Hikoya keksa usta Shavkatning hayoti va uning oilasi bilan bo'lgan munosabatlari haqida hikoya qiladi. Shavkat halol mehnati bilan pul topadi, lekin oilasi uni tushunmaydi va uyidan haydab chiqaradi. U qarzlari borligiga qaramay, ularni to'laydi va keyin vafot etadi. O'limidan so'ng uning o'g'li otasining qarzlari haqida so'raydi, lekin u allaqachon to'langanligini bilib qoladi.
I.S. Turgenevning "Ota va bolalar" romani 1859-yil may oyida boshlanib, yosh avlod vakili Yevgeniy Bazarovning Kirsanovlar oilasiga tashrifi bilan tanishtiradi. Roman, jamiyatning turli qatlamlariga mansub insonlar o'rtasidagi qarashlar to'qnashuvi, avlodlar o'rtasidagi ziddiyatlar, sevgi, hayot mazmuni kabi murakkab masalalarni o'rganadi. Asarda Nikolay Petrovich Kirsanovning o'g'li Arkadiy, Bazarovning ta'siri ostida nihilizm g'oyalariga ergashadi, ammo keyinchalik hayotning real voqeliklari va shaxsiy kechinmalari uni bu qarashlardan voz kechishga majbur qiladi. Roman davomida Bazarovning Anna Sergeevna Odintsova bilan bo'lgan munosabatlari, uning nihilizmga zid bo'lgan hissiyotlari va oxir-oqibat fojiali yakuni tasvirlangan. Asar, XIX asr Rossiyasidagi ijtimoiy-siyosiy muhitni, avlodlar o'rtasidagi qarashlar kurashini va insonning hayotdagi o'rnini topishga intilishini aks ettiradi.
Roman rus jamiyatidagi avlodlar oʻrtasidagi ziddiyatlarni, anʼanaviy qadriyatlar va yangi gʻoyalar toʻqnashuvini oʻrganadi. Asosiy qahramon Yevgeniy Bazarov – tibbiyot talabasi va nihilizm tarafdori. U mavjud tuzumni inkor etadi, sanʼat va estetikaning ahamiyatini rad etadi, lekin sevib qoladi, bu uning eʼtiqodiga zid keladi. Roman Bazarovning doʻsti Arkadiy Kirsanov, Kirsanovlar oilasi, xususan, Pavel Petrovich va Anna Sergeyevna Одинцова kabi turli xil персонажlar bilan munosabatlarini oʻrganadi. Nihoyatda Bazarov tifdan oʻlib qoladi, uning ideallarining chegaralarini namoyish etadi va jamiyatga taʼsirini taʼkidlaydi.
Leo Tolstoyning "Ota Sergiy" asari knyaz Stepan Kasatskiyning hayoti haqida hikoya qiladi. U yuksak martabali harbiy va istiqbolli zodagon boʻlib, imperator Nikolay I ning eʼtiboriga sazovor boʻladi. Biroq toʻsatdan, toʻyi arafasida u hayotini keskin oʻzgartiradi: isteʼfoga chiqadi, kelishgan kelinidan voz kechadi, mulkini singlisiga berib, monastirga kiradi. Stepan oʻzini Xudoga bagʻishlashga qaror qiladi, lekin undan qochishga emas, balki dunyoviy ambitsiyalardan ustun kelishga intiladi. Monastir hayoti unga ruhiy qanoat keltirmaydi, aksincha, unda shubhalar va shahvoniy istaklar uygʻotadi. U zohidlikning qattiq yoʻlini tanlaydi va zohidga aylanadi, lekin shuhratparastlik va takabburlikdan xalos boʻla olmaydi. Uning moʻjizaviy shifo qobiliyati haqidagi mish-mishlar tarqaladi va bu unga tinchlik bermaydi. Asar davomida Kasatskiy bir necha sinovlardan oʻtadi, shu jumladan Makovkina ismli ayolning vasvasasi va undan keyin iymonini saqlab qolish uchun qoʻlini kesishi. Oxir-oqibat, u oʻzining sobiq hayotining bemaʼniligini anglaydi va haqiqiy kamtarlik va Xudoga xizmat qilishni qidirish uchun zohidlikni tark etadi. U Praskovya Mixaylovna bilan uchrashadi, bu esa unga hayotining haqiqiy maʼnosini ochib beradi. Uning ruhiy evolyutsiyasi unga kamtarlik va haqiqiy iymon oddiy yaxshiliklarda ekanligini koʻrsatadi.
