Dissertatsiya Astragalus unifoliolatus Bunge o'simligidan ajratib olingan sikloartan glikozidlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda yangi sikloartan birikmalari ajratib olingan, ularning tuzilishi aniqlangan va biologik faolligi o'rganilgan. Shuningdek, o'simlik ekstraktlarining farmakologik xususiyatlari, xususan, o't haydovchi va gipoxolesterinemik ta'siri aniqlangan. Olingan natijalar asosida yangi dori vositalarini yaratish imkoniyatlari ko'rib chiqilgan.
Dissertatsiya Astragalus unifoliolatus Bunge o‘simligidan sikloartan glikozidlarini ajratish va o‘rganishga bag‘ishlangan. Unda ushbu o‘simlikning kimyoviy tarkibi, yangi birikmalarning tuzilishi va biologik faolligi tahlil qilingan. Dissertatsiyada o‘simlik ekstraktlarining jigar faoliyatiga ta’siri va sitotoksik xususiyatlari ham o‘rganilgan.
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Astragalus turkumiga kiruvchi o'simliklarning sikloartantriterpenoidlari va glikozidlari hamda ularning kimyoviy transformatsiyasi xususida tadqiqot natijalarini o'z ichiga oladi. Tadqiqotda ushbu o'simliklardan ajratib olingan yangi birikmalar, ularning tuzilishi va kimyoviy o'zgarishlari batafsil bayon etilgan. Bundan tashqari, ayrim birikmalarning farmakologik faolligi, xususan, kardioprotektor xossalari ham o'rganilgan.
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasida oʻsadigan Astragalus transcaspicus oʻsimligining kimyoviy tarkibini oʻrganishga bagʻishlangan. Unda oʻsimlikdan ajratib olingan sikloartan glikozidlarining tuzilishi va xususiyatlari, shuningdek, ularni ajratib olish usullari va tahlil qilish metodlari haqida maʼlumot berilgan. Kitobda nazariy maʼlumotlar bilan bir qatorda, tajriba natijalari ham keltirilgan boʻlib, ular ushbu oʻsimlikning istiqbolli manba ekanligini koʻrsatadi.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi Qoraqalpoq davlat universiteti tomonidan chop etilgan "Рациональное использование природных ресурсов южного Приаралья" V Respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi materiallaridan iborat. Unda Orol dengizi atrofidagi tabiiy resurslardan oqilona foydalanish masalalari, shuningdek, biologiya, ekologiya va boshqa tabiiy fanlarga oid ilmiy maqolalar jamlangan. Materiallar "Butunjahon atrof-muhitni muhofaza qilish kuni"ga bag'ishlangan. Kitobda turli mualliflarning maqolalari keltirilgan bo'lib, ularda mintaqaning ekologik muammolari, bioxilma-xilligi, o'simlik va hayvonot dunyosini saqlash, suv resurslaridan foydalanish kabi masalalar yoritilgan. Kitob asosan ilmiy xodimlar, ekologlar, biologlar va shu sohalarga qiziquvchilar uchun mo'ljallangan.
Ushbu dissertatsiya ishi O'zbekiston hududida, xususan Qoraqalpog'iston Respublikasida o'sadigan Astragalus transcaspicus o'simligining uchterpenli glikozidlarini ajratib olish va ularning kimyoviy tuzilishini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda o'simlikdan uchta asosiy uchterpenli glikozid – tsikloiversiozid E, tsikloiversiozid F va astragalozid VII ajratib olindi va ularning tuzilishi zamonaviy spektroskopiya usullari (NMR, Mass-spektrometriya, IR) yordamida aniqlandi. Tadqiqot natijalari Astragalus o'simliklarining biologik faol moddalarga boyligini va ularning farmakologik ahamiyatini tasdiqlaydi.
Ushbu dissertatsiya ilmiy ishi O'zbekiston Respublikasi, Qoraqalpog'iston Respublikasida o'suvchi Astragalus globiceps o'simligining kimyoviy tarkibini, xususan, sikloartan glikozidlarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda ushbu o'simlikdan ajratib olingan sikloartan glikozidlari (Siklosiversiozid E, Siklosiversiozid F va Astragalozid VII)ning kimyoviy tuzilishi aniqlangan. Ilmiy ishda o'simlikni ekstraksiya qilish va undan birikmalarni ajratib olish usullari, hamda aniqlangan moddalarning fizika-kimyoviy xossalari va tuzilishlarini o'rganishda qo'llanilgan zamonaviy usullar (NMR spektroskopiyasi, mass-spektrometriya, xromatografiya) haqida batafsil ma'lumot berilgan.
Ushbu dissertatsiya O‘zbekiston Respublikasi hududida o‘suvchi Astragalus micidus o‘simligining kimyoviy tarkibini, jumladan, sikloartannli glikozidlarini o‘rganishga bag‘ishlangan. Tadqiqotda o‘simlikdan ikki sikloartan glikozidi - tsiklo siversiozid F va tsiklo siversiozid G ajratib olindi va ularning tuzilishi aniqlandi. Ilmiy ishda o‘simlikdan sikloartan birikmalarini ajratish va ularni aniqlashning yangi usullari ishlab chiqildi. Tadqiqot natijalari astragal o‘simligining tibbiyotda qo‘llaniladigan yangi dorivor vositalarini yaratish uchun asos bo‘lib xizmat qilishi mumkin.
Ushbu dissertatsiya o'simlik moddalari kimyosi instituti tomonidan tayyorlangan bo'lib, unda "Astragalus" turkumiga mansub o'simliklardan olingan sikloartan glikozidlari va ularning biologik faolligi tadqiq etilgan. Tadqiqotda ushbu turkumga mansub uchta o'simlik turi (Tragacantha stipulosa, Astragalus filicaulis va Astragalus janischewskyi)dan 15 ta sikloartan birikmasi ajratib olingan. Ulardan 14 tasi ushbu turlardan birinchi marta ajratilgan va ularning tuzilishi va xossalari fizik-kimyoviy va biologik usullar yordamida o'rganilgan. Tadqiqot natijalari asosida yangi dorivor vositalar yaratish bo'yicha takliflar berilgan va ularning yurak-qon tomir kasalliklarida samaradorligi isbotlangan.
Ushbu avtoreferat Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Oʻsimlik moddalari kimyosi instituti tomonidan tayyorlangan. Unda organizmdagi buzilgan adaptiv jarayonlarni steroid va polifenol tuzilishga ega tabiiy birikmalar orqali farmakologik muvofiqlashtirish masalalari tadqiq etilgan. Tadqiqotda foydalanilgan tabiiy birikmalarning adaptogen, immunitetni koʻtaruvchi va boshqa farmakologik xususiyatlari, jumladan, ularning stressga qarshi, jigar faoliyatini yaxshilash va hayot davomiyiligini oshirish kabi taʼsirlari oʻrganilgan. Tadqiqot natijalari oʻsimliklardan olingan tabiiy birikmalarning sogʻlomlashtiruvchi va adaptogen vosita sifatida qoʻllash uchun istiqbolli ekanligini koʻrsatadi.