Translation of Arabic borrowed words

Ushbu hujjat Oʻzbekiston davlat jahon tillari universiteti talabasi tomonidan yozilgan bitiruv malakaviy ishidir. Unda arab tilidan oʻzlashgan soʻzlarning tarjimasi masalalari Said Ahmadning “Saylanma asarlar” kitobi misolida oʻrganilgan. Ish kirish, ikki bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar roʻyxatidan iborat. Birinchi bobda asardan olingan parchalar tarjimasi berilgan boʻlsa, ikkinchi bobda arabcha oʻzlashmalar nazariy jihatdan tahlil qilingan.

Asosiy mavzular

Tarjima nazariyasi va tamoyillari: Tarjima nazariyasining asosiy prinsiplari, turli tillarning ma'nolarni kodlash usullari, tarjimonning vazifalari va yaxshi tarjima mezonlari haqida ma'lumot beriladi. Tarjimada so'zma-so'zlik va idiomlilik o'rtasidagi muvozanat, madaniy moslashuv va tarjima sifatiga ta'sir etuvchi omillar ko'rib chiqiladi.
Oʻzlashmalarning til lugʻatiga taʼsiri: Oʻzlashma soʻzlarning til lugʻatiga taʼsiri, xususan, ingliz tilida oʻzlashmalar tarixi va oʻrni, oʻzlashmalarning soʻz boyligini oshirishi, maʼno oʻzgarishlari, sinonimik qatorlar, uslubiy farqlanishlar va tilning grammatik tuzilishiga taʼsiri tahlil qilinadi. Oʻzbek tilidagi oʻzlashmalar ham shu nuqtai nazardan koʻrib chiqiladi.
Oʻzlashma soʻzlar, oʻzlashma soʻzlarning turlari: Oʻzlashma soʻzlarning taʼrifi, kelib chiqishi va turlari (toʻgʻridan-toʻgʻri oʻzlashmalar, tarjima oʻzlashmalari, semantik oʻzlashmalar) keltiriladi. Har bir turga misollar koʻrsatiladi va oʻzlashma soʻzlarning tilga kirib kelish sabablari, fonetik, grammatik va semantik oʻzgarishlarga uchrashi tushuntiriladi.
Arab tilidan olingan soʻzlarning baʼzi toʻplamlari: Oʻzbek tiliga arab tilidan kirib kelgan soʻzlarning roʻyxati (hokimiyat, hukumat, viloyat, kabila, millat, ilm, maʼrifat, asar, bayon, feʼl, lugʻat, mavzu) keltiriladi. Bu soʻzlarning oʻzbek tilidagi maʼnolari va qoʻllanilishi tushuntiriladi, shuningdek, arab tilining oʻzbek tiliga taʼsiri tarixiy kontekstda koʻrib chiqiladi.
Sayid Ahmad asarlarini tarjima qilishda ishlatilgan arabcha so'zlarni tarjima qilish usullari: Tarjima jarayonida arab tilidan kirgan so'zlarni tarjima qilish usullari muhokama qilinadi. Bularga so'zma-so'z tarjima, ma'no tarjimasi, madaniy moslashuv va boshqalar kiradi. Said Ahmadning asarlarida arab so'zlarini tarjima qilishga oid misollar keltirilgan.