Ushbu o'quv-uslubiy majmua "Kasbiy pedagogika" fanining asosiy tushunchalari, muammolari va kasbiy ta'lim tizimidagi o'rni haqida ma'lumot beradi. Unda o'qitish uslublari, ta'lim-tarbiya jarayoni, kasbiy pedagogikaning vazifalari hamda talabalarni mustaqil ta'lim olishga yo'naltiruvchi materiallar jamlangan.
Ushbu kitob oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan nashr etilgan bo'lib, Toshkent avtomobil-yo'llar instituti talabalari uchun mo'ljallangan. Unda "Pedagogika va psixologiya" kafedrasi tomonidan ishlab chiqilgan "Malaka oshirish metodikasi" fani bo'yicha amaliy mashg'ulotlar topshiriqlari jamlangan. Kitob "Kasbiy ta'lim" bakalavriat yo'nalishi talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, 2010-yilda Toshkent shahrida nashr etilgan.
Maqolada mehnat bozorida mutaxassislarni tayyorlash sifatini ta'minlash masalalari ko'rib chiqiladi. Ta'lim tizimining uzluksizligi, o'quv jarayoniga kompetensiyaviy yondashuvning ahamiyati, shuningdek, professional o'zini o'zi belgilash, individual xususiyatlar va ish beruvchilarning ehtiyojlarini hisobga olish zarurligi ta'kidlanadi. Professional-pedagogik, tibbiy-fiziologik va ijtimoiy-iqtisodiy aspektlar ajratib ko'rsatilgan. O'qitishning psixologik-pedagogik muammolari, shuningdek, ta'limda tarbiyaning ahamiyati masalalari ham muhokama qilinadi. O'quv jarayonini modernizatsiya qilish yo'nalishlari, o'quv jarayonini professional faoliyatga yaqinlashtirish, yangi pedagogik texnologiyalarni joriy etish va o'qituvchilarning faolligini oshirish zarurligi ta'kidlanadi.
Ushbu kitobda professional psixologiya fanining asosiy tushunchalari, rivojlanish bosqichlari, muammolari va kasbiy faoliyatdagi o'rni, shuningdek, menejment psixologiyasi, ish faoliyatini baholash usullari kabi masalalar yoritilgan. Kitob, asosan, oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, professional psixologiya sohasida bilim berishga qaratilgan.
Maqola rus tilini o'qitishning professional yo'nalishiga bag'ishlangan. Unda O'zbekistonda rus tilini o'rganishga e'tibor kuchaygani, darslarda talabalarning mutaxassisligi bo'yicha matnlar bilan ishlash zarurligi ta'kidlangan. Shuningdek, iqtisodiy yo'nalish talabalari uchun mos mavzular va ularni o'qitish metodikasi, xususan, iqtisodiy terminlarni o'rgatish usullari ko'rsatilgan. Ta'lim jarayonida kompyuter texnologiyalaridan foydalanishning afzalliklari ham keltirilgan.
Ushbu referat pedagogika faniga bag'ishlangan bo'lib, unda o'qituvchining professional-pedagogik madaniyati masalalari ko'rib chiqiladi. Referatda quyidagi jihatlar yoritilgan: professional-pedagogik madaniyatning mohiyati va asosiy komponentlari, aksiologik, texnologik va shaxsga yo'naltirilgan-ijodiy komponentlar. Shuningdek, o'qituvchining pedagogik faoliyatida ijodiy yondashuvning ahamiyati, uning shaxsiy va kasbiy rivojlanishiga ta'siri tahlil qilinadi.
Ushbu maqola professional ta'lim pedagogining kasbiy kompetensiyasini takomillashtirishning mohiyatini ochib beradi. Zamonaviy sharoitda pedagogdan yuqori darajada kompetentlik talab etilayotgani, jamiyatdagi o'zgarishlar tufayli o'qituvchilar oldiga yangi vazifalar qo'yilayotgani ta'kidlanadi. Kompetentlikning asosiy tarkibiy qismlari: kalit, asosiy va maxsus kompetensiyalar turlari, ularning o'zaro farqlari va ahamiyati tushuntiriladi. Maqolada professional kompetentlikni rivojlantirishning asosiy yo'nalishlari, jumladan, uslubiy birlashmalarda ishlash, ijodiy guruhlar, loyiha-tadqiqot ishlari, innovatsion faoliyat va boshqalar sanab o'tiladi. Shuningdek, pedagogning professional kompetentligi ko'p qirrali hodisa ekanligi, unga nazariy bilimlar, ularni amaliyotda qo'llash, shaxsiy qadriyatlar va o'zini o'zi baholash kirishi ta'kidlanadi. Pedagogik faoliyatni amalga oshirishda va o'quvchilarni o'qitishda barqaror yuqori natijalarga erishgan o'qituvchi professional kompetent hisoblanishi qayd etiladi. Pedagogning kasbiy kompetensiyasini takomillashtirish jarayoni uning butun kasbiy faoliyati davomida davom etishi va doimiy dinamiklikka egaligi ta'kidlangan.
Ushbu kitob axloq falsafasi va professional etika masalalarini chuqur o'rganadi. Unda axloqning mohiyati, uning jamiyatdagi va inson hayotidagi o'rni, turli axloqiy nazariyalar (utilitarizm, deontologiya, fazilatlar etikasini) tahlil qilinadi. Shuningdek, kitobda kasbiy faoliyatning axloqiy jihatlari, jumladan, turli kasblar uchun xos bo'lgan axloqiy tamoyillar, xususan, shifokor, o'qituvchi, olim va boshqa mutaxassislar faoliyatidagi etika masalalari keng yoritilgan. Kompyuter va axborot texnologiyalari etikasiga ham alohida to'xtalib o'tilgan. Kitobda insonning ma'naviy rivojlanishi, jamiyatning axloqiy normalarga rioya qilishi va professional faoliyatda halollik, mas'uliyat kabi tamoyillarga sodiq qolish muhimligi ta'kidlanadi.
Ushbu o'quv qo'llanma
Ushbu uslubiy qo'llanma Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi tomonidan tayyorlangan va magistratura talabalari uchun moʻljallangan boʻlib, mualliflar kitobni tayyorlashda Oʻzbekiston Respublikasi Oliy taʼlim vazirligining 2011-yildagi № 111 buyrug‘iga muvofiq tayyorlangan o‘quv-uslubiy majmuasidan foydalanganlar. Kitobda pedagogika fanining nazariy va amaliy jihatlari, zamonaviy taʼlim texnologiyalari va ulardan foydalanish yoʻllari, shuningdek, ijodiy va ilmiy-tadqiqot ishlarini tashkil etish usullari batafsil bayon etilgan.