Леонардо да Винчининг "Адолат" ҳикоясида дунёдаги адолатсизлик, табиатдаги мувозанат, ҳар бир мавжудотнинг ўз ўрни ва вазифаси ҳақида ҳикоя қилинади. Асар қаҳрамонлари (сичқон, мушук, бойқуш) орқали адолат тушунчасига ёндашилади. Бойқушнинг ҳикматли сўзлари табиат қонунларига асосланиб, жамиятда адолатни ўрнатишга қаратилган.
Hikoya adolat haqida bo'lib, unda tabiatdagi tartib va adolatning ahamiyati ta'kidlanadi. Asarda turli hayvonlar orqali adolatning mohiyati ochib berilgan. Boyqush donoligi, asalari oilasining inoq mehnat qilishlari va har bir jonzodning o'z o'rni borligi ta'kidlanadi. Leonardo da Vinchi asarida adolatning donolikka asoslanganligi va har bir kishi o'z vazifasini bajarishi kerakligi haqida xulosa beriladi.
Ushbu qissa Adolat Abdusafayevich ismli shaxsning hayoti va faoliyatini, uning nashriyotdagi o'rni, shaxsiy sifatlari va kasbiy munosabatlarini tasvirlaydi. Qissa davomida Adolat Abdusafayevichning murakkab fe'l-atvori, uning xodimlari bilan bo'lgan munosabatlari, shaxsiy hayotidagi muammolari va professional faoliyatidagi qiyinchiliklar atroflicha yoritiladi. Hikoya davomida nashriyotdagi boshqa xodimlar, jumladan, Umarov, Sojida, Suyra va boshqalar bilan bo'lgan muloqotlari orqali Adolat Abdusafayevichning shaxsiyati yanada ochib beriladi. Qissa inson psixologiyasining murakkab jihatlari, ish joyidagi munosabatlar, rahbarlikning mas'uliyati va shaxsiy hayotning ish faoliyatiga ta'siri kabi mavzularni qamrab oladi.
Ushbu kitobda buyuk faylasuf Aflotun davlat va jamiyat tuzilishi, qonunlar va ularga bo'lgan asosiy talablar, shuningdek ularni aholiga tushuntirish va amalda joriy etish masalalari haqida mulohazalar yuritadi. Kitobda adolat, mardlik, nomus, vatanparvarlik, ota-ona hurmati, ezgu ishlarni amalga oshirish kabi umuminsoniy qadriyatlar yoritilgan.
Kitobda Yaxshilik va Yomonlik ismli ikki do'stning sarguzashtlari hikoya qilinadi. Yaxshilik doimiy ravishda Yomonlikka yordam beradi, lekin Yomonlik uning yaxshiliklariga xiyonat qiladi. Oxir-oqibat, Yaxshilik sabr-toqati tufayli jinlar yordamida ko'r bo'lib qolgan ko'zlarini tiklaydi va boylik orttiradi. Yomonlik esa o'zining xiyonatkorligi uchun jazolanadi va halok bo'ladi. Bu hikoya yaxshilikning qadri va yomonlikning oqibatlari haqida.
Maqolada Amir Temurning shaxsi, uning faoliyati va tarixini o'rganishning ahamiyati haqida so'z boradi. Amir Temurning hayoti va faoliyati afsonalarga aylanganligi, uning merosi xalq uchun bitmas-tuganmas boylik ekanligi ta'kidlanadi. Maqolada Amir Temurning adolatga sodiqligi, insoniy fazilatlari, vatanparvarligi, bunyodkorligi, ilm-fan homiysi bo'lganligi va ma'naviy yetukligi haqida fikrlar bayon etilgan.
Alisher Navoiyning "Mahbub ul-Qulub" asari insoniyat, jamiyat va axloq-odob masalalariga bag'ishlangan pandnoma. Asarda adolat, saxovat, qanoat, sabr, tavozu kabi fazilatlar ulug'lanib, zulm, hasad, riyo kabi illatlar qoralanadi. Muallif jamiyatning turli tabaqalari vakillarini (shohlar, vazirlar, ulamolar, fuzalolar, qozilar, muftiylar, tabiblar va boshqalar) o'ziga xos uslubda tasvirlab, ularning ijobiy va salbiy xususiyatlarini ochib beradi. Asar hikoyatlar, aforizmlar va she'riy parchalar bilan boyitilgan.
Ushbu kitob Oʻzbekiston adabiyotining turli davrlariga oid she’riy va nasriy asarlardan iborat majmua. Unda Alisher Navoiy, Husayniy, Bobur, Ogahiy, Muqimiy, Furqat, Uvaysiy, Nodira, va boshqa mumtoz adiblarning ijod namunalaridan namunalar keltirilgan. Kitobda gʻazallar, muxammaslar, ruboiylar, qitʼalar, dostonlardan parchalar, hajviyotlar va boshqa janrlardagi asarlar oʻrin olgan.
Ushbu kitob O'zbekiston o'rta maxsus ta'lim tizimi uchun adabiyot fanidan ma'ruzalar to'plamidir. Unda o'zbek adabiyotining klassik va zamonaviy namoyandalari hayoti, ijodi va asarlarining tahlili keltirilgan. Kitob o'zbek adabiyotini o'rganuvchi talabalar uchun mo'ljallangan.
Ushbu kitob oʻzbek adabiyoti tarixidan eng muhim namunalar jamlanmasidir. U qadimiy davrlardan to XV asrgacha boʻlgan turli janrlardagi asarlarni oʻz ichiga oladi. Kitobda "Avesto" dan tortib, Alisher Navoiygacha boʻlgan davrning eng sara namunalarini topish mumkin. Antologiya akademik litsey oʻquvchilari uchun moʻljallangan boʻlib, ularga oʻzbek adabiyotining boy merosini kengroq oʻrganish imkoniyatini beradi.