Hayrat
Kitob Nurjahon Avazovaning "Hayrat" nomli she'riy to'plami bo'lib, unda insoniy tuyg'ular, muhabbat, tabiat, hayot mazmuni va falsafasi kabi mavzular qalamga olingan.
Kitob Nurjahon Avazovaning "Hayrat" nomli she'riy to'plami bo'lib, unda insoniy tuyg'ular, muhabbat, tabiat, hayot mazmuni va falsafasi kabi mavzular qalamga olingan.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu kitob Alisher Navoiyning «Hayrat ul-abror» asarining ixchamlashtirilgan nasriy bayonidir. Unda Navoiyning hayoti, dunyoning xosiyati va insoniy tuyg'ular haqida fikr yuritiladi. Asarda ma'rifatli, adolatli va saxovatli insoniy fazilatlar, jumladan, imon, savlat, halollik, vafodorlik, mehr-shafqat kabi mavzular keng yoritilgan. Kitobda shoirning oʻzbek tilida yozgan toʻqqizta asari, jumladan, «Xamsa»ning beshta dostoni, shuningdek, «Devoni Gʻaribiy», «Nasoyim ul-muhabbat» kabi asarlarining mazmunidan ham foydalanilgan.
Alisher Navoiyning “Hayrat ul-Abror” asari hikmatli so‘zlar, pand-nasihatlar, adolat, saxovat, vafo, ilm, odob kabi insoniy fazilatlar haqida qissalar va hikoyatlar orqali so‘z yuritadi.
Farididdin Attorning "Mantiqut-tayr" asari tasavvufiy adabiyotning yorqin namunasi boʻlib, unda insonning maʼnaviy kamoloti, Allohga yetishish yoʻllari turli hikoyatlar, masallar va sufiylarning hayoti orqali ifodalanadi. Asarda qushlar orqali inson nafsi, uning illatlari va toʻsiqlari ramziy tarzda koʻrsatiladi. Asarning asosiy maqsadi insonni oʻz nafsini tanishga, kamolot sari intilishga undashdir.
Alisher Navoiyning "Hayrat ul-Abror" dostoni falsafiy-didaktik asar boʻlib, unda insonni ulugʻlash, xalq baxt-saodati uchun kurashish gʻoyalari ilgari suriladi. Asarda adolat, insonparvarlik, mehnatsevarlik, saxovat, ishq va muhabbat kabi insoniy fazilatlar madh etiladi, shuningdek, feodal zulm, talonchilik, jaholat kabi illatlar tanqid qilinadi.
Ushbu matnda Alisher Navoiyning Hayrat ul-Abror asaridan nasriy bayonlar keltirilgan. Asarda ishq, ilm, adolat, saxovat, tavba kabi mavzularga murojaat qilinadi. Asar davomida turli hikoyatlar, nasihatlar va pand-nasihatlar orqali o‘quvchiga ma’naviy saboq berish maqsad qilingan.
Rivoyatda ilmda benazir hakim Shan o'ziga munosib bilimdon qiz topish uchun uylanmaslikka ahd qiladi. Sarson bo'lib yurganida bir hamroh topadi va unga g'alati savollar beradi. Hamroh uning savollaridan jahli chiqadi va ahmoq deb ataydi. Keyinroq hamroh Shanni uyiga taklif qiladi va uning qizi Shanning savollariga ma'no berib, uning bilimdonligini isbotlaydi. Shan qizning aqliga qoyil qolib, unga uylanadi va maqsadiga yetadi.
Ushbu dissertatsiya Eshqobil Shukur ijodiyoti asosida «hayrat» kategoriyasining nazariy-amaliy mohiyati, uning binarlik tabiati va zamonaviy oʻzbek sheʼriyatida oʻrni hamda shu kategoriyaning badiiy-estetik tadrijini oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda «hayrat» tushunchasining falsafiy-retseptiv, badiiy-retseptiv mohiyati va uning binarlik tabiati sharq-islom falsafasi va adabiyotshunoslik, jahon, oʻzbek klassik va zamonaviy sheʼriyati misolida oʻrganilgan.
Ushbu kitob Alisher Navoiyning "Hayrat ul-abror" asari asosida o'zbek tilining leksik xususiyatlarini tahlil qiladi. Asarda Navoiyning badiiy san'atlarini namoyish qilishda leksik imkoniyatlardan o'ta unumli foydalangani, jumladan, "zebo" va "qanoat" so'zlarini qo'llash orqali hayratangiz uslublar bilan murakkab falsafiy ma'nolarni ifodalagani tahlil qilingan. Kitobda shuningdek, g'azalning ayrim morfologik xususiyatlari ham ko'rib chiqilgan bo'lib, hozirgi o'zbek tilidan farqlanadigan morfologik ko'rsatkichlar va ularning qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.