Мовароуннаҳр тасаввуфи ва тариқатчилик
Qisqacha mazmun mavjud emas.
VII – XII асрлар ислом тарихига оид манбаларда Мовароуннаҳр ва Яқин Шарқ элчилик алоқалари
Ushbu avtoreferat Oʻzbekiston Xalqaro Islom Akademiyasida tayyorlangan, tarix fanlari boʻyicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasining qisqacha mazmunini oʻz ichiga oladi. Dissertatsiya Oʻrta Osiyo va Yaqin Sharq oʻrtasidagi diplomatik va elchilik munosabatlarini VII-XII asrlarda islom tarixi manbalari asosida tahlil qiladi. Unda asosan diplomatiyaning nazariy jihatlari, Oʻrta Osiyo davlatlari bilan diplomatik aloqalar, elchilarning faoliyati, shuningdek, X asrda Movarounnahrning Iroq va Shom bilan boʻlgan diplomatik munosabatlari yoritilgan. Tadqiqotda Oʻrta Osiyo va Yaqin Sharq oʻrtasidagi diplomatik munosabatlarni oʻrganishda foydalanilgan manbalar, ularning ilmiy-nazariy ahamiyati va tadqiq qilinganligi, shuningdek, ushbu mavzu boʻyicha olib borilgan ilmiy ishlar ham qisqacha koʻrib chiqilgan. Dissertatsiyada Markaziy Osiyo davlatlari diplomatiyasining rivojlanish bosqichlari, elchilik xizmatining oʻrni va ahamiyati, shuningdek, elchilik muassasalarining rivojlanishi oʻrganilgan.
XV асрнинг иккинчи ярмида мовароуннаҳр ва хуросонда ижтимоий, маданий ҳаёт
Kitobda XV asrning ikkinchi yarmidagi Movarounnahr va Xurosondagi ijtimoiy-madaniy hayot, siyosiy vaziyat, Alisher Navoiyning ijtimoiy va tarixiy qarashlari, shuningdek Sulton Husayn Boyqaroning davlat arbobi sifatidagi faoliyati va fanga homiyligi haqida ma'lumot berilgan.
X-XIII асрлар мовароуннаҳр ижтимоий муносабатларига оид процессуал ва нотариал ҳужжатлари
Ushbu kitob O'rta Osiyo hududida IX-XIII asrlarda yashab ijod qilgan olimlarning huquqiy merosini o'rganadi. Unda islom huquqi, notarial hujjatlar va sud tizimi kabi mavzular yoritilgan.
Аҳмад ибн Яҳё ал-Балазурийнинг “Футуҳ ал-булдон” асарида Мовароуннаҳр тарихининг ёритилиши
Ushbu avtoreferat Ahmad ibn Yahya al-Baladhuriyding "Futuh al-Buldon" asari orqali Movarounnahr tarixining yoritilishini tadqiq etadi. Tadqiqot VIII-IX asrlardagi Movarounnahrning ijtimoiy-siyosiy ahvoli, islom madaniyatining tarqalishi va bu davr tarixini o'rganishda "Futuh al-Buldon" asarining ahamiyatini ochib beradi. Unda al-Baladhuriyding hayoti va ilmiy faoliyati, asarning manbashunoslikdagi o'rni, shuningdek, asarning ilmiy va amaliy ahamiyati ham tahlil qilingan. Tadqiqot uslublari, ilmiy yangiligi va qo'llanilgan manbalar haqida ham ma'lumot berilgan.
X–XIII аср Мовароуннаҳр ҳанафий манбаларида вақф масалалари
Ushbu tadqiqot X–XIII asrlarda Movarounnahr hududidagi hanafiylar manbalarida vaqf masalalarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda islom huquqida vaqf institutining paydo bo'lishi, rivojlanishi, vaqf mulkini tasniflash, ushbu mavzu bo'yicha fiqhiy manbalarda keltirilgan fatvolarning tahlili, jumladan, vaqf shartnomalarini tuzish va bekor qilish tartib-qoidalari, shuningdek, zamonaviy huquq tizimlarida vaqf muammolarining o'rni kabi jihatlar atroflicha ko'rib chiqiladi. Tadqiqotda O'zbekistonda vaqf institutini rivojlantirish bo'yicha amalga oshirilayotgan chora-tadbirlar va qonunchilikdagi o'zgarishlarga ham to'xtalib o'tilgan.
XI-XIII асрларда мовароуннаҳр тилшуносларининг араб грамматик назарияси бўйича илмий тадқиқотлари
Ushbu kitob arab tilshunosligining rivojlanish tarixiga bag'ishlangan bo'lib, unda XI-XIII asrlarda Movaraunnahr olimlarining arab grammatikasi nazariyasiga qo'shgan hissasi o'rganilgan. Kitobda Zamaxshariy, Mutarriziy va Daririy kabi olimlarning ilmiy merosi tahlil qilingan va ularning arab tilshunosligiga oid qarashlari yoritilgan.
Мовароуннаҳр ҳанафий мазҳаби тафсирларининг қиёсий таҳлил (XIII-XV асрлар)
Ushbu avtoreferat O‘zbekiston Islom akademiyasida 24.00.01 – Islom tarixi va manbashunosligi ixtisosligi bo‘yicha tarix fanlari doktori (DSc) ilmiy darajasini olish uchun tayyorlangan dissertatsiyaning qisqacha mazmunini ochib beradi. Unda muallif, Maxsudov Davronbek Rustamovich, O‘rta Osiyo, xususan Movarounnahr hududida yashagan hanfiy mazhabidagi tafsirlarning qiyosiy tahlilini o‘rgangan. Tadqiqotda XIII-XV asrlarda yashagan 30 dan ortiq alloma va ularning tafsirlari, uslublari, islom olamida ushbu tafsirlarning o‘rni hamda ilmiy qimmati tahlil qilingan. Shuningdek, muallif tadqiqotida mazhablar, jumladan, hanfiy mazhabining tafsirlardagi o‘rni, qiyosiy tahlil usullari, tafsirlarning ilmiy va amaliy ahamiyati ham yoritilgan.
Ҳанафий уламоларнинг марказий Мовароуннаҳр шаҳарлари ҳаётида тутган ўрни ва роли (II-VII/VIII-XIII асрлар)
Ushbu kitobda O'rta Osiyo mintaqasida hanafiylik mazhabining shakllanishi, rivojlanishi, uning jamiyatdagi roli va ahamiyati tarixi o'rganilgan. Kitobda hanafiylik ulamolarining ijtimoiy-siyosiy faoliyati, mahalliy aholi bilan munosabatlari, shuningdek, mazhabning mintaqadagi boshqa diniy oqimlar bilan o'zaro kurashi tahlil etiladi.
VII-VIII асрларда Мовароуннахрда маданият ва педагогиканинг яратилиши
Ushbu referat O'zbekiston hududida VII-VIII asrlarda madaniyat va pedagogikaning rivojlanishini o'rganadi. Unda islom dinining kirib kelishi va uning ta'lim-tarbiya tizimiga ta'siri, shuningdek, o'sha davrdagi dunyoviy va diniy pedagogik g'oyalar ko'rib chiqiladi. Referatda mashhur olimlar va mutafakkirlarning ta'lim sohasiga qo'shgan hissasi, shuningdek, o'sha davrda mavjud bo'lgan ta'lim muassasalari haqida ma'lumot beriladi.