Ushbu dissertatsiya «Mizdakxan arxeologiyaliq kompleksi Gáwir qala esteligi» mavzusida bo'lib, unda Gáwir qala arxeologiyalıq esteliginiń túslik bóliminde jaylasqan óz aldına qorganiyalıq bóleginiń Úzbekstannıń arqa-batıs bóliminde jaylasqan tariyxıy arxeologiyalıq estelikleri anıqlaw, ilimiy izertlew hám olardı mámleketlik qorgaw ilajları hám de usı dáwirde úyreniw dawam ettiriledi.
Ushbu kitobda Qoraqalpog'istondagi muqaddas ziyoratgoh joylari, xususan, "Mizdakxon maqbarasi", "Nozlimxon suluv maqbarasi" va "Sulton Vays maqbarasi" haqida ma'lumotlar berilgan. Mizdakxon maqbarasi Gәўir qалъаси yaqinida joylashgan eski qabriston bo'lib, arablar istilosi davrida paydo bo'lgan. Nozimxon suluv maqbarasi XIV asrga oid bo'lib, ikki sevishgan yigit va qizning fojiali taqdiri bilan bog'liq afsonaga ega. Sulton Vays maqbarasi Qoraqalpog'istonning Beruniy tumanida joylashgan bo'lib, Sulton Vays (Muhammad payg'ambarning do'sti) sharafiga qurilgan.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu kitob Xoʻjali qalasi va uning tarixi, arxeologik ahamiyati hamda undagi muhim obidalar haqida batafsil ma'lumot beradi. Unda Xoʻjali qalasi, Mizdaxqan qalasi, Mazlumxansuliw maqbarasi, Shamun Nabiy maqbarasi va A. Vamberi tadqiqotlari kabi mavzular qamrab olingan. Kitobda har bir obidaning tarixiy kelib chiqishi, oʻziga xos xususiyatlari va ilmiy tadqiqotlari yoritilgan.
Kitobda Oqtosh viloyatida Sultonxon ismli hukmdorning farzandsizligi sababli taxtni topshirish va Qurudim mamlakatiga safar qilishi, bu orada Huroyim ismli xotinining homilador boʻlib oʻgʻil tugʻishi, Sultonxonning tushida oʻgʻlining tirik qolishi uchun 14 yilga safarga ketishi aytiladi. Huroyim Oqtoshga hukmdor bo'ladi. Sultonxon uzoq safardan soʻng yurtiga qaytib keladi. Unda kampir qiyofasidagi ayyor dushman Huroyimga tuhmat qiladi. Sultonxon oʻgʻli Rustamni Huroyimga qarshi jang qilishga yuboradi va Huroyim Mansur doriga osiladi.
Maqolada o'rta asrlarda Xorazmning ijtimoiy-siyosiy va madaniy hayotiga oid ma'lumotlar beruvchi arab-fors mualliflarining yozma manbalari tahlil qilinadi. Mualliflar shaharlar joylashuvi, ularning soni haqida turli xil ma'lumotlar berishiga qaramay, bu manbalarning qimmati kamaymaydi. Maqolada Xorazmning Janubiy Orolbo'yi tarixini o'rganishda sharq mualliflarining asarlaridan foydalanish muhimligi ta'kidlanadi. Ibn Fadlon, Mas'udiy, Al-Istaxriy, Ibn Havqal, Al-Maqdisiy, Yoqut, Ibn Battuta, Al-Umariy kabi mualliflarning asarlari va "Hudud al-Olam" anonim asarida Xorazm haqida qimmatli ma'lumotlar mavjud.
Ushbu kitob Neyrozaxm kasalligiga bag'ishlangan bo'lib, uning patogenezi, klinik klassifikatsiyasi, tashxisi va davolash usullari batafsil yoritilgan. Kitobda kasallikning etiologiyasi, klinik belgilari, differensial diagnostikasi va profilaktikasi masalalari ham ko'rib chiqilgan. Bundan tashqari, tug'ma neyrozaxm, uning klinik ko'rinishlari va diagnostikasi ham muhokama qilingan. Kitob tibbiyot oliy o'quv yurtlarining talabalari uchun mo'ljallangan.
Qadim zamonda kambag'al chol-kampirning yagona o'g'li bo'lib, otasi uni savdogarchilikka o'rgatmoqchi bo'ladi. O'g'il bozorga borib, pulini kuchuk, mushuk va sichqonga sarflaydi. Oxirgi puliga nosvoy cho'qcha sotib oladi, undan qurt chiqib, ilonga aylanadi. Ilon yigitni ilonlar podshosining huzuriga olib boradi. Yigit u yerda ko'p ajoyibotlarni ko'radi va yurtini sog'inib qoladi. Ilon unga sehrli uzuk beradi. Uzuk yordamida uylar quradi va oziq-ovqat topadi. O'z yurtiga qaytib, podshohning qiziga uylanmoqchi bo'ladi, lekin podshoh unga imkonsiz shartlar qo'yadi. Yigit uzuk yordamida shartlarni bajaradi. Podshoh qizidan yigitning sirini so'raydi. Qiz uzuk haqida aytadi. Podshoh uzukni o'g'irlab, yigitni yetti dengiz orqasiga surgun qiladi. Yigitga yordam bergan it, mushuk va sichqon uzukni qaytarib olib kelishadi. Yigit podshohning qiziga uylanadi va yurtiga podsho bo'ladi.
Hikoyada Hamroyev ismli shaxsning o'z farzandi tarbiyasi va maktabdagi o'qituvchilarning mas'uliyatsizligiga munosabati, shuningdek, oiladagi tarbiya masalalari haqida so'z boradi. U majlisga tayyorlanib, bolalarning tarbiyasidagi muammolarni hal qilishga urinadi, ammo oxirida majlisga borishni bekor qilib, mas'uliyatni xotiniga yuklaydi.
Hikoya, qishloq hayotida xotinini yo'qotgan erkakning qiyinchiliklari, rashklari, yolg'izligi va umidsizliklari haqida hikoya qiladi. Xadicha ismli ayolning ketishi Polvonning hayotini o'zgartirib, u o'zini yolg'izlikda, qayg'uda va ichki kurashda topadi. Hikoya, jamiyatning qishloq aholisiga ta'siri, insoniy munosabatlar va kechirim kabi mavzularni o'rganadi.