Konsentrasiyasini o’lchash usullari va asboblari
Ushbu kitob kimyoviy texnologiya institutlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, texnologik jarayonlarda moddalarning konsentrasiyasini o'lchash usullari va asboblariga bag'ishlangan. Kitobda potensiometrik, konduktometrik va titrlash usullari, shuningdek, ularning avtomatik variantlari batafsil yoritilgan. Asosiy e'tibor usullarning nazariy asoslariga, amaliy qo'llanilishiga va o'lchash xatoliklarini kamaytirish usullariga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Potensiometrik usul: Elektrod potensiallarini o'lchashga asoslangan usul. Eritmadagi ionlar konsentrasiyasini aniqlash uchun indikator elektrodlardan foydalaniladi. Nernst qonuni va gal'vanik elementlar tushunchalari asosida ishlaydi.
- Konduktometrik konsentratomerlarning o'lchash usuli: Eritmaning elektr o'tkazuvchanligini o'lchashga asoslangan usul. Eritmadagi ionlar harakati va ularning konsentrasiyasi elektr o'tkazuvchanligiga ta'sir qiladi. O'zgaruvchan tok va to'rt elektrodli tizimlar xatoliklarni kamaytirish uchun qo'llaniladi.
- Titrlash usuli: Modda konsentrasiyasini kimyoviy reaksiya orqali aniqlash usuli. Ekvivalent nuqtani aniqlash uchun indikatorlar, potensiometrik, konduktometrik, fotometrik va termokimyoviy usullar qo'llaniladi. Avtomatik titrlash tizimlari va ularning ishlash prinsiplari ko'rib chiqiladi.
- Elektrodsiz konduktometriya: Elektrodlar bilan bevosita aloqa qilmasdan eritma o'tkazuvchanligini o'lchash usuli. Induktivlikni o'lchash orqali amalga oshiriladi va yuqori tozalikni talab qiladigan eritmalarda qo'llaniladi. Past chastotali usulning fizik asoslari muhokama qilinadi.
- Temperatura kompensasiyasi: Har xil usullarda eritmalarni o'lchash aniqligiga haroratning ta'siri va ushbu ta'sirni bartaraf etish usullari. Turli xil kompensatorlar va ularning ishlash prinsiplari, jumladan, suyuqlik va termistorli kompensatorlar tasvirlangan.