilgan.
• Surunkali glomerulonefrit: Glomerulonefrit - buyrak koptokchasi qon-tomirlari, hamda kanalchalar va oraliq to‘qimalarning zararlanishi bilan kuzatiladigan umumiy immun-yallig‘lanish kasalligi. Kitobda kasallikning o‘tkir, yarim o‘tkir va surunkali turlari, etiologiyasi, epidemiologiyasi, klinik ko‘rinishi, diagnostikasi va davolash usullari haqida ma’lumot berilgan.
• Oshqozon va 12 barmoq ichak yara kasalligi: Oshqozon va 12 barmoq ichak yara kasalligi - qaytalanib turuvchi va jadallashishga moyil kasallik bo’lib, me’da va o‘n ikki barmoq ichakda yara illati sodir bo’lishi bilan ifodalanadi. Kasallikning rivojlanish sabablari, tasnifi, klinik ko‘rinishi, diagnostikasi va davolash usullari batafsil yoritilgan.
• Surunkali gastrit: Surunkali gastrit- me’da epiteliyasi regeneratsiyasining fiziologik buzilishi bilan ifodolanadigan shilliq pardaning surunkali yallig‘lanishi, buning natijasida parda atrofiyasi, me’daning sekretor, motor, gohida inkretor faoliyatining o‘zgarishi kuzatiladi. Kitobda surunkali gastritning tasnifi, etiologiyasi, klinik ko‘rinishi, diagnostikasi va davolash usullari haqida batafsil ma’lumot berilgan.
• Surunkali gepatit va jigar sirrozi: Surunkali gepatit va jigar sirrozi - jigarning surunkali kechuvchi, polietiologik kasallik bo’lib, jigarning diffuz, avj oluvchi kasalligi hisoblanadi. Kitobda ushbu kasalliklarning etiologiyasi, patogenezi, tasnifi, klinik ko‘rinishi, diagnostikasi, davolash usullari va asoratlari batafsil yoritilgan.
• Miokard infarkti: Miokard infarkti - yurak ishemik kasalligining klinik shakllaridan biri bo’lib miokardning qon bilan ta’minlanishining o’tkir buzilishi natijasida miokardning chegaralangan nekrozi yuzaga kelishi bilan xarakterlanadi. Kasallikning rivojlanishida xavfli omillar, tasnifi, klinik ko‘rinishi, diagnostikasi va davolash usullari keng qamrovda bayon etilgan.
• Yurak yetishmovchiligi: Yurak yetishmovchiligi (lotincha: insufficientia cordis) – dekompensatsiyalangan miokard disfunksiyasi natijasida kelib chiqadigan sindrom. Ushbu sindromning patofiziologik asoslari, turlari, klinik ko‘rinishlari, diagnostikasi va davolash usullari batafsil yoritilgan.