Мовароуннаҳр тасаввуфи ва тариқатчилик
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu avtoreferat Oʻzbekiston Xalqaro Islom Akademiyasida tayyorlangan, tarix fanlari boʻyicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasining qisqacha mazmunini oʻz ichiga oladi. Dissertatsiya Oʻrta Osiyo va Yaqin Sharq oʻrtasidagi diplomatik va elchilik munosabatlarini VII-XII asrlarda islom tarixi manbalari asosida tahlil qiladi. Unda asosan diplomatiyaning nazariy jihatlari, Oʻrta Osiyo davlatlari bilan diplomatik aloqalar, elchilarning faoliyati, shuningdek, X asrda Movarounnahrning Iroq va Shom bilan boʻlgan diplomatik munosabatlari yoritilgan. Tadqiqotda Oʻrta Osiyo va Yaqin Sharq oʻrtasidagi diplomatik munosabatlarni oʻrganishda foydalanilgan manbalar, ularning ilmiy-nazariy ahamiyati va tadqiq qilinganligi, shuningdek, ushbu mavzu boʻyicha olib borilgan ilmiy ishlar ham qisqacha koʻrib chiqilgan. Dissertatsiyada Markaziy Osiyo davlatlari diplomatiyasining rivojlanish bosqichlari, elchilik xizmatining oʻrni va ahamiyati, shuningdek, elchilik muassasalarining rivojlanishi oʻrganilgan.
Kitobda XV asrning ikkinchi yarmidagi Movarounnahr va Xurosondagi ijtimoiy-madaniy hayot, siyosiy vaziyat, Alisher Navoiyning ijtimoiy va tarixiy qarashlari, shuningdek Sulton Husayn Boyqaroning davlat arbobi sifatidagi faoliyati va fanga homiyligi haqida ma'lumot berilgan.
Ushbu kitob O'rta Osiyo hududida IX-XIII asrlarda yashab ijod qilgan olimlarning huquqiy merosini o'rganadi. Unda islom huquqi, notarial hujjatlar va sud tizimi kabi mavzular yoritilgan.
Ushbu avtoreferat Ahmad ibn Yahya al-Baladhuriyding "Futuh al-Buldon" asari orqali Movarounnahr tarixining yoritilishini tadqiq etadi. Tadqiqot VIII-IX asrlardagi Movarounnahrning ijtimoiy-siyosiy ahvoli, islom madaniyatining tarqalishi va bu davr tarixini o'rganishda "Futuh al-Buldon" asarining ahamiyatini ochib beradi. Unda al-Baladhuriyding hayoti va ilmiy faoliyati, asarning manbashunoslikdagi o'rni, shuningdek, asarning ilmiy va amaliy ahamiyati ham tahlil qilingan. Tadqiqot uslublari, ilmiy yangiligi va qo'llanilgan manbalar haqida ham ma'lumot berilgan.
Ushbu tadqiqot X–XIII asrlarda Movarounnahr hududidagi hanafiylar manbalarida vaqf masalalarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda islom huquqida vaqf institutining paydo bo'lishi, rivojlanishi, vaqf mulkini tasniflash, ushbu mavzu bo'yicha fiqhiy manbalarda keltirilgan fatvolarning tahlili, jumladan, vaqf shartnomalarini tuzish va bekor qilish tartib-qoidalari, shuningdek, zamonaviy huquq tizimlarida vaqf muammolarining o'rni kabi jihatlar atroflicha ko'rib chiqiladi. Tadqiqotda O'zbekistonda vaqf institutini rivojlantirish bo'yicha amalga oshirilayotgan chora-tadbirlar va qonunchilikdagi o'zgarishlarga ham to'xtalib o'tilgan.
Ushbu kitob arab tilshunosligining rivojlanish tarixiga bag'ishlangan bo'lib, unda XI-XIII asrlarda Movaraunnahr olimlarining arab grammatikasi nazariyasiga qo'shgan hissasi o'rganilgan. Kitobda Zamaxshariy, Mutarriziy va Daririy kabi olimlarning ilmiy merosi tahlil qilingan va ularning arab tilshunosligiga oid qarashlari yoritilgan.
Ushbu referat O'zbekiston hududida VII-VIII asrlarda madaniyat va pedagogikaning rivojlanishini o'rganadi. Unda islom dinining kirib kelishi va uning ta'lim-tarbiya tizimiga ta'siri, shuningdek, o'sha davrdagi dunyoviy va diniy pedagogik g'oyalar ko'rib chiqiladi. Referatda mashhur olimlar va mutafakkirlarning ta'lim sohasiga qo'shgan hissasi, shuningdek, o'sha davrda mavjud bo'lgan ta'lim muassasalari haqida ma'lumot beriladi.
Mazkur kitob, O'zbekiston tarixidagi muhim davrlardan biri bo'lgan Amir Temur va temuriylar davrining madaniy va ma'naviy merosini o'rganishga bag'ishlangan. Unda Movarounnahr hududida XIV-XV asrlarda madaniy va ma'naviy hayotning rivojlanishi, Amir Temur va uning vorislarining ilm-fan, maorif va san'atga qo'shgan hissasi keng yoritilgan. Shuningdek, kitobda temuriylar davrida bunyod etilgan me'moriy obidalar, madrasalar, masjidlar va xonaqohlar haqida ma'lumotlar berilgan.
Ushbu kitob O'rta Osiyo hududida arablar istilosidan keyingi davrlarda vujudga kelgan davlatlar, xususan Somoniylar, Qoraxoniylar, G'aznaviylar, Saljuqiylar va Xorazmshohlar davlatlari va ularning huquqiy tizimlarining rivojlanish bosqichlarini yoritadi. Kitobda har bir davlatning siyosiy tuzumi, ijtimoiy-iqtisodiy hayoti, huquqiy asoslari, shuningdek, davlat boshqaruvi tizimlari batafsil tahlil etiladi. Kitob O'rta Osiyo xalqlarining davlatchilik tarixini o'rganishga qiziqqanlar uchun mo'ljallangan.