🔍

Analogy and its role in the text

Ushbu bitiruv malakaviy ishi Ingliz tilidagi matnlarda analogiyaning o‘rni va qo‘llanilishini tahlil qiladi. Ishda stilistika, matnni talqin qilish, adabiy matnlarning o‘ziga xos xususiyatlari, jumladan, analogiyaning lug‘aviy va stilistik jihatdan ahamiyati atroflicha yoritilgan. Muallif lingvistik stilistika, tekst stilistikasi, tilning ekspressiv vositalari va stilistik qurilmalari kabi masalalarni qamrab olgan. Analogiyninng turli sohalarda – ritorika, lingvistika, falsafa, din va fanlarda qo‘llanilishi hamda uning bilish jarayonidagi o‘rni, xususan, o‘qitish metodikasi va xato analogiya tushunchalari batafsil ko‘rib chiqilgan. Ishda analogiya va uning matn yaratishdagi stilistik roli keng qamrovda tahlil qilingan.

🔑 Kalit soʻz🎯 74.1%

Kompyuter lingvistikasida modellashtirish va analogiya metodlari

Ushbu tadqiqot ishi Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va Oʻrta Maxsus Ta’lim Vazirligi, Termiz Davlat Universiteti, Oʻzbek Filologiyasi Fakulteti, Oʻzbek Tilshunosligi Kafedrasi tomonidan tayyorlangan. Ishning asosiy maqsadi amaliy tilshunoslikning asosiy yoʻnalishlaridan biri boʻlgan kompyuter lingvistikasi haqida tushunchalarni chuqurlashtirish va lingvistik modellashtirishning turlari va uni amalga oshirishni tahlil etish, oʻrganishdir. Ishda tilshunoslikning sof nazariy fan doirasidan chiqib, iqtisodiy samarador yoʻnalishlar taraqqiy topgan fan mavqeini ham olishida zaruriy tadqiqotlar metodologiyasi va metodlari belgilab berish, amaliy tilshunoslikning bugungi ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot davri uchun ayniqsa dolzarb boʻlgan ustuvor yoʻnalishlari belgilash va asoslash, ishlab chiqilgan metodlar va metodologiya asosida muayyan amaliy yoʻnalish tavsifini yaratish kabi vazifalar qoʻyilgan. Ishning ilmiy va amaliy ahamiyati shundan iboratki, malakaviy ishda lingvistik modellashtirish boshqa tilni tekshirish metodlari bilan qiyoslab oʻrganib chiqildi hamda amaliy tilshunoslikning kelajakdagi istiqbolli yoʻnalishlari haqida maʼlumot berildi.

🔑 Kalit soʻz🎯 73.4%

Kompyuter lingvistikasida modellashtirish va analogiya metodlari

Ushbu malakaviy ishning asosiy maqsadi amaliy tilshunoslikning eng asosiy yo'nalishlaridan biri bo'lgan kompyuter lingvistikasi haqida tushunchalarni chuqurlashtirish va lingvistik modellashtirishning turlari va uni amalga oshirishni tahlil etish, o'rganishdir. Ishning vazifalari sifatida amaliy tilshunoslikning kelajakdagi istiqbolini tahlil etish, kompyuter lingvistikasi bilan aloqasini o'rganish, kompyuter lingvistikasining yo'nalishlarini izohlash, modellashtirish tushunchasi va uning turlarini yoritish, lingvistik modellashtirish kompyuter lingvistikasining eng asosiy tilni tadqiq etish metodi ekanligini ko'rib chiqish, lingvistik modellashtirish va anologiya metodlarini qiyoslash, formal grammatika va lingvistik modellashtirishning munosabatini izohlash, modellashtirish bo'yicha slaydlar tayyorlash kabi vazifalar qo'yilgan. Ishning ilmiy va amaliy ahamiyati sifatida lingvistik modellashtirish boshqa tilni tekshirish metodlari bilan qiyoslab o'rganib chiqilganligi, amaliy tilshunoslikning kelajakdagi istiqbolli yo'nalishlari haqida ma'lumot berilganligi va ushbu ish oliy ta'lim muassasalarida “Kompyuter lingvistikasi" bo'yicha maxsus kurslarda foydalanish mumkinligi ta'kidlangan.

🔑 Kalit soʻz🎯 73.4%

Поиск новых потенциальных фармакологически активных соединений на основе тиофеновых аналогов трициклических хиназолиновых алкалоидов