Ushbu maqola oilada ota va onaning roli masalasiga bag'ishlangan. Unda ota-onaning bolalar tarbiyasidagi ahamiyati, oilaviy munosabatlarga ta'siri, shuningdek, ota va onaning o'zaro munosabatlari va bolalarga ko'rsatadigan ta'siri muhokama qilinadi. Muallif ota-onalikning turli jihatlarini, jumladan, otaning oiladagi rolini, onaning vazifalarini va ota-ona madaniyatining ahamiyatini ko'rib chiqadi. Shuningdek, maqolada oilaviy tarbiyaning buzilishi, noqulay oilalarning bolalarga ta'siri va bolalarni to'g'ri tarbiyalash uchun ota-onalarga beriladigan tavsiyalar ham keltirilgan.
Hikoya muallifi otasi bilan bo'lgan munosabatlari, hayotiy qiyinchiliklari va otasining betobligidan so'ng kechirgan his-tuyg'ulari haqida hikoya qiladi. U o'zining moddiy ahvoli, ilm olish yo'lidagi mashaqqatlari, otasiga yetarlicha e'tibor bermaganligi uchun afsuslanadi. Hikoya o'lim, hayot, oila va farzandlik burchi kabi mavzularni qamrab oladi.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Madaniyat va sport ishlari vazirligi tomonidan nashr etilgan bo'lib, Toshkent Davlat Madaniyat Instituti A.Qodiriy kafedrasi "Pedagogika va psixologiya" kafedrasi tomonidan tayyorlangan "Oilaviy pedagogika va psixologiya" faniga oid o'quv qo'llanmasidir. Qo'llanma oilaning jamiyatdagi o'rni, oilaviy munosabatlar, oilada tarbiya, oilaviy nizolar va ularning oldini olish, shuningdek, oila a'zolarining psixologik xususiyatlari kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
Ushbu kitob oila pedagogikasi va psixologiyasiga bag'ishlangan bo'lib, O'zbekiston Respublikasi Madaniyat va sport ishlari vazirligi tomonidan nashr etilgan. Qo'llanma oilaning jamiyatdagi o'rni, oilaviy munosabatlar, bolalar tarbiyasi, oilaviy nizolar va ularni hal etish yo'llari kabi masalalarni qamrab oladi. Kitob talabalar, o'qituvchilar va ota-onalar uchun mo'ljallangan.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasida oila huquqining asosiy jihatlarini, xususan nikoh, aliment majburiyatlari, ota-onalik huquqlari va bolalarning huquqiy himoyasi, vasiylik va homiylik kabi masalalarni qamrab oladi. Kitobda oilaviy munosabatlarni tartibga solish, xorijiy fuqarolar ishtirokidagi oilaviy munosabatlar va FHDYo organlarining faoliyati kabi mavzular ham batafsil yoritilgan.
Mazkur kitob o‘zbek adabiyotida otalar va bolalar muammosini o‘rganishga bag‘ishlangan. Unda ushbu mavzuning tarixiy ildizlari, badiiy ifodasi va o‘ziga xos xususiyatlari tahlil qilingan. Kitobda folklor asarlaridan tortib, zamonaviy romanlargacha bo‘lgan namunalar ko‘rib chiqilgan. Muallif o‘zbek adabiyotida otalar va bolalar munosabatlarining turli ko‘rinishlarini, ziddiyatlarini va ularning ijtimoiy-ma’naviy sabablarini ochib berishga harakat qilgan.