Ushbu avtoreferat Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Oʻzbek tili, adabiyoti va folklori instituti huzuridagi Ilmiy darajalar beruvchi Oʻzbek davlat universiteti va ilmiy kengashi tomonidan tasdiqlangan va Falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi mavzusi sifatida roʻyxatga olingan. Tadqiqotning asosiy maqsadi Oʻzbek folklorining mustaqil janri boʻlgan
Ushbu kitob ajiziyzning qoraqalpoq tilida yozilgan
Ushbu bitiruv malakaviy ishining maqsad va vazifalari H.Ahmedova she'riyatida faol qo'llangan poetik obrazlarni tadqiq etish, hamda unda qo'llangan badiiy tasvir vositalarining takrorlanmas va o'ziga xosligini ochib berishdan iborat. Tadqiqot maqsadidan kelib chiqqan holda, quyidagi vazifalarni yoritish va amalga oshirish nazarda tutiladi: H.Ahmedova she'riyatida poetik fikrning yangi ekanligini o'rganish; shoiraning poetik obraz yaratishda badiiy detallar qo'llash uslubini aniqlash; she'riy namunalardagi poetik obrazlarni tasniflash; mumtoz adabiyotimiz vakillari tomonidan qo'llangan an'anaviy poetik obrazlarning H.Ahmedova tomonidan qo'llangan yangicha talqinini tadqiq qilish; she'rlarda qo'llangan poetik obrazlarning xalq og'zaki ijodi namunalari bilan aloqadorlik darajasini tahlil qilish; she'rlarning kompozitsion qurilishini o'rganish; shoira ijodida qo'llangan lirik janrlarni o'rganish va ularning o'ziga xos xususiyatlarini ko'rsatib berish kabilar. Mavzuning o'rganilganlik darajasi. H.Ahmedova she'riyati poetikasi o'zbek mahalliy matbuotida, shuningdek, ayrim ilmiy-tanqidiy maqolalarda o'rganilgan. Biroq, shoira ijodi alohida tadqiqot sifatida yoki monografik planda o'rganilmagan. Tadqiqotning ob'ekti va predmeti. Tadqiqotimizning asosiy ob'ekti sifatida shoiraning "Erk darichasi”, “Tungi marvaridgullar”, “Umid soyasi”, “Nigoh qiblasi" nomli to`plamlari, turli jurnallarda chop etilgan she'rlari olindi. Shuningdek, o`rni bilan shoirlar, yozuvchilar, adabiyotshunos olimlarning maqolalaridan hamda asarlaridan foydalanildi.
Ushbu kitob O'zbekistonning xalqaro munosabatlardagi o'rni va jahon hamjamiyatiga qo'shilishi mavzusini chuqur tahlil qiladi. Unda xalqaro munosabatlarning nazariy asoslari, jahon siyosati, O'zbekistonning tashqi siyosati va uning dunyo hamjamiyatidagi o'rni, hamkorliklari, jumladan, Markaziy Osiyo davlatlari, MDH, Yevropa Ittifoqi, AQSH, Xitoy va boshqa mintaqalar bilan aloqalari atroflicha yoritilgan. Shuningdek, O'zbekistonning xalqaro tashkilotlardagi, jumladan BMT, YuNESKO, YXHT kabi tashkilotlardagi faoliyati va xalqaro huquq normalariga amal qilishi haqida batafsil ma'lumot berilgan. Kitobda O'zbekistonning dunyo hamjamiyatidagi nufuzini oshirishga qaratilgan strategik yo'nalishlar va kelajakdagi maqsadlar ham ko'rsatib o'tilgan.
Ushbu kitob Muhammad Solihning 'Shayboniynoma' asarini chuqur tahlil qiladi. Unda asarning tarixiy ahamiyati, badiiy xususiyatlari, tili, va Hermann Vamberi tomonidan qilingan tarjimasi ko'rib chiqiladi. Asar, o'zbek-nemis adabiy aloqalarining ilk manbalaridan biri sifatida baholanadi.Kitob muallifi asarning kompozitsion tuzilishi, obrazlar tizimi va muallifning tarixiy voqealarga munosabatini tahlil qilib, Shayboniyxonning shaxsiyatini yoritishdagi yondashuvlarni ko'rsatib beradi.Shuningdek, Hermann Vamberining tarjimasi batafsil o'rganilib, uning afzalliklari va kamchiliklari ochib berilgan.
Bitiruv malakaviy ishi Muhammad Solihning "Shayboniynoma" dostonini tahlil qilishga bag'ishlangan. Ishda dostonning tarixi, g'oyaviy-badiiy xususiyatlari, tili, nemis tiliga tarjimasi va tarjimaning o'ziga xos jihatlari o'rganilgan. Shuningdek, dostonning o'zbek adabiyoti tarixidagi o'rni aniqlanadi.
Ushbu bitiruv malakaviy ishining asosiy maqsadi Oydin Hojiyeva she'riyatining g'oyaviy-badiiy xususiyatlarini, uning shoira sifatidagi ijodiy qiyofasini yaxlit tarzda o'rganishdan iborat. Ish Oydin Hojiyevaning ijodiy faoliyati, she'riyatining janriy tarkibi, mavzu va obrazlar olami, badiiy mahorati kabi jihatlarini tahlil qiladi. O'zbek she'riyatining zamonaviy bosqichida Oydin Hojiyevaning o'rni va ahamiyati ochib beriladi.
Ushbu bitiruv malakaviy ish rus poeziyasining "erish" davridagi xususiyatlariga bag'ishlangan. Unda ushbu davrning asosiy shoirlari ijodi, ularning asarlarida ko'tarilgan mavzular va g'oyalar tahlil qilinadi. Shuningdek, ishda "erish" davri rus poeziyasining o'ziga xosligi, uning boshqa davrlar poeziyasidan farqi ochib berilgan.
Ushbu ish Sh.Seytov ijodini, xususan uning o'zbek adabiyotida va qoraqalpoq adabiyotida o'ziga xos o'rin tutgan ekologiya mavzusidagi she'rlari va nasriy asarlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda shoirning "Jollar", "Ushpelek", "Tawlardan saza", "Soqpagim menin qaydasan?", "Qiyal atawı" kabi she'riy to'plamlari tahlil qilinib, janr xususiyatlari, mavzu doirasi, gumanistik g'oyalari, falsafiy mazmuni va o'ziga xos uslubiy jihatlari ochib berilgan. Shuningdek, "Sárkarda hám túyege aylangan arqarlar haqqinda qobız benen jırlanatuģın ertek-dástan" va "Qıyal atawı" kabi dostonlarida ekologiya muammolarining aks etishi, ularda folklor motivlari va uslublarining qo'llanilishi yoritilgan. Ishda S.Seytov ijodining o'zbek va qoraqalpoq adabiyotshunosligida o'rganilishi hamda ushbu muammolarga bag'ishlangan ilmiy adabiyotlar tahlili ham keltirilgan.
Ushbu kitob ijtimoiy-gumanitar fanlarga oid maqolalar to'plamidan iborat. Unda filologiya, pedagogika va boshqa ijtimoiy sohalarga oid ilmiy ishlar jamlangan. Kitob turli mualliflarning qarashlari va tadqiqotlarini o'z ichiga oladi.