QO‘QОN ХОNLIGI ТАRIХI
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu maqola "Qo'qon polisonimi va uning variantlari" mavzusiga bag'ishlangan bo'lib, unda Qo'qon shahri nomining tarixiy, lingvistik va dialektal jihatdan o'rganilishi yoritilgan. Maqolada shaharning qadimiy nomlari, ularning kelib chiqishi, turli davrlarda ishlatilgan variantlari va bu variantlarning lingvistik asoslari tahlil qilingan. Xususan, qadimgi Xitoy, arab mualliflari, Marco Polo, Zahiriddin Muhammad Bobur kabi tarixiy shaxslarning asarlarida tilga olingan Qo'qon nomining variantlari keltirilgan va ularning etimologiyasi haqida turli xil nazariyalar bayon etilgan. Shuningdek, qo'llanmada shahar nomining "Xoqon", "Havokand", "Xoхань", "Xujand", "Xuqand", "Xoqand", "Havokent", "Havoqand" kabi turli shakllari mavjudligi ta'kidlanib, ularning ba'zilari she'riy va badiiy adabiyotda qo'llanilishi haqida ham ma'lumot berilgan. Ushbu tadqiqot Qo'qonning o'ziga xos nomlanish tarixini tushunishga yordam beradi.
Ushbu kitob Oʻzbekistonning konchilik va metallurgiya sanoati tarixini, xususan, oʻrta asrlar va yangi davr boshlarida ushbu sohaning rivojlanishini oʻrganadi. Unda qadimiy konlar, ularning joylashuvi, konchilik ishlari, metallga ishlov berish, hunarmandchilikning turli hududlardagi rivojlanishi haqida maʼlumotlar keltirilgan. Kitob Oʻrta Osiyo xonliklari, xususan, Buxoro, Qoʻqon, Xiva xonliklari davridagi konchilik va metallurgiya sohasi tarixini tadqiq etadi. Shuningdek, XIX asr oxiri - XX asr boshlarida Rossiya imperiyasining Turistonda konchilik va metallurgiya sanoatini rivojlantirishga oid siyosati va ushbu sohadagi ishlar ham yoritilgan.
Ushbu kitob Qo'qon xonligining tashkil topishi, siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayoti, tarixnavislik maktabi, manbalari va yozma asarlarini o'rganishga bag'ishlangan. Asarda xonlikning hududiy kengayishi, boshqaruvi, qo'shinlari, iqtisodiyoti, madaniyati va tarixiy shaxslari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Maqolada Qo'qon shahrining tarixi, uning qadimiyligi va tarixiy manbalarda tilga olinishi haqida so'z boradi. Shaharning yoshi bo'yicha turli xil qarashlar, tadqiqotlar va arxeologik topilmalar haqida ma'lumot beriladi.
Ushbu bitiruv malakaviy ishida Oʻrta Osiyo tarixida oʻziga xos oʻrin tutgan Qoʻqon shahri va xonligi davri oʻrganiladi. Ishda Qoʻqon shahrining toponomikasi, siyosiy, iqtisodiy-ijtimoiy va madaniy ahvoli, xonlikning maʼmuriy tuzilishi, harbiy soha, iqtisodiyot, madaniy hayot, ilm-fan taraqqiyoti, meʼmorchilik sanʼati, shaharsozlik madaniyati kabi muhim masalalar tadqiq etiladi. Qoʻqon xonligi davridagi ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va madaniy hayotni oʻrganish orqali ushbu davrning muhim jihatlari ochib berilgan.
Ushbu kitob Qashqadaryo viloyati Chiroqchi tumanining «Shodlik» jamoat fondi va «El-yurt umidi» jamg'armasi hamkorligida tashkil etilgan «Shodlik» ijodiy uyushmasi tomonidan tashkil etilgan «Yosh hunarmand» ko'rik-tanlovining rasmiy materiallari va hisobotini o'z ichiga oladi. Kitobda O‘zbekistonning turli hududlarida rivojlangan an’anaviy xalq hunarmandchiligi, jumladan, misgarlik va kandakorlik san’atining noyob namunalarining rivojlanish tarixiga, turli maktablarning o‘ziga xos jihatlariga, hunarmand ustalarning hayoti va ijodiga bag‘ishlangan ma’lumotlar keltirilgan.
Ushbu dissertatsiya Qoʻqon shahri topomimiyasining nomlanish asoslari va lingvistik xususiyatlarini oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda Qoʻqon shahri topomimiyasini diaxron va sinxron jihatdan oʻrganish, ularning tarixiy va zamonaviy nomlanish asoslarini hamda lingvistik xususiyatlarini aniqlash, ularga tizimli ilmiy tavsif berish koʻzda tutilgan. Tadqiqotda Qoʻqon shahri koʻcha va mahallalari nomlarining shakllanishi, ularning etimologiyasi, lingvistik qatlamlari va semantik xususiyatlari tahlil qilingan.
Ushbu avtoreferat, Isaboeva Gulshanoy Sotiboldievnaning "XIX asrda Qo'qon xonligida madaniy hayot" mavzusidagi dissertatsiyasining qisqacha mazmunini ochib beradi. Unda Qo'qon xonligining madaniy hayoti, ilm-fan, maorifi, san'ati, me'morchiligi va boshqa madaniy sohalari XIX asrda qanday rivojlanganligi tahlil etiladi. Dissertatsiya Qo'qon xonligining madaniy merosini o'rganishga qaratilgan bo'lib, O'zbekiston tarixini o'rganuvchi tadqiqotchilar uchun muhim manba bo'lishi mumkin.