IQTISODIYOT
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti talabalari uchun malakaviy amaliyotni o'tash bo'yicha uslubiy qo'llanma sifatida ishlab chiqilgan. Qo'llanma "Iqtisodiyot (sanoat)" ta'lim yo'nalishi bo'yicha bitiruvchi kurs talabalariga mo'ljallangan bo'lib, amaliyotni tashkil etish, o'tkazish va baholash tartibini belgilaydi.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi oliy o'quv yurtlari talabalari uchun "Sanoat iqtisodiyoti" fanidan o'quv qo'llanma sifatida mo'ljallangan. Qo'llanma sanoatning nazariy va amaliy asoslarini, uning milliy iqtisodiyotdagi o'rni, tarmoq tuzilmasi, boshqaruv tizimi, rejalashtirish, samaradorlik, fan-texnika taraqqiyoti, resurslardan foydalanish, baho va baholash kabi masalalarni qamrab olgan.
Mening bitiruv malakaviy ishim mavzusi hozirgi kunda dolzarb boʻlib, uning echimini topish yanada mas'uliyatli masalalardan biri boʻlib hisoblanadi. Men BMI mavzusini yoritishda barcha ma'lumotlardan foydalandim: jumladan, malakaviy amaliyot davrida ishlab chiqarish korxonalaridan olingan ma'lumotlar, texnologik qurilmalarning chizmalari, ularning ishlash prinsiplari, texnik tavsiflari, xom-ashyo va tayyor mahsulotlarning tavsiflari, ishlab chiqarish korxonalarida hosil boʻladigan chiqindilar va ularni qayta ishlash usullari, internet ma'lumotlari va boshqalardan foydalandim. Ushbu ma'lumotlarga tayangan holda «Polistirol sopolimeri ishlab chiqarish jarayonida polimerlovchi qurilmani takomillashtirish (Q=32 t/y)» nomli BMI ishini loyihaladim. Natijada tanlangan texnologiyaga mos keladigan texnologik rejimlar bayon qilindi va ortiqcha sarf-harajatlarga yo'l qoʻyilmadi. Men bajargan BMIda kirish, umumiy qism, texnologik qism, iqtisodiy qism, mehnat muhofazasi, atrof-muhit muhofazasi, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati, ilovalar keltirilgan. Texnologik qismda mahsulot ishlab chiqarish texnologiyasi, konkret turdagi maxsulotlar uchun tegishli texnologik, mexanik, issiqlik va boshqa hisoblar, ularning tahlili, asosiy qurilmalar hamda moddiy balans hisoblari keltirilgan. Chizmalarda asosiy ishlab chiqarish texnologik liniyasi, asosiy qurilma va uning qirqimlari, shuning bilan birgalikda iqtisodiy koʻrsatkichlar jadvali berilgan. Ishlab chiqarish jarayonida e'tiborga olinishi kerak boʻladigan mehnat muhofazasi va atrof-muhit muhofazasi, ish jarayonida ajralishi mumkin boʻlgan zararli texnologik chiqindilar va ularni oldini olish choralari berilgan. Iqtisodiy qismda esa barcha bajarilgan ishlarning natijasida erishiladigan iqtisodiy koʻrsatkichlar hisoblanib, jadval shaqlida bayon qilingan. Loyihalanayotgan ushbu texnologik liniya men o'ylaymanki, qisqa muddatlarda qilingan barcha sarf-harajatlarni qoplaydi.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
“Industrial iqtisodiyot” kursi O‘zbekiston Respublikasi sanoatining asosiy fondlarining tahlilini, ularning tarkibini, sanoat tarmoqlarining joylashtirilishini, iqtisodiy samaradorligini, mehnatga haq to‘lash tizimini va fan-texnika taraqqiyotini qamrab oladi. Kitobda, shuningdek, sanoat ishlab chiqarishning asosiy fondlarining turlari va ulardan foydalanish ko‘rsatkichlari, amortizatsiya, ishlab chiqarish quvvatlari va ulardan foydalanishning samaradorligini oshirish yo‘llari, sanoat mahsuloti sifatini baholash usullari, tannarx, foyda va rentabellikni oshirish yo‘llari, narx siyosati va baholash tizimi, sanoatni joylashtirishning asosiy omillari va yo‘nalishlari, hamda boshqaruv tizimi kabi masalalar yoritib berilgan. Shuningdek, kitobda fan-texnika taraqqiyoti, innovatsion faoliyat, ijtimoiy va iqtisodiy samaradorlik, mehnatga haq to‘lash kabi muhim masalalar atroflicha tahlil qilingan.
Ushbu kitob O‘zbekiston Respublikasi Oliy va O‘rta Maxsus Ta’lim Vazirligi hamda Toshkent Kimyo-Texnologiya Instituti tomonidan tayyorlangan malakaviy bitiruv ishi hisoblanadi. Asosiy mavzu – Suvda eruvchi VDAK–112 oq rangli bo‘yoq ishlab chiqarish bo‘limining loyihasi bo‘lib, ishlab chiqarish quvvati yiliga 10 000 tonnani tashkil etadi. Kitobda loyihaning texnologik jarayonlari, xom-ashyo va materiallar, texnik-iqtisodiy asoslari, ekologik qismi, fuqaro muhofazasi kabi keng qamrovli ma'lumotlar berilgan. Ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish va boshqarish tizimlari, shuningdek, mehnatni muhofaza qilish va xavfsizlik masalalariga ham alohida urg‘u berilgan. Kitobda ishlab chiqarish chiqindilarini utilizatsiya qilish va atrof-muhitni muhofaza qilish bo‘yicha ham ma'lumotlar keltirilgan.
Ushbu o'quv qo'llanma turizm va mehmondorchilik sohasida marketingni rejalashtirish, uning mohiyati va usullarini o'rganishga bag'ishlangan. Qo'llanmada turizm va mehmondorchilik marketingining asosiy tushunchalari, tamoyillari, bozor segmentatsiyasi, marketing tadqiqotlari, kommunikatsiya yo'llari, narx siyosati va sotish strategiyalari kabi masalalar batafsil yoritilgan. Qo'llanma talabalarga turizm sohasida marketing faoliyatini samarali rejalashtirish va boshqarish ko'nikmalarini shakllantirishda yordam beradi.
Maqolada qadimiy Mirzacho'l hududida shaharsozlik madaniyatining rivojlanishi tarixi, bu hududning geografik o'rni, qadimda dehqonchilik va chorvachilikning rivojlanishi, Buyuk Ipak yo'lining ahamiyati, shahar va karvonsaroylarning paydo bo'lishi, ularning savdo aloqalari bilan bog'liqligi, shuningdek, Nurato (Xushkat) shahri misolida shaharsozlikning yuksalishi va tanazzuli sabablari ko'rib chiqiladi.
Ushbu darslik sanoat iqtisodiyotining turli jabhalarini, jumladan, sanoatning roli, tarmoq tuzilmasi, ishlab chiqarishni rejalashtirish, tannarx, foyda, raqobatbardoshlik va xomashyo ta'minotini qamrab oladi.