Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Navoiy pedagog xodimlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti tomonidan chop etilgan boʻlib, geografiya mutaxassisligi uchun moʻljallangan "Demografiya" fanidan maʼruzalar matnini oʻz ichiga oladi. Kitob aholi geografiyasi, demografiya, etnik tarkib, migratsiya va aholi punktlari kabi demografik masalalarni qamrab oladi.
Ushbu kitob demografiya va aholi geografiyasi fanining nazariy asoslarini chuqur o'rganishga bag'ishlangan. Unda aholining rivojlanishi, uning tarkibi, dinamikasi, migratsiya, demografik siyosat kabi muhim mavzular keng yoritilgan. Kitobning maqsadi talabalarga demografiya fanining nazariy va amaliy jihatlarini o'rgatish, ularni kelajakda bu sohadagi tadqiqotlar olib borishga tayyorlashdan iborat.
Ushbu kitob demografiya statistikasi, xususan aholi soni, tarkibi va joylashishi masalalariga bag'ishlangan. Unda aholi sonini hisoblash usullari, shahar va qishloq aholisi o'rtasidagi farqlar, aholining jinsiy va yosh tarkibi tahlili, migratsiya statistikasi, shuningdek, aholini bashorat qilish usullari keng yoritilgan. Kitob statistika sohasida tadqiqot olib borayotgan talabalar va mutaxassislar uchun mo'ljallangan.
Ushbu maqola O'zbekiston Respublikasi aholisining demografik rivojlanishining mintaqaviy xususiyatlarini o'rganadi. 1991-2014 yillarda aholi sonining o'sish dinamikasi tahlil qilinib, demografik, ijtimoiy va iqtisodiy omillarning ta'siri aniqlangan. Maqolada respublika aholisining hududiy o'sish sur'atlari bo'yicha guruhlarga ajratilgan. Shahar va qishloq aholisi tarkibi, urbanizatsiya darajasi (past, o'rta, yuqori) tahlil qilingan. Shuningdek, O'zbekistonning MDH davlatlari orasidagi o'rni, tug'ilish va o'lim ko'rsatkichlari, nikoh yoshi va ajralishlar darajasi kabi demografik jarayonlar tahlil etilgan. Tadqiqot natijasida O'zbekiston aholisining demografik rivojlanishi iqtisodiyot taraqqiyoti bilan chambarchas bog'liqligi ko'rsatib berilgan.
Ushbu avtoreferat Oʻzbekiston Respublikasining demografik jarayonlarini statistik tadqiq qilish va prognozlashtirishga bag'ishlangan bo'lib, unda tadqiqotning dolzarbligi, maqsadi, vazifalari, obyekti va predmeti, ilmiy yangiligi, amaliy ahamiyati, uslubiy asoslari, demografik jarayonlarning nazariy va amaliy jihatlari, shuningdek, kelajakni prognoz qilish usullari batafsil yoritilgan. Tadqiqot natijasida aholi soni, tarkibi, tabiiy va mexanik harakati, shuningdek, nikoh va ajralish kabi demografik jarayonlarning hozirgi holati va ularning iqtisodiyotga ta'siri statistik va ekonometrik usullar yordamida tahlil qilingan. Oʻzbekistonning demografik jarayonlarini oʻrganish boʻyicha xalqaro tajriba va standartlar ham koʻrib chiqilgan. Tadqiqotda Oʻzbekistonda demografik jarayonlarni statistik baholash va prognozlash boʻyicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Maqolada demografiya va inson omilining modernizatsiya jarayonidagi o'rni, oila, bola tarbiyasi kabi masalalar yoritilgan. Insonning yaratuvchanlik faoliyati, nasl uchun g'amxo'rligi, oila qurish muammolarini aql-idrok bilan hal etishi kabi jihatlar modernizatsiya bilan bog'liq. Maqolada, shuningdek, O'zbekistonda 2012 yilning "Mustahkam oila yili" deb e'lon qilinishi munosabati bilan amalga oshirilgan islohotlar, jahon tsivilizatsiyasi tarixidagi demografik o'zgarishlar, insonning jamiyatdagi roli, iqtisodiyotning modernizatsiyasi va global muammolar kabi mavzular ko'rib chiqilgan.
Ushbu maqola O‘zbekiston Respublikasi aholisi demografik rivojlanishining xususiyatlarini o'rganadi. Tadqiqot 1991-2015 yillarda O‘zbekiston aholisi dinamikasini tahlil qiladi va aholi soni, yoshi va joylashuv tuzilmasini o‘rganadi. Maqolada aholi yosh tuzilmasiga ta'sir etuvchi omillar aniqlanadi, demografik bosim koeffitsienti hisoblab chiqiladi. Shuningdek, 2030 yilgacha O‘zbekiston aholisining uzoq muddatli demografik prognozi keltirilgan. O‘zbekiston va MDH davlatlarining aholi qarish darajasi bo‘yicha guruhlarga bo‘linishi va keksa avlod vakillarining hayot sifatini yaxshilash bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Ushbu referat MDH mamlakatlaridagi demografik rivojlanish istiqbollarini o'rganadi. Aholi sonining o'zgarishi, tabiiy harakat, migratsiya, demografik siyosat kabi omillarga e'tibor qaratilib, mintaqaning kelajakdagi demografik holati tahlil qilinadi.
Ushbu referat MDH mamlakatlaridagi demografik vaziyatni, aholi sonining o'zgarish tendensiyalarini va kelgusidagi prognozlarni tahlil qiladi. Referatda aholi sonining kamayishi, tug'ilish va o'lim ko'rsatkichlari, migratsiya, urbanizatsiya kabi omillarning mintaqa iqtisodiyotiga ta'siri o'rganiladi. Shuningdek, MDH mamlakatlarining demografik siyosati, aholini ijtimoiy qo'llab-quvvatlash choralari va bandlikni ta'minlash yo'llari ko'rib chiqiladi.
Ushbu kitob demografiya fanining asosiy tushunchalari, predmeti, vazifalari, tadqiqot usullari va demografiya fanlari tizimini o'rganadi. Kitobda demografik bilimlarning shakllanish tarixi, demografiyaning asosiy vazifalari, demografik jarayonlarni o'rganish, demografik bashoratlar ishlab chiqish va demografik siyosat chora-tadbirlarini ishlab chiqish kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Shuningdek, kitobda demografiyaning tadqiqot usullari, jumladan, tarixiy taqqoslash, statistika, matematika, kartografik va mantiqiy fikrlash usullari tahlil qilinadi. Kitobning oxirida tayanch iboralar va foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati keltirilgan.