Ushbu kitob O'zbekiston hududidagi dorivor va zaharli o'simliklarga bag'ishlangan. Unda dorivor o'simliklarning nomlari, tarkibi, foydali xususiyatlari va qo'llanilishi, shuningdek, zaharli o'simliklarning ro'yxati keltirilgan. Kitob talabalar va botanika, tibbiyot va qishloq xo'jaligi sohalari mutaxassislari uchun mo'ljallangan.
Ushbu avtoreferat Hypericum perforatum L. (dala-cho'y) oʻsimligining Samarqand viloyati sharoitida yetishtirilishi, uning morfobiologik xususiyatlari, oʻsish va rivojlanishining ontogenetik bosqichlari, gullash biologiyasi, urugʻ va fitomassasi, fitokimyoviy tarkibi hamda ushbu xomashyoni yetishtirish texnologiyasini ishlab chiqishga bagʻishlangan ilmiy tadqiqot natijalarini oʻz ichiga oladi.
Ushbu kitob Oʻzbekistonda oʻsadigan dalachoy (Hypericum scabrum L.) asosida immunomodulyator preparatlar texnologiyasini ishlab chiqishga bagʻishlangan. Unda dalachoy oʻsimligining xususiyatlari, kimyoviy tarkibi, preparatlar tayyorlash usullari va ularni standartlash boʻyicha maʼlumotlar keltirilgan. Shuningdek, dalachoy asosidagi kapsulalar va tabletkalarning bioekvivalentligi va turgʻunligi ham oʻrganilgan.
Ushbu dissertatsiya tadqiqoti "Dalachoy va doʻlana oʻsimliklari asosida xalq tabobati uchun yangi tovarlar olish va ularni sinflash" mavzusida bo'lib, unda qandli diabet kasalligini davolash va oldini olish uchun dalachoy va doʻlana oʻsimliklaridan tayyorlangan yangi oziq-ovqat qoʻshimchalari (As-GAM va Shifo)ning tadqiqi, kimyoviy tarkibi va taʼsir mexanizmlari oʻrganilgan. Tadqiqotda ushbu oʻsimliklarning tarkibidagi vitaminlar, flavonoidlar, aminokislotalar, makro va mikroelementlar aniqlangan, shuningdek, ular asosida yaratilgan oziq-ovqat qoʻshimchalarining antioksidant, antiradikal, gepatoprotektor va regenerativ xususiyatlari, shuningdek, toksikologik va eksperimental tadqiqotlari natijalari keltirilgan. Tadqiqotning amaliy natijalari sifatida yangi oziq-ovqat qoʻshimchalari ishlab chiqilgan, ularning xalqaro tovar kodlari aniqlangan va ulardan foydalanish boʻyicha tavsiyalar berilgan.
Hikoya, qishloq hayotida xotinini yo'qotgan erkakning qiyinchiliklari, rashklari, yolg'izligi va umidsizliklari haqida hikoya qiladi. Xadicha ismli ayolning ketishi Polvonning hayotini o'zgartirib, u o'zini yolg'izlikda, qayg'uda va ichki kurashda topadi. Hikoya, jamiyatning qishloq aholisiga ta'siri, insoniy munosabatlar va kechirim kabi mavzularni o'rganadi.
Maqolada O'zbekistonda keng tarqalgan dag'al dalachoyning dorivor shakllarini tibbiyot amaliyotiga tatbiq etish uchun tarkibidagi flavonoidlarni o'rganish maqsad qilingan. Tadqiqotda erituvchilar (spirt, xloroform, etilatsetat, n-butanol) bilan ekstraksiya, yupqa qatlam va yuqori samarali suyuqlik xromatografiyasi usullari qo'llanilgan. Toshkent viloyatida terilgan dalachoyning yer ustki qismidan 70% li etil spirti bilan biofaol moddalar ekstraksiya qilingan. Olingan ekstraktlar fraksiyalarga ajratilib, xromatografik tahlil o'tkazilgan. "Agilent Technologies" firmasining AT 1100 rusumli yuqori samarali suyuqlik xromatografidan foydalanilgan. Flavanoidlar identifikatsiyasi 3D Chem Station dasturi bilan ta'minlangan ma'lumotlar to'plamidan foydalanib amalga oshirilgan. Kolonkada 25°C haroratda gradiyentli eluent bilan ajratish o'tkazilgan. Diodli matritsali detektor bilan Uv-spektrlar olinib, kutubxonadagi spektrlar bilan solishtirilgan. Namunalarni tayyorlash va xromatografiyaga kiritish usullari bayon etilgan.
Ushbu maqola dala cho'l damlamasining jigar va o't yo'llari kasalliklariga ta'sirini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda o't pufagi yallig'lanishi va jigar kasalliklari bilan og'rigan bemorlarga dala cho'l damlamasi berilgan va kuzatuvlar olib borilgan. Natijalar shuni ko'rsatdiki, damlama bemorlarning ahvolini yaxshilashga, o't ajralishini normallashtirishga va qon aylanishini yaxshilashga yordam beradi. Shuningdek, damlama jigar hujayralari va to'qimalarini tiklashga, yallig'lanishni kamaytirishga va mayda kapillyarlarda qon aylanishini yaxshilashga yordam beradi.
Ushbu dissertatsiya sharhi o'simliklar asosida quruq ekstraktlar ishlab chiqarish texnologiyalarini rivojlantirishga bag'ishlangan. Unda Glycyrrhiza glabra, Silybum marianum va Hypericum perforatum, Hypericum scabrum kabi dorivor o'simliklardan flavonoidlarni ajratib olish, ularni tozalash va standartlash bo'yicha ilmiy tadqiqotlar, tajribalar va amaliy ishlar natijalari keltirilgan. Tadqiqot natijasida yangi texnologiyalar ishlab chiqilgan, ularning samaradorligi asoslangan hamda shu asosda ishlab chiqarish jarayonlari joriy etilgan.
Ushbu kitob daryolar, ularning tizimlari, tuzilishi, shakllanishi va geografik xususiyatlariga bag'ishlangan. Daryolarning suv havzalari, suv yig'ilish maydonlari, irmoqlari, suv rejimiga ta'sir etuvchi omillar batafsil yoritilgan. Kitob gidrologiya, geografiya va ekologiya sohalari uchun muhim ma'lumotlarni o'z ichiga oladi.
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi avtoreferati O'zbekiston Respublikasi hududida o'sadigan Sesamum indicum L. (kunjut) va Hypericum perforatum L. (teshik dalachoy) o'simliklaridan olingan yog'lar asosida dori vositalarini standartlash va yaratishga bag'ishlangan. Tadqiqotda ushbu o'simliklarning kimyoviy tarkibi, biologik faol moddalari, ulardan dori vositalarini tayyorlash texnologiyalari, ularning sifatini nazorat qilish usullari va farmakologik xususiyatlari o'rganilgan. Shuningdek, ushbu vositalarning klinik amaliyotda qo'llash istiqbollari ham ko'rsatib o'tilgan.