Muhammad Avfiy rivoyatlari

Ushbu matn Muhammad Avfiyning "Ibratli rivoyatlar" kitobidan olingan ikki rivoyatni o'z ichiga oladi. Birinchi rivoyatda xizmatkor tasodifan sharobni podshohning to'niga to'kib yuboradi va podshoh g'azablanadi. Xizmatkor podshohning adolatiga shubha tug'dirmaslik uchun bu ishni qasddan qilganini aytadi. Ikkinchi rivoyatda podshoh sayohatga otlanayotganda otning ayili uzilib, podshoh yerga yiqiladi. Miroxo'r podshohni jazolash uchun keltirilganda, ayil ikki podshohning (podshoh va otlar podshohi) tortishuvi tufayli uzilganini aytadi.

Asosiy mavzular

Adolat va hukmdorning mas'uliyati: Birinchi rivoyat hukmdorning adolatli bo'lishi va xalq orasida zolim sifatida tanilmasligi kerakligini ko'rsatadi. Xizmatkorning qasddan gunoh qilishini bo'yniga olishi, podshohning xatti-harakatlariga nisbatan o'ziga xos tanqid sifatida namoyon bo'ladi.
Hikmat va mulohazakorlik: Ikkinchi rivoyatda miroxo'rning javobi hikmat va mulohazakorlik namunasidir. U vaziyatni yumshatish va podshohni o'ylantirish orqali o'zini jazodan saqlab qoladi.
Tasodif va taqdir: Ikkala rivoyatda ham tasodifiy hodisalar (sharobning to'kilishi, ayilning uzilishi) voqealar rivojiga ta'sir ko'rsatadi. Bu hodisalar insonning taqdirga bo'lgan munosabatini va vaziyatdan chiqib ketish yo'llarini ko'rsatadi.