Kitobda buyuk allomalar hayoti va ilmiy merosi haqida ma'lumotlar berilgan. Unda Imom Buxoriy, Abu Abdulloh Al-Xorazmiy, Imom Termiziy kabi allomalarning hayoti, ilmiy faoliyati, asarlari va islom madaniyatiga qo'shgan hissasi yoritilgan. Shuningdek, kitobda islom dinining asosiy tamoyillari, hadis ilmi, fiqh, falsafa va boshqa ilmlar haqida ma'lumotlar ham mavjud.
Ushbu kitobda Oʻzbekiston Milliy universiteti huzuridagi Ilmiy darajalar beruvchi Kengash tomonidan DSc.03/30.12.2019.F.01.05 raqamli ilmiy kengashda himoya qilingan, falsafa fanlari doktori (PhD) dissertatsiyasining avtoreferati keltirilgan. Unda Imom Buxoriyning ma'naviy merosida diniy tasavvurlarning milliy qadriyatlarga sinkretlashuv xususiyatlari, uning dunyoqarashi, falsafiy-tarixiy jihatlari, ijtimoiy-falsafiy g'oyalari, shaxsiy hayoti va ilmiy faoliyati atroflicha o'rganilgan. Shuningdek, tadqiqotning dolzarbligi, ilmiy yangiligi, amaliy ahamiyati va natijalari haqida ma'lumot berilgan.
Ushbu kitob O'zbekistonning buyuk mutafakkirlari, ularning islom diniga qo'shgan hissalari, hadis ilmining rivojlanishiga qo'shgan hissasi, hadislarning ta'lim-tarbiyadagi ahamiyati haqida ma'lumot beradi. Kitobda islom dinining mohiyati, Qur'oni Karim va Hadisning ahamiyati, shuningdek, buyuk muhaddislar Imom Buxoriy va At-Termiziylarning hayoti va ilmiy faoliyati haqida so'z boradi.
Ushbu kitobda Imom Ismoil al-Buxoriyning hayoti, ilmiy faoliyati, hadislarni to'plash va ularni saralashdagi mashaqqatlari, shuningdek, uning "Al-Jome' as-Sahih" nomli mashhur hadislar to'plamining ahamiyati haqida ma'lumot berilgan. Kitobda Buxoriyning ustozi Ahmad ibn Hanbal, shogirdlari, uning shaxsiy fazilatlari, ilmiy iqtidori, zuhd va taqvosi, hamda turli ulamolar tomonidan unga berilgan yuqori baholar bayon etilgan.
Ushbu kitob, Imom al-Buxoriyning hayoti, ijodi va "Al-adab al-mufrad" asarining tahliliga bag'ishlangan. Kitobda Imom Buxoriyning ilmiy merosi, hadis ilmidagi o'rni, asarlari, xususan, "Al-adab al-mufrad" asarining ma'naviy-axloqiy ahamiyati, til xususiyatlari va jamiyatga ta'siri ko'rib chiqiladi. Asarda shuningdek islom dini, Qur'oni Karim, hadislar va shariatning axloq-odob, ma'rifat haqidagi qarashlariga ham e'tibor qaratilgan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi Markaziy Osiyolik buyuk allomalar ijodida ahillik va bag'rikenglik g'oyalarini yoritishga bag'ishlangan. Ishda jadidlarning ma'rifatparvarlik g'oyalari, Axmad Donish, Mahmudxo'ja Behbudiy, Abdulla Avloniy va Fitrat kabi namoyandalarining tinchlik va bag'rikenglikka oid qarashlari tahlil qilinadi. Shuningdek, Imom al-Buxoriy, Abu Mansur Moturidiy va Mahmud az-Zamaxshariy kabi allomalarning asarlarida insonparvarlik g'oyalari, ota-onaga hurmat, qo'shnichilik, yetim-yesirlarga mehr-shafqat kabi mavzular ko'rib chiqiladi.
Ushbu avtoreferat O'zbekistonning yetakchi olimlaridan biri, falsafa fanlari doktori Musayeva Nodira Mahmudovnaning ilmiy ishiga bag'ishlangan. Unda Imom Buxoriyning "Al-Jomi' as-Sahih" asaridagi ijtimoiy-antropologik masalalar falsafiy tahlil qilingan. Muallif Imom Buxoriyning asarlarini o'rganib, ulardagi ijtimoiy va antropologik g'oyalarni, ularning zamonaviy shaxs tarbiyasidagi o'rni va ahamiyatini ochib beradi. Kitobda ilm-fan, madaniyat, din va falsafa sohalarida Imom Buxoriyning ilmiy merosi hamda uning O'zbekistonning ijtimoiy-siyosiy va ma'naviy-ma'rifiy rivojlanishidagi o'rni yoritilgan. Shuningdek, avtoreferatda Imom Buxoriyning ilmiy ijodi, ilmiy maktabi, asarlarining ilmiy qiymati va zamonaviy davr uchun ahamiyati haqida batafsil ma'lumotlar berilgan.
Ushbu kitob O'zbekiston umumiy o'rta ta'lim maktablarining 5-sinfi uchun mo'ljallangan adabiyot darsligining 1-qismidir. U o'quvchilarni adabiyot olami, so'z san'ati, folklor, mumtoz va zamonaviy adabiyot namunalari bilan tanishtirishga qaratilgan. Darslik maqollar, topishmoqlar, ertaklar, dostonlar va qissalar kabi janrlarni o'z ichiga oladi hamda Imom Buxoriy, Ezop, Hans Kristian Andersen, Abdulla Qodiriy, Mirkarim Osim, Maqsud Shayxzoda kabi adiblarning hayoti va ijodini yoritadi.
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi mustaqilligining 28 yilligi munosabati bilan nashr etilgan boʻlib, unda Imom Buxoriyning ilmiy va maʼnaviy merosi, ularning falsafiy qarashlari, ijtimoiy faoliyati hamda Oʻrta Osiyo tarixiga oid turli mavzular chuqur tahlil qilingan. Kitobda ajdodlarimizning ilmiy merosi, jumladan, tasavvuf taʼlimoti, hadis ilmi, fiqh, tafsir kabi yoʻnalishlardagi hissasi yoritilgan. Shuningdek, Oʻrta Osiyo xalqlarining ijtimoiy-madaniy hayoti, ularning falsafiy va maʼnaviy qarashlari, jumladan, Yassaviya va Naqshbandiya tariqatlari, ularning davlat va jamiyat hayotidagi oʻrni ham koʻrib chiqilgan. Kitobda shuningdek, milliy-maʼrifiy, ilmiy-adabiy jurnal sifatida Oʻzbekistonning boy madaniy merosi va turli ilmiy tadqiqotlar ham oʻrin olgan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi hadislarning ijtimoiy hayotdagi o'rniga bag'ishlangan bo'lib, hadis ilmining ahamiyati, uning asosiy manbalari va rivojlanish bosqichlari, mashhur muhaddislar hayoti va faoliyati, oilaning jamiyatdagi o'rni kabi masalalarni o'z ichiga oladi.