Ushbu malakaviy bitiruv ishi Asqar Mahkamning hayoti, ijodi va asarlarini oʻrganishga bagʻishlangan. Unda shoirning oʻzbek adabiyotidagi oʻrni, lirikasi, dostonlaridagi badiiy xususiyatlar tahlil etiladi. Shuningdek, Navoiy va Bobur kabi buyuk siymolarga murojaatlari ko'rib chiqiladi.
Ushbu matn 3-sinf o'quvchilari uchun mo'ljallangan "Asr" mavzusidagi dars konspektidir. Konspektda darsning maqsadi, uslubi, jihozi, kutilayotgan natijalar, dars rejasi va darsning borishi batafsil yoritilgan. O'quvchilar vaqt o'lchov birliklari, xususan asr tushunchasi bilan tanishadilar, misollar va masalalar yechish orqali bilimlarini mustahkamlaydilar. Darsda interaktiv usullar, og'zaki va yozma mashqlar, didaktik o'yinlar qo'llaniladi.
Ushbu to'plam Buxoro Davlat Universiteti magistrantlari va yosh olimlarining ilmiy maqolalarini o'z ichiga oladi. Kitobda turli fan sohalariga oid dolzarb ilmiy-amaliy va nazariy masalalar yoritilgan. Jumladan, adabiyotshunoslik, tilshunoslik, iqtisodiyot, pedagogika, sport, ekologiya va boshqa fanlarga oid tadqiqotlar o'rin olgan. Maqolalarda mualliflarning o'z tadqiqotlari natijalari, ilmiy xulosalari va yangicha yondashuvlar taqdim etilgan. Kitob magistrantlar, tadqiqotchilar va keng kitobxonlar ommasi uchun mo'ljallangan.
Maqolada xalq dostonlarida tilga olingan Asqartogʻ togʻining mifologik obrazi talqini koʻrib chiqiladi. Oʻzbek folklorida togʻ obrazining badiiy talqinlari "Goʻroʻgʻlining tugʻilishi", "Alpomish", "Zulfizar" va boshqalar misolida keltirilgan. Goʻroʻgʻli dostonlari turkumida Asqartogʻ voqealarning mantiqiga koʻra, qahramon va uning fuqarolarining yashash joyi sifatida turli sabablarga koʻra tilga olinadi. "Nurali magʻlubiyati" dostonida Avaz Xon Chambilga kelgan Suluvxonning otini xaridorga aylanadi, mehmonning oti bilan Girkoʻk oʻrtasida musobaqa oʻtkazishga kelishiladi: "Mehmon va Avazxon poygalarga tayyorlanishdi. Oʻn kunlik poyga uchun Asqartag tayinlandi" [Nurali magʻlubiyati 1989: 231]. Yoki Goʻroʻgʻli Avazxonni xavfdan ogohlantirishi kerak boʻlgan dostonning boshqa bir qismida: Chimbildan chiqib ketganingdan soʻng, oʻn kecha yoʻl tortgan soʻng, koʻp narsaga senga duch boʻlar, faqat oʻzingga kuch kelar. Asqartovga oʻtgan soʻng ... [Nurali magʻlubiyati 1989: 256]
Dino Butssatining "Afsungar" hikoyasida, professor Skyassi bilan tasodifiy uchrashgan yozuvchi o'z kasbining jamiyatdagi ahamiyati haqida savolga duch keladi. Skyassi yozuvchining ishini tanqid qilib, san'atning keraksizligini ta'kidlaydi. Yozuvchi o'z ishonchini himoya qilib, san'at insoniyatning muhim qadriyati ekanligini aytadi. Hikoya oxirida yozuvchi o'ziga bo'lgan ishonchini qayta tiklaydi, Skyassi esa g'oyib bo'ladi.
Asqad Muxtorning ushbu she'riy to'plami tabiat, inson hayoti, muhabbat, do'stlik, o'tmish va kelajak haqidagi falsafiy o'ylar bilan yo'g'rilgan. She'rlarda lirik qahramonning ichki kechinmalari, umid va armonlari, hayotga muhabbati va adolatsizlikka nafrati aks etgan. To'plamda shoirning turli yillardagi ijodi jamlangan bo'lib, unda uning uslubi va dunyoqarashidagi o'zgarishlarni kuzatish mumkin.
Hikoya qarzga botgan oilaning og'ir ahvoli va qarzdan qutulish uchun kurashlari haqida. Hayot qiyinchiliklari, insoniy munosabatlar, orzu-havaslar va ularning ro'yobga chiqishi yo'lidagi to'siqlar tasvirlangan.
Ushbu kitobda "Ash Qasqır" ataliqlı qaraqalpaq xalıq ertegi bayyan etilgen. Ertekte ash qasqırdıń qiyin ahwalǵa túskende óziniń tapqırlıǵı menen awıdaytuǵın jollar tabıwı áńgime etiledi. Basqa janvarlardıń árman-maqsetlerin túsinip, olardıń járdemine árziyli bolıwı jánede ózi jaǵdayınan kelip shıǵıp, nápsiy qumarlılıqlarınan waz keshiwi óz kórinisin tabadı.
Ushbu kitobda Oʻzbekistonning mustaqillik davri oʻzbek sheʼriyatida irfoniy gʻoyalar talqini, Abdulla Oripov va Asqar Mahkam ijodiyoti misolida koʻrib chiqiladi. Tadqiqotda ijodkorlarning diniy-axloqiy, falsafiy va axloqiy qarashlari, ularning ijodiy izlanishlari, sheʼriyatida irfoniy ohanglarining badiiy talqini va bu boradagi milliy-maʼnaviy qadriyatlarimizni qayta tiklash kabi mavzular yoritilgan.
Ushbu hujjat O'zbekiston adabiyotining 50-80-yillardagi davrini, xususan nasr, she'riyat, dramaturgiya janrlaridagi rivojlanishini o'rganishga bag'ishlangan. Unda adabiy jarayonning asosiy tendensiyalari, adiblar ijodi, asarlarning tematikasi va badiiy xususiyatlari tahlil qilinadi. Xususan, Zulfiya, Said Ahmad, Asqad Muxtor, Odil Yoqubov, Pirimqul Qodirov, Shukur Xolmirzaev, O'tkir Hoshimovlarning hayoti va ijodi batafsil yoritilgan.