Maqola Shayboniy Abdumo'minning hayoti, siyosiy faoliyati va Abdullaxon bilan bo'lgan munosabatlariga bag'ishlangan. Abdumo'min Shayboniylar davlatining hukmdori bo'lib, otasiga qarshi isyon ko'taradi va qisqa muddat hukmronlik qiladi. Uning hukmronligi qattiqqo'llik bilan ajralib turadi va fitnachilar tomonidan o'ldiriladi. Uning o'limi Shayboniylar sulolasining inqiroziga olib keladi.
Maqolada Shayboniylar sulolasidan bo'lgan Abdumo'minning siyosiy faoliyati va uning otasi Abdullaxon bilan bo'lgan munosabatlari haqida so'z boradi. Abdumo'minning hayoti fojiali yakunlangan shaxslardan biri ekanligi, Abdullaxonning yagona o'g'li va taxt vorisi bo'lganligi ta'kidlangan. Maqolada Abdumo'minning Balx hokimi etib tayinlanishi, Safaviylar davlati bilan bo'lgan munosabatlari, Mashhadga yurishi va Hirotni egallashi kabi voqealar yoritilgan. Shuningdek, Abdumo'minning otasi bilan kelishmovchiliklari, hokimiyatga kelishi va qatag'on siyosati ham maqolada o'z aksini topgan.
Ushbu kitobda Lev Tolstoyning "Kavkaz asiri" hikoyasi tahlil qilinadi. Kitob hikoyaning mazmunini, unda ko'tarilgan asosiy mavzularni va asarlarning qahramonlar xarakterlarini ochib beradi. Kavkaz urushi voqealari tasvirlangan. Asirga tushgan rus ofitseri Jilinning hayoti va mahalliy aholi bilan munosabatlari ko'rsatilgan. Kitobda urushning insoniylikka zid ekanligi, turli millat vakillari o'rtasida ham do'stlik bo'lishi mumkinligi ta'kidlanadi.
Ushbu kitob O‘zbekiston tarixining muhim davri – Shayboniylar davri (XVI-XVII asrlar)ning ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayotiga bag‘ishlangan. Kitobda Shayboniylar davlatining tashkil topishi, Movarounnahrdagi siyosiy ahvol, ilm-fan, madaniyat, me’morchilik va adabiyotning rivojlanishi, shuningdek, Shayboniylar sulolasining inqirozi sabablari tahlil qilinadi.
"Тарихи Муқимхоний" асари Аштархонийлар даври ташқи сиёсатини ёритишга бағишланган. Ушбу асар манба сифатида тарих фанида алоҳида аҳамиятга эга. Манбада даврнинг йирик ҳукмрон сулолалари ўртасидаги курашлар, хусусан, Усмонли турк ва Эрон сафавийлар давлатларининг ўзаро муносабатлари, Марказий Осиёдаги сиёсий вазият, Шайбонийларнинг ташқи сиёсати ёритилган. Асарда турк султонлари билан олиб борилган сиёсий масалалар, Бухоро хонларининг турк султонлари билан муносабатлари баён қилинган. Шунингдек, асарда келтирилган мактублар муҳим маълумотлар беради, жумладан, турк султонининг Субҳонқулихонга йўллаган мактубида ўзаро ҳамкорлик масалалари кўтарилган."
Ushbu tadqiqot Movarounnahr tarixiy jarayonlarida Shayboniy hukmdorlarning roli, ularning davlat boshqaruvi, ichki va tashqi siyosati, iqtisodiy va madaniy hayotga ta'siri hamda o'zbek davlatchiligi tarixida tutgan o'rni haqida batafsil ma'lumot beradi. Tadqiqotda Muhammad Shayboniyxon, Ubaydullohxon, Navro'z Ahmadxon, Abdullohxon kabi muhim Shayboniy hukmdorlarning faoliyati, islohotlari, harbiy yurishlari va madaniy ishlari tahlil qilingan. Tarixiy manbalar va adabiyotlar asosida ushbu davrning ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy jihatlari ham yoritilgan. Tadqiqot natijalari ilm-fan, ta'lim va madaniyatni rivojlantirishga hissa qo'shganligi ta'kidlanadi.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu dissertatsiya Hasanxoja Nisoriyning “Muzakkiri ahbob” asari asosida boburiy va shayboniy sulolalariga mansub shoirlarning she'riyati va shaxsiyatini sulolaviy tarzda tadqiq etishga bagʻishlangan. Tadqiqotda, shuningdek, Mavlono Kalon Ziyoratgohiy kabi tarixiy shaxslarning ijodi va hayoti ham oʻrganiladi. Tadqiqotning ilmiy yangiligi shundaki, avtor Hasanxoja Nisoriyning “Muzakkiri ahbob” asarini sulolaviy asosda tahlil qilib, mumtoz adabiyot tarixini yangicha nazar bilan oʻrganishga hissa qoʻshgan.
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi Muhammad Shayboniyning she'riy ijodi, xususan uning «Devon»i va «Bahr ul-xudo» qasidasi poetik jihatlarini ilmiy-nazariy tadqiq qilishga bag'ishlangan. Tadqiqotda Shayboniy ijodining janriy xususiyatlari, mavzu doirasi, g'oyaviy-badiiy xususiyatlari, adabiy an'analar va o'ziga xosliklar ochib berilgan. Shuningdek, adabiyotshunoslik uchun muhim bo'lgan ko'plab ilmiy-amaliy tavsiyalar va takliflar ishlab chiqilgan.
Bitiruv malakaviy ishida Akademik Bo'riboy Axmedovning "O'zbek ulusi" asari tarixiy manba sifatida tahlil qilinadi. Unda XV asrdagi o'zbeklar davlati, temuriylar bilan o'zaro munosabatlari, ijtimoiy-siyosiy holati va madaniyati ko'rib chiqiladi.