Asarda Cho‘li Iroq kuyining ta’siri ostida er-xotin munosabatlarida yuzaga kelgan tushunmovchiliklar va his-tuyg‘ular tasvirlangan. Muhabbat ismli ayolning kuyga bo‘lgan hissiy munosabati Baxtiyorning rashkini qo‘zg‘atadi, ammo oxir-oqibatda ular o‘tmish xotiralari va tuyg‘ularni birga kechirib, munosabatlarini mustahkamlaydi.
Ushbu kitob Oʻzbekiston, Qoraqalpogʻiston va dunyoning choʻl mintaqalaridagi tabiiy resurslardan foydalanish, ekologik muammolar va ularni hal etish yoʻllariga bagʻishlangan. Kitobda choʻl landshaftlarining xususiyatlari, inson faoliyatining taʼsiri, choʻllashuv jarayonlari va ularga qarshi kurashish tadbirlari batafsil yoritilgan.
Kitob O`zbekiston va O`rta Osiyoning cho`l landshaftlarini o`rganish, ularning kelib chiqishi, geografik tarqalishi, xususiyatlari va inson faoliyati bilan bog`liq o`zgarishlari haqida ma`lumot beradi. Kitobda cho`llashuv jarayonlari, ularga qarshi kurashish yo`llari, Orol dengizi muammosi va cho`l landshaftlarini muhofaza qilish masalalari ham yoritilgan. Kitob turli xil tadqiqotchilarning ishlaridan olingan ma'lumotlar va tahlillarni o'z ichiga oladi.
Ernest Xemingueyning “Chol va dengiz” qissasi chol baliqchi Santyagoning katta marlin baliqni tutish uchun kurashini hikoya qiladi. Chol uzoq vaqt omadi chopmaganidan so'ng, nihoyat o'zining hayotidagi eng katta baliqni tutadi. Ammo baliqni qirg'oqqa olib borish yo'lida u akulalar hujumiga duch keladi. Chol baliqni himoya qilish uchun kurashadi, lekin oxir-oqibat faqat uning skeletini qirg'oqqa olib kela oladi.
Ushbu to'plamda O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2006-yil 28-fevraldagi qarori asosida Buxoro davlat universitetida 2010-yil 1-may kuni "Cho'l zonasi landshaftlari resurslaridan samarali foydalanishning geografik asoslari" mavzusida respublika miqyosida o'tkazilgan ilmiy-nazariy va amaliy konferensiya materiallari o'rin olgan.
Ushbu kitob O'zbekistonning cho'l zonasida suv resurslaridan foydalanishning xalqona usullari va bu boradagi ilmiy-amaliy izlanishlarga bag'ishlangan. Unda cho'l zonasining geografik xususiyatlari, iqlim sharoiti va suv resurslariga bo'lgan ehtiyoj masalalari ko'rib chiqiladi. Kitobda O'rta Osiyo xalqlarining, xususan o'zbek xalqining qadimdan suvdan foydalanish tajribasi, yaratilgan inshootlar (sardobalar, quduqlar, hovuzlar) haqida ma'lumotlar keltirilgan. Shuningdek, atmosfera yog'inlarini to'plash, yer osti suvlaridan foydalanish, suvni tejash va taqsimlash kabi masalalar yoritilgan. Kitobda Buxoro viloyati misolida cho'l hududlarida suv resurslaridan oqilona foydalanish bo'yicha ilmiy tavsiyalar ishlab chiqish masalalari ham o'rin olgan.
Kitob O'zbekistondagi cho'l landshaftlarining geografiyasi va xususiyatlarini o'rganadi. Unda cho'llarning kelib chiqishi, tarqalishi, iqlimi, tuproqlari, o'simlik va hayvonot dunyosi, cho'llashuv jarayonlari va ularga qarshi kurashish choralari batafsil yoritilgan. Kitobda cho'llarni muhofaza qilish, ulardan oqilona foydalanish, melioratsiya tadbirlari va boshqa masalalar ko'rib chiqiladi.
Ushbu kitob Buxoro viloyatining choʻl ekotizimida oʻsuvchi oʻsimliklar olamiga bagʻishlangan boʻlib, ularning bioekologik xususiyatlari, tarqalishi, muhofaza choralari va ularga tahdid soluvchi omillar haqida maʼlumot beradi. Kitobda choʻl ekotizimining oʻziga xosligi, tuproq va iqlim sharoitlari, endemik va nodir oʻsimlik turlari, ularning ahamiyati va muhofaza qilish yoʻllari keng yoritilgan.
Ushbu kitobda 4-sinf o'quvchilari uchun tabiatshunoslik fanidan dars ishlanmalari to'plami keltirilgan. Unda O'zbekistonning tabiiy xaritasi, Yer shari va globus, cho'llar va tabiatni muhofaza qilishga oid darslar mavjud. Har bir darsning maqsadi, borishi, qo'llaniladigan metodlar va jihozlar batafsil yoritilgan.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasining cho'l mintaqalarida o'sadigan daraxt va butalarning xususiyatlari, ulardan foydalanish imkoniyatlari, agrotexnikasi va ekologik ahamiyatiga bag'ishlangan. Kitobda cho'l sharoitida o'rmonzorlar barpo etish texnologiyalari, ularning ekologik va iqtisodiy samaradorligi hamda mehnat muhofazasi masalalari ko'rib chiqilgan.