Shaftoli mevalarini saqlash va qayta ishlash texnologiyasi
Ushbu bitiruv malakaviy ishi shaftoli mevalarini saqlash va qayta ishlash texnologiyasiga bag'ishlangan. Ishda O'zbekistonda yetishtiriladigan shaftoli navlarining kimyoviy tarkibi, ozuqaviy qiymati, saqlash va qayta ishlash texnologiyalari, jumladan sharbat ishlab chiqarish jarayonlari batafsil yoritilgan. Iqtisodiy samaradorlik va mehnatni muhofaza qilish masalalariga ham to'xtalib o'tilgan. Ishlab chiqarish uchun zarur texnik-iqtisodiy hisob-kitoblar, uskunalar tanlovi va ularning sarflanadigan xarajatlari keltirilgan. Nihoyatda, tadqiqot natijalari asosida ishlab chiqilgan texnologiyani joriy etish bo'yicha takliflar berilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Mavzuning dolzarbligi, meva-uzumchilik va sabzavotchilikni rivojlantirishning ahamiyati, O'zbekistonda qishloq xo'jaligini rivojlantirish bo'yicha davlat siyosati, shaftoli mevasi va uning ahamiyati, uning tarkibidagi ozuqaviy moddalar, vitaminlar va boshqa foydali elementlar haqida ma'lumotlar berilgan. Ishning maqsadi va vazifalari aniqlangan.
- Umumiy qism: Shaftolining ahamiyati, kelib chiqishi va tarqalishi, uning navlari, mevalarning ozuqaviy qiymati, vitaminlar va minerallarga boyligi, shuningdek, mevalarning saqlash va qayta ishlash uchun mos turlari haqida ma'lumot berilgan.
- Shaftoli mevalarini terish va tovar holatiga keltirish: Shaftoli mevalarini terishning texnologik talablari, pishish darajasi, terish muddatlari, saralash, saralash punktlarida ishlov berish va qadoqlash jarayonlari batafsil tushuntirilgan.
- Shaftoli mevalarini saqlash: Meva saqlash omborlarining turlari, harorat va nisbiy namlik rejimlarining ahamiyati, saqlash davomida mevalarda yuzaga keladigan o'zgarishlar, saqlash muddatini uzaytirish usullari, saqlash jarayonida texnik-iqtisodiy hisoblar keltirilgan.
- Konservalangan meva sharbatlar tasnifi: Meva sharbatlarining turlari, tabiiy, kupajlangan, qandli, gazlangan, bijg'itilgan va quyultirilgan sharbatlar, ularning ishlab chiqarish texnologiyalari va xususiyatlari haqida ma'lumot berilgan.
- Etli meva sharbatlari ishlab chiqarish texnologiyasi: Etli meva sharbatlarini ishlab chiqarish jarayoni, xom ashyoni tayyorlash, maydalash, pyure olish, gomogenizatsiya va boshqa texnologik bosqichlar, qo'llaniladigan uskunalar va ularning statistik ko'rsatkichlari keltirilgan.
- Shaftoli sharbati ishlab chiqarish texnologiyasi: Shaftoli sharbati ishlab chiqarish texnologiyasi, xom ashyoni tayyorlash, maydalash, sharbat olish, qand siropi bilan aralashtirish, gomogenizatsiya, pasterizatsiya, sterillash va qadoqlash jarayonlari batafsil bayon etilgan.
- Shaftoli sharbati ishlab chiqarish texnologik hisoblari: Shaftoli sharbati ishlab chiqarish texnologik jarayonlariga oid texnik-iqtisodiy hisob-kitoblar, jumladan, ishlab chiqarish hajmi, xom ashyoga sarflanadigan mablag'lar, texnik xarajatlar, kapital mablag'lar, ishlab chiqarish tannarxi va rentabellik hisob-kitoblari keltirilgan.
- Mexnatni muhofaza qilish: Korxona binosining yong'inga chidamliligi, elektr tokidan jarohatlanish xavfi kategoriyalari, ish joyidagi harorat, namlik, shovqin, vibratsiya kabi omillar, ularni bartaraf etish bo'yicha tadbirlar, korxonada sog'lom mehnat sharoitini yaratish masalalari yoritilgan.
- Atrof-muhit muhofazasi: Atmosfera havosini ifloslantiruvchi omillar, ularning manbalari, noxush oqibatlari, atrof-muhitni muhofaza qilish bo'yicha tadbirlar, jumladan, korxona joylashuvi, chiqindilarni kamaytirish va boshqa ekologik tadbirlar haqida ma'lumot berilgan.
- Iqtisodiy qism: Shaftoli sharbati ishlab chiqarishni iqtisodiy samaradorligini hisoblash, kapital mablag'larni hisoblash, xom ashyo va materiallar xarajatlari, texnik xarajatlar, asosiy vositalar qiymati, bo'linmalarning qiymatini aniqlash, tannarx hisobi, foyda va rentabellikni aniqlash, mehnat unumdorligi va fond samaradorligini hisoblash kabi masalalar ko'rib chiqilgan.
- Xulosa va takliflar: Bitiruv malakaviy ishi yakunida asosiy xulosalar chiqarilgan va respublikamizda shaftoli sharbati ishlab chiqarishni rivojlantirish va eksportini kengaytirish bo'yicha takliflar berilgan.