Shox Sаltаn haqida
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Kitobda shok va DVS sindromi tushunchalari, etiologiyasi, patogenezi, morfologik o'zgarishlari, diagnostikasi va davolash usullari haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, kitobda talabalarning bilimini baholash mezonlari, foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati va test savollari keltirilgan.
Ushbu o'quv-uslubiy qo'llanma tibbiyot oliy o'quv yurtlari talabalari, professor-o'qituvchilari va shifokorlar uchun mo'ljallangan bo'lib, shok holatining etiologiyasi, patofiziologiyasi, klinik ko'rinishlari, tashxislash va davolash usullarini o'z ichiga oladi. Qo'llanma shokning turli xil turlarini, jumladan gipovolemik, kardiogen, anafilaktik, septik va boshqa shoklarni batafsil yoritadi. Shuningdek unda shok holatini boshqarish, intensiv terapiya tamoyillari va o'ziga xos davolash usullari haqida ma'lumotlar mavjud.
Ushbu kitob ikki qismdan iborat boʻlib, birinchisi «Shoxli Iskandar» nomli oʻzbek xalq ertagi, ikkinchisi esa «Minora» nomli ozarbayjon xalq ertagidan tuzilgan. «Shoxli Iskandar» ertagida oʻz soqolini olgan sartaroshni oʻldirishga buyurgan shafqatsiz shoh Iskandar va uning sochi olib, shoxi borligini bilib qolgan, ammo qatʼiy qasamyod bilan bu sirni saqlab qolgan chol haqida hikoya qilinadi. Chol togʻdagi choʻplar orasidagi qamishdan nay yasab, undan «Iskandarning shoxi bor» deb kuylagani sababli, bu sirlar fosh boʻladi. «Minora» ertagida esa, ovulning narigi chekkasidagi minorani oʻrtaga olib kelishni orzu qilgan keksa ayol va uning iltimosini bajarishga vaʼda berib, ovul ahli tomonidan uch oy davomida yaxshilab boqilgan yolovchi haqida soʻzlanadi. Yigit oʻzining kuchiga ishonib, minorani yelkasiga ortib olib ketishga tayyorligini aytadi, ammo hech kim bunga jurʼat eta olmagach, ularni masxara qilib chiqib ketadi. Ertaklar bolalarga mehr-shafqat, rostgoʻylik, qatʼiyat va oʻz kuchiga ishonish kabi qadriyatlarni oʻrgatadi.
Ushbu kitobda ikki xil hikoya joy olgan. Birinchi hikoya "Shoxli Iskandar" deb nomlanadi. Unda shoh Iskandar soch-soqolini oldirgandan keyin sartaroshni o'ldirtirib yuborishi va buvisining qiziquvchanligidan shohning boshida shox paydo bo'lishi hamda bu holatni sartaroshning sir tutishi haqida hikoya qilinadi. Ikkinchi hikoya "Minora" deb nomlanadi. Unda bir begona yo'lovchining qishloq ahli bilan kelishib, minorani ko'chirib berishi va buning evaziga uch oy davomida yaxshi boqilishini so'rashi, so'ngra esa ovulni aldagani haqida hikoya qilinadi.
Ushbu kitobda bolalardagi shok holati, uning turlari, sabablari, diagnostikasi va intensiv terapiyasi haqida ma'lumot berilgan. Kitob tibbiyot institutining talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, shokning etiologiyasi, patogenezi, klinikasi va davolash usullari batafsil yoritilgan. Kitobda turli xil shok holatlarining zamonaviy davolash usullari, jumladan, zaruriy suyuqlik hajmini (O'TSK) ushlab turish, arterial bosimni stabilizatsiya qilish va mikrotsirkulyatsiyani normallashtirish kabi asosiy tadbirlar ko'rsatilgan. Shuningdek, kitobda shokning klinik ko'rinishlari, turlari (travmatik, gemorragik, toksik-septik, anafilaktik va boshqalar) va ularni davolash usullari batafsil tavsiflangan.