Ushbu maqolada yangi potentsial farmakologik faol birikmalar qidiruvi, triziklik xinazolin alkaloidlarining tiofen analoglari asosida tadqiqotlar olib borilganligi haqida bayon etilgan. Maqsad: 5,6-dimetil-2,3-trimetilentieno[2,3-c!]pirimidin-4-onni aromatik aldegidlar bilan kondensatlash va farmakologik faol moddalarni qidirish. Metodlar: organik kimyo metodlari (siklizatsiya, kondensatsiya) va fizik tadqiqot metodlari (mass-spektrometriya, IK-, H NMR-spektroskopiya). Natijalar: 5,6-dimetil-2,3-trimetilentieno[2,3-d]pirimidin-4-onning aromatik aldegidlar bilan kondensatlanishi natijasida ularning a-ariliden hosilalari sintez qilindi. Triziklik xinazolin alkaloidlarining hosilalari tibbiyot amaliyotida keng qo'llanilishini topdi. Ularning orasida bronxodilatator, antikolinesteraz xususiyatlariga ega, MAO inhibitörleri, shuningdek markaziy nerv sistemasi, oshqozon-ichak trakti, analjeziklar va boshqa vositalar uchun dori vositalari mavjud. Misol uchun, dezoksypeganin gidroxloridi tibbiyot amaliyotiga kiritilgan va antikolinesteraz vositasi sifatida qo'llaniladi. Ilgari ushbu alkaloidlar va ularning hosilalarining kimyoviy transformatsiyasi o'rganilgan. Tiofen analogi triziklik xinazolin alkaloidlarining kimyoviy o'zgarishlarini o'rganish qiziq edi - 5,6-dimetil-2,3-trimetilentieno[2,3-c!]pirimidin-4-on. Qo'yilgan maqsadni amalga oshirish uchun biz 2-amino-4,5-dimetiltiofen-3-karbon kislotasining etil efirini metiletilketon bilan siklizatsiya qilib, dietilamin (yoki morfolin) va elementar oltingugurt ishtirokida sintez qildik. Olingan efirning y-butirolaktam bilan fosfor oksixloridi ishtirokida kondensatlanishi 5,6-dimetil-2,3-trimetilentieno[2,3-c!]pirimidin-4-onga olib keladi. Potentsial farmakologik faol birikmalarni qidirish uchun ushbu ishda biz 5,6-dimetil-2,3-trimetilentieno[2,3-c!]pirimidin-4-onning turli aromatik aldegidlar bilan o'zaro ta'sirini o'rgandik (benzaldegid, 3,4-dimetoksi-, p-gidroksi-, -dimetilamino-, -nitrobenzaldegidlar, furfurol). Reaksiyalar ekvimolyar miqdordagi reagentlar aralashmasini etil spirtida natriy gidroksidi ishtirokida isitish orqali o'tkazildi va tegishli a-ariliden-5,6-dimetil-2,3-trimetilentieno[2,3-c!]pirimidin-4-onlari yaxshi hosil bilan olindi.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.4%

Алмашинган анилинларнинг гликол, дигликол ва салицил кислоталар билан реакцияларини ўрганиш

Ushbu dissertatsiya avtoreferati Oʻzbekiston Milliy universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi kengash tomonidan tasdiqlangan. Tadqiqotda Xurramov Elyor Narzullayevich tomonidan olib borilgan ilmiy ishlar doirasida alma- shintirilgan anilinlarning glikol, diglikol va salitsil kislotalar bilan reaksiyalari oʻrganilgan. Tadqiqotning asosiy maqsad- va vazifalari aniq belgilab olingan hamda ushbu tadqiqotning ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati batafsil yoritilgan. Xususan, turli reagentlar yordamida yangi organik birikmalar sintez qilingan va ularning tuzilishi zamonaviy usullar bilan aniqlangan. Shuningdek, sintz qilingan birikmalarning baʼzi biologik va kimyoviy faolligi tadqiq etilgan. Tadqiqotda olingan natijalar Oʻzbekiston Respublikasining farmatsevtika sanoatini rivojlantirish yoʻnalishiga mos kelishi taʼkidlangan. Avtoreferatda tadqiqotning dolzarbligi, olingan natijalarning ilmiy va amaliy ahamiyati, shuningdek, ushbu tadqiqot natijalari asosida amalga oshirilgan ishlar haqida maʼlumot berilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.3%

Параллел корпусда ўхшатишларнинг лексик-семантик муносабатлари тадқиқи(инглизча-ўзбекча ва ўзбекча-инглизча) параллел матнлар асосида

Ushbu dissertatsiya tadqiqoti "Parallel korpusda oʻxshatishlarning leksik-semantik munosabatlari tadqiqi" mavzusiga bagʻishlangan boʻlib, unda parallel korpusdan foydalangan holda oʻxshatishlarning leksik-semantik xususiyatlari va ularning tarjima jarayonidagi oʻrni, shuningdek, lingvistik-stilistik jihatlari tadqiq etilgan. Tadqiqotda oʻxshatishlarni tahlil qilish uchun yangi metodlar ishlab chiqilgan va amaliyotga tatbiq etish boʻyicha takliflar berilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.3%

Лексические синонинимы,конверсивы,антонимы

Ushbu magistrlik dissertatsiyasi leksik sinonimlar, konversivlar va antonimlarni lingvistik nuqtai nazardan chuqur o'rganishga bag'ishlangan. Unda sinonimlar, konversivlar va antonimlarning mohiyati, turlari, semantik xususiyatlari va lingvistik nazariyalardagi o'rni batafsil tahlil qilingan. Shuningdek, ularning nutqda qo'llanilishi va ahamiyati ko'rsatib berilgan. Dissertatsiyada leksik birliklarning ma'no qirralarini ochib berish va ularning o'zaro munosabatlarini aniqlash orqali tilshunoslikka oid nazariy va amaliy masalalarni hal etishga qaratilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.2%