Ushbu dissertatsiya avtoreferati «Sayatkhan-Khamra» dostonining qoraqalpoq versiyasining kompozitsion, tipologik va badiiy xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda dostonning jahon va turkiy xalqlar folkloridagi o'rni, uning milliy o'ziga xosliklari, obrazlar tizimi, badiiy tili va she'riy tuzilishi tahlil qilingan. Dostonning yaratilish tarixi, rivojlanish bosqichlari va janriy o'ziga xosliklari ham yoritilgan.
Ushbu tadqiqot "Sayod va Hamro" dostonining turkiy versiyalari va variantlarini qiyosiy-tipologik jihatdan o‘rganishga bag‘ishlangan. Tadqiqotda dostonning O‘rta Osiyo (o‘zbek, turkman, qoraqalpoq), turk va ozarbayjon versiyalari tahlil qilingan, ularning o‘ziga xos va umumiy jihatlari, obrazlar tizimi, motivlar evolyutsiyasi, tarixiy va genetik asoslari ochib berilgan. Dostonning turli versiyalarini qiyosiy o‘rganish orqali jahon fol'klorshunosligida versiyalar va variantlarning paydo bo‘lishi va rivojlanishi qonuniyatlari ko‘rsatilgan. Tadqiqot natijalari o‘zbek fol’klorining ilmiy-nazariy va amaliy muammolarini hal etishda, shuningdek, folklorshunoslikni rivojlantirishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Bu dissertatsiya Oʻzbekiston Respublikasida chop etilgan Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Qoraqalpoq filiali Bilib nashriyoti tomonidan 2008-yilda chop etilgan ". Qoraqalpoq xalq og'zaki ijodining taniqli namunalarini aks ettiruvchi XIV tomli "G'aroyib oshiq", "Sayyotxon Xamra" nomli asarning poetikasini yoritadi. Unda Qoraqalpoq xalqining lirik va epik an'analari birlashgan. Dissertatsiyada "Sayyotxon Xamra" dostonining kompozitsiyasi, syujeti va obrazlar tizimi chuqur tahlil etilgan. Shuningdek, asarda qoʻllanilgan badiiy sanʼatlar, til xususiyatlari va folklor anʼanalari ham tadqiq qilingan. Muallif doston syujetida xalqning hayoti, urf-odatlari va orzu-umidlari aks etganini taʼkidlaydi.
Bu kitob qoraqalpoq tilshunosligi va folklori haqida bo'lib, unda qoraqalpoq tilidagi arxaik va tarixiy so'zlarning qo'llanilishi, kelib chiqishi va ma'nolari o'rganilgan. Ayniqsa, "Sayatxon-Hamra" dostonidagi so'zlarning tematik guruhlari tahlil qilingan, o'g'uz elementlari, diniy tushunchalar, siyosiy atamalar va maishiy buyumlar bilan bog'liq so'zlar ko'rib chiqilgan. Kitobda qoraqalpoq tili leksikasining boy tarixiy qatlamlari va turkiy tillar bilan aloqalari yoritilgan.
Ushbu kitobda "Sayatxan Xamra" da'stanining poetikasi, jiyuvshi qaharmanlar obrazlari, milliy o'zgeshelikleri, lirik-epikalik janr usiylarining milliy tiykarlaniwi, hamda "Sayatxan Xamra" da'staninin' g'ayri tabiyiy ku'shler obrazlari, hamda "Sayatxan Xamra" da'stani prozasinin' ko'rkemliyi ham olardag'i qollanilgan usiylar teren' izertlengen. Da'standag'i waqiyalar, syujetler, obrazlar, ha'm olardin' ko'rkemlik o'zgeshelikleri uliwma milliy hu'r o'nerimizdi ko'rsetedi.
Ushbu kitobda Turkistonning feodal tuzumida yashagan xalq hayoti, urf-odatlari va o'zaro munosabatlari, shuningdek, o'sha davrdagi siyosiy vaziyat tasvirlangan. Asarda Худоёрхонning hokimiyatga kelishi, uning zulmi, омма халқининг оғир аҳволи, уламоларнинг ички-ташқи аҳволи, ахлоқи, мадраса ва оила ҳаёти, шунингдек, шу даврдаги хотин-қизларнинг jamiyatdagi o'rni kabi mavzular yoritilgan. Asar sevgi, sadoqat, xiyonat va kurash kabi tuyg'ularni ifodalaydi.
Ushbu asar She'roz ismli yigit va Gulnoz ismli qizning sevgi hikoyasini hikoya qiladi. She'roz va Gulnoz bir-birini sevadi, lekin ularning baxtiga hasad qilgan yovuz kuchlar ularni ayro qilmoqchi bo'ladi. She'roz boylikka uchib, qalbini toshga aylantiradi. Oxir oqibatda sevgi va sadoqat g'alaba qozonadi.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi Sh.Seytovning «Xalqobod» romanida sifat so'z turkumi, uning ma'noviy turlari, o'zlashma usullari, ayniqsa maktablarda o'qitish masalalariga bag'ishlangan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi Alisher Navoiyning "Sab'ai Sayyor" dostonida mifologik obrazlarning talqiniga bag'ishlangan. Unda mifning mohiyati, adabiyotdagi o'rni, Navoiy ijodida folklor va mifologiya bilan bog'liqlik, dostonning tuzilishi, qahramonlar obrazi kabi masalalar ko'rib chiqilgan.
Ushbu maqolada Qoraqalpoq adibi Sh.Seytovning "Xalqobod" roman-tetralogiyasida yaratilgan obrazlar, ularning poetik mahorati va o'ziga xos uslubi tahlil etilgan. Shuningdek, asarda inson ruhiyati, axloq-odob masalalari, jamiyatdagi o'zgarishlar va adibning XX asr qoraqalpoq nasrida tutgan o'rni yoritilgan.