Etilen oksidi olish texnologiyasi
Ushbu
Ushbu
Ushbu kitob "Materialshunoslik" fanidan tayyorlangan ma'ruzalar matni bo'lib, unda materialshunoslikning umumiy tushunchalari, organik sintezning ahamiyati, yuqori molekulyar birikmalar olish uchun xom-ashyo manbalari, monomerlar va ularning turlari, polimerlarning olinish usullari va ularning xossalari, shuningdek, rezinaning asosiy tarkibiy qismlari, ularning xossalari va qo'llanilishi hamda qat'iy rezinaning xossalari va qo'llanilishi haqida batafsil ma'lumot berilgan. Shuningdek, qat'iy rezinaning olinish usullari, qo'llanilishi va xossalari, kauchuk va rezinaning elastiklik xossalarini aniqlash usullari ham o'z ichiga oladi. Kitobda plastifikatorlar, pigmentlar, bo'yoqlar, erituvchilar, polimerlarning hamda ular bilan ishlash texnologiyasining asosiy tushunchalari va ularga qo'yiladigan talablar haqida ma'lumot berilgan. Yakuniy qismda esa kimyoviy reaksiya tenglamalari, tajriba natijalari va ularni hisoblash usullari berilgan.
Ushbu kitob o'simliklarning o'sishi, rivojlanishi va fiziologik jarayonlarini tartibga soluvchi fitogormonlar haqida ma'lumot beradi. Unda auksinlar, gibberellinlar, sitokininlar, absis kislotasi, etilen va brassinosteroidlar kabi asosiy fitogormonlarning ta'siri, sintezi, transporti va metabolizmi batafsil yoritilgan. Shuningdek, fitogormonlarning o'simlik to'qimalari va organlaridagi harakat mexanizmlari, fiziologik rollari va qishloq xo'jaligida qo'llanilishi ham ko'rib chiqiladi. Kitob o'simliklar fiziologiyasi, biokimyosi va qishloq xo'jaligi sohalarida bilim olishni istaganlar uchun mo'ljallangan.
Ushbu kitobda organik kimyo laboratoriya mashg‘ulotlari to‘plami keltirilgan bo‘lib, unda talabalar uchun xavfsizlik qoidalari, laboratoriya jihozlari bilan ishlash, moddalarni tozalash usullari, turli organik birikmalarni sintez qilish va ularning xossalarini o‘rganish bo‘yicha ko‘rsatmalar berilgan. Kitobda metan, etilen, fenol, glyukoza kabi muhim organik birikmalarni olish va ularning xossalarini aniqlash bo‘yicha laboratoriya ishlari batafsil yoritilgan. Shuningdek, kitobda reaktivlarni tayyorlash usullari va ularning xususiyatlari ham keltirilgan.
Ushbu kitob talabalari uchun organik kimyo fanidan laboratoriya ishlarini bajarish uchun uslubiy qo'llanma bo'lib, unda "Organik kimyo" kursining "Umumiy kimyo" bo'limi bo'yicha laboratoriya ishlarini bajarishga mo'ljallangan materiallar jamlangan. Qo'llanma pedagogika institutlarining kimyo va ekologiya yo'nalishi talabalari va kollej talabalari uchun tavsiya etiladi. Unda har bir laboratoriya ishi uchun ishni bajarish tartibi, kerakli reaktivlar ro'yxati va nazorat savollari keltirilgan.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim vazirligi Toshkent Kimyo-Texnologiya Instituti tomonidan chop etilgan bo'lib, Boytemirov Otabek Eshmurodovichning "Shurtan Gaz-Kimyo Kompleksi jarayonida etan parofazli pirolizida etilen ishlab chiqarishni tadqiq qilish" mavzusidagi dissertatsiyasidir. Kitobda etilen ishlab chiqarishning texnologik jarayonlari, xususan, parofazli piroliz jarayonining nazariy asoslari, katalizatorlar va ularning mexanizmlari, termik jarayon texnologiyalari va monoolefinlar olish usullari batafsil yoritilgan. Bundan tashqari, etilen ishlab chiqarishni ko'paytirish imkoniyatlari, texnologik parametrlarni ishlab chiqish va texnik-iqtisodiy ko'rsatkichlar tahlil qilingan.
Ushbu kitob toʻyinmagan uglevodorodlar, xususan, alkenlar (olefinlar) kimyosiga bagʻishlangan. Unda alkenlarning izomeriyasi, nomlanishi, olinish usullari, fizik va kimyoviy xossalari, polimerlanish reaksiyalari hamda ayrim vakillari batafsil yoritilgan. Kitob davomida reaksiyalar mexanizmlari, sanoatda qoʻllanilishi va analitik ahamiyati kabi masalalarga ham eʼtibor qaratilgan. Nazariy maʼlumotlar reaksiyalar tenglamalari, grafik tasvirlar va misollar bilan mustahkamlangan.
Ushbu kitob neft va gaz kimyosi sohasiga oid bo'lib, unda etilen va propilen kabi muhim uglevodorodlarning xossalari, ishlab chiqarilishi va sanoatda qo'llanilishi batafsil yoritilgan. Kitobda piroliz jarayoni, turli xomashyolar pirolizi texnologiyalari, rektifikatsiya usullari hamda piroliz reaktorini hisoblash masalalari ko'rib chiqilgan. Shuningdek, kitobda texnik xavfsizlik qoidalari va mehnat muhofazasi masalalari ham o'rin olgan.
Ushbu avtoreferat metan oksikon-densatsiyalash jarayonining ilmiy-texnologik asoslarini ishlab chiqish va ushbu jarayon uchun katalizator tayyorlash texnologiyasini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda mahalliy xomashyolardan olingan katalizator ishtirokida metandan etilenni olish jarayonini optimallashtirish va energiyani tejovchi, resurslarni tejovchi texnologiyalarni yaratish asosiy maqsad qilib olingan. Tadqiqot natijalari sanoatda, jumladan, Muborak gazni qayta ishlash zavodi va Navoiyazot AJda joriy etilgan.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi Namanganmuhandislik-Texnologiya Instituti Kimyo kafedrasi tomonidan tayyorlangan bo'lib, kimyo fanidan laboratoriya mashg'ulotlarini bajarish bo'yicha uslubiy ko'rsatmadir. Unda kimyo laboratoriyasida ishlash qoidalari, kimyoviy reaktsiyalar, asosiy qonunlar, moddalarni olish va ularning xossalari, oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari, metallar va metallmaslarning kimyoviy xossalari, organik birikmalar, uglevodorodlar, aminokislotalar va oqsillar kabi keng qamrovli mavzular chuqur o'rganiladi. Har bir laboratoriya ishi uchun amaliy tavsiyalar, reaksiya tenglamalari va nazariy ma'lumotlar keltirilgan.