English grammar a university course
Ushbu kitob ingliz tili grammatikasini chuqur o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, talabalarga til tuzilishini, ma'nolarini va qo'llanilishini to'liq tushunishga yordam beradi. Unda grammatik kategoriyalar, sintaktik funksiyalar, so'z birikmalari va gap tuzilmalari kabi asosiy tushunchalar batafsil yoritilgan. Kitobda, shuningdek, turli grammatik qurilmalarning pragmatik funksiyalari va diskursdagi roli ham ko'rib chiqiladi. Nazariy tushuntirishlar bilan bir qatorda, kitobda ko'plab amaliy mashqlar va misollar keltirilgan bo'lib, talabalarga o'z bilimlarini mustahkamlash va tushunchalarini amalda qo'llash imkoniyatini beradi.
Asosiy mavzular
- Gap tuzilishi: Gap tuzilishi bo'limida sintaktik elementlar, gaplarning turlari, ularning tuzilishi va funksiyalari batafsil tahlil qilinadi. Predikat, ega, to'ldiruvchi va hol kabi elementlarning roli hamda gapning mazmunini shakllantirishdagi ahamiyati ko'rsatib o'tiladi. Shuningdek, ushbu bo'limda gaplarni kengaytirish va inkor qilish usullari ham o'rganiladi.
- So'z birikmalari (Nominal, Verbal, Adjektival, Adverbial, Prepozitsional): So'z birikmalari bo'limi so'zlarning guruhlanish tamoyillarini va ularning sintaktik funksiyalarini o'rganadi. Har bir so'z turkumiga xos bo'lgan birikmalar (ot, fe'l, sifat, ravish, prepozitsiya) va ularning gapdagi roli misollar bilan tushuntiriladi. So'z birikmalarining tuzilishi, ularning kengayishi va o'zgarishi ham ko'rib chiqiladi.
- Tilda munosabatni ifodalash: Ushbu mavzu gapda ma'noni ifodalashning turli usullarini o'rganadi, jumladan: gapning mazmunini tashkil qilish, mazmunni to'ldirish va ta'kidlash. Predikat, to'ldiruvchi va hol kabi elementlarning o'zaro munosabatlari hamda ushbu elementlarning gapda ma'noni yaratishdagi roli ko'rib chiqiladi. Shuningdek, ushbu mavzu gapda ma'noni qanday tashkil etish va ifodalash bilan bog'liq nazariyalar va amaliyotlarni o'z ichiga oladi.
- Fe'l zamonlari, aspekt va modal birliklar: Fe'l zamonlari, aspekt va modal birliklar bo'limida fe'lning zamon, aspekt va modal kategoriyalari orqali voqealarni ifodalash usullari tahlil qilinadi. O'tgan, hozirgi va kelasi zamonlar, tugallangan va tugallanmagan aspektlar, shuningdek, ehtimollik, zarurat va ruxsat kabi modal ma'nolar fe'llar orqali qanday ifodalanishi ko'rsatiladi. Shuningdek, ushbu bo'limda modal fe'llarning o'ziga xos xususiyatlari va qo'llanilishi ham o'rganiladi.
- Nutq aktlari va gap turlari: Nutq aktlari va gap turlari bo'limida gaplarning kommunikativ funksiyalari va ularning grammatik tuzilish bilan bog'liqligi o'rganiladi. Ta'kidlash, so'rash, buyruq berish va his-hayajonni ifodalash kabi nutq aktlarining deklarativ, interrogativ, imperativ va eksklamativ gap turlari orqali qanday amalga oshirilishi ko'rib chiqiladi. Shuningdek, ushbu bo'limda so'zlashuv jarayonida qo'llaniladigan bevosita va bilvosita nutq aktlari ham tahlil qilinadi.