Ushbu kitob Qoraqalpog'istonning Birinchi Jahon urushi davridagi ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy va madaniy hayotini o'rganadi. Unda mintaqaning Rossiya imperiyasi va Xiva xonligi tarkibidagi ahvoli, urushning mahalliy aholiga ta'siri, milliy ozodlik harakatlarining shakllanishi, jadidlarning roli va Sovet hokimiyatining o'rnatilishi kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
Ushbu kitob XX asr boshlarida Turkistonda jadidchilik harakatining namoyon bo'lishi, rivojlanishi va uning jamiyat hayotiga ta'siri haqida ma'lumot beradi. Unda jadidlarning ijtimoiy-siyosiy qarashlari, ma'rifatparvarlik faoliyati, milliy uyg'onish g'oyalari va mustamlakachilikka qarshi kurash usullari tahlil qilinadi. Shuningdek, kitobda jadidlarning 1916 yilgi qo'zg'olonga munosabati, Sovet davridagi taqdiri va faoliyati ham yoritilgan.
Kitob Qoraqalpog'istonning 1914-1918 yillardagi Birinchi jahon urushi davridagi ijtimoiy-iqtisodiy ahvolini, milliy ozodlik harakatlarini va siyosiy-harbiy voqealarni o'rganadi. Unda arxiv hujjatlari tahlil etilib, o'sha davr xalq hayoti yoritilgan.
Asarda kelinlar va qaynona oʻrtasidagi munosabatlar, zamonaviy hayotga intilish va urf-odatlarga sodiqlik kabi mavzular hazilomuz tarzda yoritilgan. Asar uch pardadan iborat boʻlib, unda kelinlar qaynona zulmidan qutulish, oʻz huquqlarini talab qilishga urinishadi. Asar oxirida kelinlar gʻalaba qozonadi va qaynona ularning shartlariga rozi boʻladi.
Kitobda Turkistondagi jadidchilik harakati, uning paydo bo'lishi, rivojlanishi, asosiy vakillari, faoliyati va milliy-ozodlik kurashidagi roli haqida ma'lumot berilgan. Jadid maktablari, teatr, matbuot, madaniy-ma'rifiy islohotlar va 1916-yilgi qo'zg'olon voqealari ham yoritilgan.
Ushbu kitob O‘zbekistonning XIX asrdagi tarixiga oid bo‘lib, Qo‘qon xonligining Rossiya imperiyasi tomonidan bosib olinishi va mustamlakachilik davri voqealarini o‘z ichiga oladi. Kitobda mahalliy tarixshunoslikning rivojlanishi, xalq hayoti, milliy ozodlik harakatlari, qo‘zg‘olonlar, o‘sha davrdagi ijtimoiy-siyosiy va ma’naviy muhit tahlil qilingan. Asarda Muhammad Aziz Marg‘iloniyning “Tarixi Aziziy” asari asosiy manba sifatida ishlatilgan.
Ushbu dissertatsiya Turkiston general-gubernatorligining siyosiy hayoti bo'yicha XX asr ikkinchi yarmi va XXI asrning birinchi o'n yilliklarida inglizzabon tadqiqotchilarning qarashlarini, uslubiy va nazariy yondashuvlarini tahlil qiladi. Tadqiqotda ingliz tilidagi adabiyotlarda Turkistonning siyosiy-madaniy rivojlanishi, mustamlakachilik siyosati, xalq qo'zg'olonlari, jadidchilik harakati va Turkiston muxtoriyati kabi mavzularning o'rganilishi tahlil qilinadi. Inglizzabon tadqiqotchilarning turli xil qarashlari, metodologiyalari va ilmiy nazariyalarining taqqoslanishi orqali ushbu davr tarixshunosligining muhim jihatlari ochib beriladi.
Ushbu kitob Oʻzbekiston tarixining muhim davrini, ya’ni XIX asr oxiri va XX asr boshlaridagi Oʻrta Osiyoda kechgan siyosiy voqealarni yoritadi. Unda Buxoro amirligining Rossiya imperiyasi bilan munosabatlari, amirlikdagi ijtimoiy-iqtisodiy vaziyat, mahalliy xalqning milliy ozodlik harakatlari kabi masalalar koʻrib chiqiladi.
Ushbu kitob O'zbekistonda jadidchilik harakatining paydo bo'lishi, rivojlanishi va uning jamiyatga ta'siri haqida hikoya qiladi. Unda jadid maktablarining tashkil etilishi, ularning ta'lim usullari, jadidlarning milliy uyg'onishga qo'shgan hissasi, shuningdek, mustamlakachilik davrida jadidlarga qarshi kurash va ularning fojiali taqdiri yoritilgan.
Ushbu kitob O'zbekiston xalqlarining o'tmish tarixiga nazar solib, ulkan madaniy merosga ega ekanligini ta'kidlaydi. Unda mustaqillik yillarida respublikada amalga oshirilayotgan o'zgarishlar, jumladan ta'lim, iqtisodiyot va boshqa sohalardagi islohotlar haqida so'z boradi. Shuningdek, kitobda o'lka xalqlarining bosqinchilarga qarshi milliy ozodlik kurashlari, jadidchilik harakati va uning Turkistondagi ahamiyati yoritilgan. Kitob talabalarga O'zbekiston tarixini chuqur o'rganishda yordam beradi.