Ushbu kitob shoshilinch va favqulodda tibbiy yordam ko'rsatishning turli jihatlarini tahlil qiladi. Unda shok holatlari, gemorragiyalar, intoksikatsiyalar, travmalar, jarohatlar, yuqumli kasalliklar, yurak-qon tomir tizimi, nafas olish, ovqat hazm qilish, siydik-chiqarish tizimi, endokrin tizimi, teri kasalliklari, yuqumli kasalliklar va boshqa ko'plab tibbiy holatlarda shoshilinch va favqulodda yordam ko'rsatish bo'yicha batafsil ma'lumotlar berilgan. Kitobda har bir kasallikning patogenezi, patologik jarayonlari, alomatlari, shuningdek, shoshilinch va favqulodda tibbiy yordam ko'rsatishning asosiy tamoyillari, dori-darmonlar va ularning dozalari, shuningdek, shoshilinch tibbiy yordam ko'rsatilganidan so'ng bemorlarni go'spitalizatsiya qilish bo'yicha ko'rsatmalar keltirilgan. Kitobning asosiy maqsadi tibbiyot xodimlari uchun qo'llanma bo'lib xizmat qilish, ularga shoshilinch tibbiy yordam ko'rsatishda bilim va ko'nikmalarini oshirishdan iborat.
Ushbu kitob Toshkent Pediatriya Tibbiyot Instituti tomonidan tayyorlangan va O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash vazirligi hamda Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan "Sestrinsskoye delo v anesteziologii i reanimatsii" (Anesteziologiya va reanimatologiyada hamshiralik ishi) fanidan 3-kurs talabalari uchun mo'ljallangan o'quv-metodik qo'llanmadir. Qo'llanma amaldagi davlat ta'lim standartlari va o'quv rejalari asosida tuzilgan bo'lib, talabalarga ushbu fanni o'zlashtirishda yordam berishga qaratilgan. Unda fanining maqsadi, vazifalari, o'qitish metodlari, baholash mezonlari, shuningdek, amaliy mashg'ulotlarning texnologik xaritasi keltirilgan. Kitobda anesteziologiya va reanimatologiya sohasi, jumladan, shok, klinicheskaya smert, jarohatlar, komatoz holatlar kabi mavzular atroflicha yoritilgan.
Ushbu hujjat anesteziologiya va reanimatologiya sohasidagi interaktiv o'qitish usullari, darsliklar va amaliy mashg'ulotlarni o'z ichiga oladi. U 5-kurs talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, pediatriyada anesteziya-reanimatsiya xizmatini tashkil etish, bolalar organizmining anatomik-fiziologik xususiyatlari, terminal holatlar va klinik o'lim, nafas yetishmovchiligi, qon aylanishi yetishmovchiligi, shok, gidroionli buzilishlar, gipertermiya, konvulsiyalar, bosh miya shishi, buyrak yetishmovchiligi, gemostaz buzilishlari, yangi tug'ilgan chaqaloqlarni reanimatsiya qilish, operatsiyaga tayyorgarlik, umumiy anesteziya komponentlari va bosqichlari, anesteziya turlari va usullari, yangi tug'ilgan chaqaloqlarda anesteziya xususiyatlari va mahalliy anesteziya kabi mavzularni qamrab oladi. Interaktiv usullar "role play", "brainstorming", "kichik guruhlarda ishlash" va "muammoli vaziyatlarni tahlil qilish"ni o'z ichiga oladi.
Ushbu kitob sholichilik haqida bo'lib, uning xalq xo'jaligidagi ahamiyati, tarixi, ekilish mintaqalari, hosildorligi, morfologik va biologik xususiyatlari, O'zbekistonda ekiladigan navlari, yetishtirish texnologiyalari, kasalliklari, zararkunandalari va ularga qarshi kurash choralari, hosilni yig'ishtirish usullari hamda ko'chat usulida yetishtirish kabi masalalarni o'z ichiga oladi.