Kitobda To‘hir va Zuhra ismli oshiq-ma’shuqlarning fojiali sevgi hikoyasi bayon etilgan. To‘qnashuvlar, qiyinchiliklar, hasad, vafo va sevgi qurbonligi kabi mavzular qamrab olingan. Qahramonlar o‘z sevgisi yo‘lida ko‘plab sinovlardan o‘tadilar, ammo oxirida fojiali tarzda halok bo‘ladilar.
Tohir Qahhorning hayoti va ijodi haqida ma'lumot berilgan. Uning she'rlari, tarjimalari va publitsistik maqolalariga bag'ishlangan. Shoirning o'ziga xos uslubi, falsafiy qarashlari va adabiyotga qo'shgan hissasi tahlil qilingan.
Bobo Tohirning ruboiylari, Eronning mashhur so'fiy shoiri, insoniy va ilohiy ishq, hayot va o'lim, vafo va bevafolik kabi mavzularni qamrab olgan falsafiy va orifona she'riyat namunalaridir. Uning to'rtliklari xalqona uslubda yozilgan bo'lib, teran ma'nolari va go'zal tasvirlari bilan ajralib turadi.
Tohir Malikning qalamiga mansub ushbu hikoyalar to'plami jahon adabiyoti, falsafasi va ma'naviy dunyoqarashi haqidagi qimmatli mulohazalarni o'z ichiga oladi. Kitobda inson hayoti, axloq, ma'naviyat, axloqiy me'yorlar, iymon, savob va gunoh kabi murakkab mavzular sodda va tushunarli tilda yoritilgan. Har bir hikoya o'quvchini yaxshilikka, ma'rifatga undaydi, hayotning asl mohiyatini anglashga chorlaydi. Kitobdan siz o'zingiz uchun ko'p foydali maslahatlar topasiz va hayotga bo'lgan qarashlaringiz yanada boyiydi.
Tohir Malikning "Nafs kishanlari" kitobi falsafiy o'ylar, hikoyalar, nasihatlar va rioyatlardan iborat. Asarda insonning ruhiy olami, ma'naviy kamolotga erishish yo'llari, nafsning illatlari va ularga qarshi kurashish usullari haqida fikr yuritiladi. Kitob, shuningdek, hayotning ma'nosi, insonning jamiyatdagi o'rni va o'zaro munosabatlari kabi mavzularni ham qamrab oladi. Asarda dunyoviy va diniy bilimlardan, tasavvufiy qarashlardan namunalar keltirilgan. Badiiy va publitsistik uslublar uyg'unligi kitobga o'ziga xos joziba bag'ishlagan.
Ushbu dissertatsiya jahon va o'zbek tilshunosligida antropo-nimika (kishi nomlari)ning dolzarbligini, uning nazariy-amaliy masalalarini, jahon va o'zbek adabiyotida antroponimlarning o'rni va qo'llanilishini, ularning leksik-semantik, morfologik va stilistik xususiyatlarini hamda T.Malik asarlarida ularning o'rni, vazifasi va uslubiy qo'llanilishini tadqiq etadi. Tadqiqotda T.Malik asarlaridagi antroponimlar tahlil qilinib, ularning milliy-madaniy, ijtimoiy va lingvistik jihatdan ahamiyati ko'rsatib berilgan.
Asarda sovet davridagi qatag'on siyosati, uning qurbonlari va sharoit taqozosi bilan ularga xizmat qilgan shaxslar fojiasi tasvirlangan. Voqealar asosan qamoqxona muhitida kechadi.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Tohir Malikning "Devona" romani I qismi bosh qahramon Sabohiddinning hayoti va uning atrofida kechgan voqealar haqida hikoya qiladi. Sabohiddin fojiali o'tmishi, ustozlariga sodiqligi, muhabbatga intilishi, jamiyatdagi adolatsizliklarga qarshi kurashi tasvirlangan. Asar, Sharq turmush tarzi va an'analari, bosmachilik harakati, Sovet davrining o'ziga xosliklari va insoniy dramalar bilan to'lib-toshgan.
Ushbu dissertatsiya O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi Farg'ona Davlat Universitetida yaratilgan bo'lib, Tohir Malik asarlarining lingvistik xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Dissertatsiyada yozuvchining nasriy asarlaridagi fonetik, morfologik, leksik-semantik va sintaktik o'zgarishlar tahlil qilinadi. Asarda qo'llanilgan maqollar, iboralar, ko'chimlar va ularning badiiy-estetik ahamiyati tadqiq etiladi.