Kimyo
Kitobda kimyo fanining asosiy tushunchalari, qonunlari, atom-molekular ta'limot, moddalar tuzilishi, kimyoviy reaksiyalar, eritmalar, dispers sistemalar, elektrolitik dissotsilanish nazariyasi kabi masalalar yoritilgan. Anorganik birikmalarning eng muhim sinflari, kimyoviy muvozanat, kataliz va katalizatorlar ham ko'rib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Kimyoning asosiy tushuncha va qonunlari: Atom-molekular ta'limot, moddalar tarkibi, atom va molekulalar haqidagi tasavvurlar, kimyoviy elementlar, formulalar, valentlik, modda miqdori, molyar massa, Avogadro qonuni va gazlar hajmi.
- Kimyoviy reaksiyalar va tenglamalar: Kimyoviy reaksiyalarning turlari (birikish, ajralish, o'rin olish, almashinish), issiqlik effektlari, qaytar va qaytmas reaksiyalar. Anorganik birikmalarning muhim sinflari: oksidlar, asoslar, kislotalar, tuzlar. Kimyoviy reaksiyalar va tenglamalar.
- D.I. Mendeleyevning davriy qonuni va sistemasi: Davriy qonun, atom tuzilishining yadro modeli, kimyoviy elementlarning davriy o'zgarishi, izotoplar, atomlar tuzilishi, elektron qobiqlar va orbitallar, kvant sonlar, Pauli prinsipi, Klechkovskiy qoidasi.
- Kimyoviy bog'lanish turlari. Moddalar tuzilishi: Kimyoviy bog'lanishning turli ko'rinishlari (kovalent, ion, metall, vodorod bog'lanish), elektrmanfiylik, qutbli va qutbsiz bog'lanishlar, gibridlanish. Moddalarning kristall va amorf holatlari.
- Kimyoviy reaksiyalarning tezligi va kimyoviy muvozanat: Reaksiya tezligiga ta'sir etuvchi omillar, aktivlanish energiyasi, kataliz va katalizatorlar, qaytar va qaytmas jarayonlar, kimyoviy muvozanat, Le Shatelye prinsipi.
- Eritmalar. Dispers sistemalar va chin eritmalar. Kolloid eritmalar: Dispers sistemalar, kolloid eritmalar, erish jarayonida osmos hodisasi, osmotik bosim, Vant-Goff qonuni.
- Elektrolitik dissotsilanish nazariyasi: Elektrolitlar va noelektrolitlar, dissotsilanish mexanizmi, dissotsilanish darajasi va doimiysi, kislota, asos va tuzlarning suvdagi eritmalarda dissotsilanishi, vodorod koʻrsatkich, indikatorlar.