The problem of Parts of the sentence
Ushbu kitob ingliz tilidagi gaplarning tuzilishi, qismlari va ularning o'zaro munosabatlariga bag'ishlangan. Asosiy e'tibor gap bo'laklarining sintaktik tahliliga, ularning semantik xususiyatlariga va gap tuzilishidagi rolini aniqlashga qaratilgan. Kitobda gapning asosiy va ikkinchi darajali bo'laklari, ularning klassifikatsiyasi, vazifalari va o'ziga xos xususiyatlari batafsil ko'rib chiqilgan. Shuningdek, gap bo'laklarining tuzilishini tahlil qilishning turli usullari, shu jumladan, bevosita tashkil etuvchilar usuli (IC's) va transformatsion model ham o'rganilgan.
Asosiy mavzular
- Gapning asosiy bo'laklari: Gapning asosiy bo'laklari sintaktik kategoriya sifatida ta'riflanadi va nutqdagi turli lingvistik birliklarning o'zaro ta'siri orqali hosil bo'ladi. Gapning asosiy bo'laklariga ega bo'lish, gapning nisbiy mustaqilligini ta'minlaydi va uni to'liq kommunikatsiya birligi sifatida ishlatish imkoniyatini yaratadi. Sub'ekt-predikat strukturasi gapning asosi hisoblanadi.
- Gapning ikkinchi darajali bo'laklari muammosi: Gapning ikkinchi darajali bo'laklariga odatda to'ldiruvchi, aniqlovchi va hol kabi bo'laklar kiradi. Ushbu bo'laklarning har biri o'ziga xos xususiyatlarga ega, ammo ularning aniq chegaralarini belgilash ba'zan qiyin bo'lishi mumkin. Ba'zi hollarda, bir so'z yoki frazani to'ldiruvchi yoki aniqlovchi sifatida tasniflash shaxsiy fikrga bog'liq bo'lishi mumkin. Ob'ekt, atribut va adverbial modifikator kabi uchta an'anaviy ikkinchi darajali qismni ko'rib chiqamiz va ularning farqi qanday printsiplarga asoslanganligini va qanday ob'ektiv mezonlarni aniqlash mumkinligini aniqlashga harakat qilamiz.
- Gapning tarkibiy qismlarini tahlil qilish: Gapning tarkibiy qismlari sintaktik birliklar hisoblanadi. Gapning tuzilishini o'rganishda muhim qadam gapning tarkibiy qismlarga ajratishdir. Bevosita tashkil etuvchilar usuli (IC's) gapni kichikroq tarkibiy qismlarga ajratishni nazarda tutadi, bunda har bir qism o'z navbatida yanada kichik qismlarga bo'linishi mumkin. Transformatsion model esa gapning asosiy va hosilaviy tuzilmalarini ajratishga asoslangan.