Kitob qadimgi Sharq tsivilizatsiyasi va madaniyatining rivojlanish bosqichlari, xususiyatlari, antik davrga ta'siri, diniy e'tiqodlari, falsafasi, san'ati va adabiyoti haqida ma'lumot beradi. Unda qadimgi Misr, Mesopotamiya, Hindiston, Xitoy va Yunoniston madaniyatlari qiyosiy tahlil etiladi hamda Markaziy Osiyo xalqlarining qadimgi Sharq madaniyatiga aloqadorligi ko'rsatib beriladi.
Ushbu referat qadimgi Sharq madaniyati va uning rivojlanish bosqichlarini, xususan, Mesopotamiya, Hindiston, Xitoy va Antik madaniyatlarining asosiy xususiyatlarini yoritadi. Shuningdek, Sharq xalqlarining dunyoqarashi va tafakkurining o'ziga xosligi, madaniyatning turli sohalariga oid bilimlari ham tahlil qilinadi.
O‘zbek mumtoz musiqasi asosida yaratilgan uslubiy qoʻllanma bo‘lib, unda o‘zbek mumtoz musiqa janrlari, jumladan, ashula, yalla, katta ashula, dostonlar, maqomlar va cholg‘u kuylari hamda ularning ijro uslublari haqida nazariy ma’lumotlar berilgan. Shuningdek, qo‘llanma O‘zbekiston bastakorlik maktabi namoyandalarining hayoti va ijodi, jumladan, Xorazm, Buxoro-Samarqand, Farg‘ona-Toshkent, Surxondaryo-Qashqadaryo hududiy uslublari hamda mumtoz musiqa janrlari tasnifiga oid ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi. Qo‘llanmada mumtoz musiqaning shakllanishi, rivojlanishi, ijro uslublari va uning xususiyatlari haqida keng tushunchalar berilgan. Shuningdek, unda Xorazm mumtoz musiqa maktabi namoyandalari va ularning hayoti hamda ijodi haqida batafsil ma’lumot berilgan. Qo‘llanma O‘zbek mumtoz musiqasining o‗ziga xos xususiyatlari va janrlari, shuningdek, mumtoz cholg‘u musiqasi hamda uning janrlari haqida nazariy ma’lumotlarni o‗z ichiga oladi. Qo‗shimcha kuylash uchun, ashulalar va ularning nota ko‗rinishlari ham berilgan. Qo‗shimcha ravishda, kitobda o‗zbek mumtoz musiqasi janrlari tasnifi, mumtoz cholg‘u musiqasi haqida nazariy ma’lumotlar va mumtoz musiqa ijrochiligiga oid mashg‘ulotlar keltirilgan.
Kitobda Oʻzbekiston xalq xonandalik sanʼatining namoyandalari, ularning hayoti va ijodi, shuningdek, oʻquv-uslubiy qoʻllanma sifatida xonandalik yoʻnalishida taʼlim olayotgan oʻquvchilar uchun moʻljallangan musiqiy asarlar toʻplami keltirilgan.
Ushbu kitob Oʻzbekiston davlat konservatoriyasi talabalari uchun moʻljallangan boʻlib, anʼanaviy dutor ijrochiligi asoslarini, shu jumladan dutor tarixini, ijro uslublarini, maktablarini, mashhur ijrochilarning ijro uslublarini, dutorning ijrosidagi bezaklarni hamda maqom yoʻllarining nota yozuvlarini oʻz ichiga oladi. Kitobda shuningdek, ijroiy texnika, musiqiy ifoda vositalari va terminlar lugʻati ham keltirilgan.
Ushbu kitob O‘zbekiston Respublikasi Oliy va O‘rta Maxsus Ta’lim Vazirligi hamda Madaniyat va Sport ishlari Vazirligi tomonidan chop etilgan. Kitob O‘zbekiston Davlat Konservatoriyasi professori Xurshid Oripov tomonidan yozilgan «An'anaviy cholg‘u ijrochiligi (Nay)» nomli o‘quv qo‘llanmasi hisoblanadi. Qo‘llanma oliy ta’lim muassasalari talabalari uchun mo‘ljallangan bo‘lib, nay ijrochiligi, uning texnikasi va ijro uslublarini o‘rganishga qaratilgan. Unda nay chalish texnikasi, nafas olish usullari, hamda O‘zbek milliy musiqasining turli janrlaridagi asarlar, jumladan Shashmaqom, katta ashula, xalq kuylari va bastakorlar asarlarining ijrosi haqida batafsil ma’lumot berilgan. Kitobda nayning tarixiy taraqqiyoti, uning xususiyatlari, ijro an’analari, hamda zamonaviy o‘qitish uslublari ham yoritilgan.
Ushbu hujjat O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi hamda Madaniyat va sport ishlari vazirligi tomonidan tasdiqlangan namunaviy o'quv reja hisoblanadi. Unda 3150600 - Vokal san'ati (turlari bo'yicha) yo'nalishi, 3150602 - An'anaviy vokal artisti kasbi bo'yicha o'quv jarayoni, fanlar, soatlar taqsimoti va boshqa ma'lumotlar keltirilgan. O'quv rejasi kasb-hunar kollejlari uchun mo'ljallangan bo'lib, o'qish muddati 3 yil.
Kitob O'zbekiston Davlat konservatoriyasi tomonidan nashr etilgan bo'lib, musiqiy ta'lim yo'nalishidagi oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan ansambl ijrochiligi dasturini o'z ichiga oladi. Unda ansambl tushunchasi, ansambl ijrochiligi tarixi, ansamblning ahamiyati, ansambl tarkibi, ansambl rahbarining vazifalari, shogird va ustoz munosabatlari, ansambl repertuarini tanlash mezonlari va mumtoz musiqa asarlarini ansamblda ijro etish usullari haqida ma'lumotlar berilgan. Kitobda "Shashmaqom" asarlarini ansamblda ijro etishga alohida e'tibor qaratilgan.
Ushbu materiallar to'plami Toshkent arxitektura-qurilish institutida o'tkazilgan XXVII an'anaviy ilmiy-amaliy konferensiyaning materiallarini o'z ichiga oladi. Konferensiya "Arxitektura-qurilish fani va davr" mavzusiga bag'ishlangan bo'lib, unda so'nggi yillardagi ilmiy-texnikaviy yutuqlar, yangi loyihalash uslublari, zamonaviy qurilish materiallari va texnologiyalari, shuningdek, milliy me'morchilik an'analari va ularning zamonaviy arxitekturada qo'llanilishi kabi muhim masalalar yoritilgan.
Ushbu oʻquv qoʻllanma «An’anaviy xonandalik ansambli» fani boʻyicha akademik litsey va kasb-hunar kollejlari talabalari uchun moʻljallangan. Unda an’anaviy xonandalik, joʻrovozlik va ansambl boʻlib ijro etish xususida kasbiy tavsiyalar va ijro amaliyoti uchun bir qator musiqiy namunalar keltirilgan. Kitobda musiqiy savod, ovoz talqin etish uslubi, tinglash va ijro, ijroviy malaka va musiqiy meros, ansambl boʻlib ijro etish koʻnikmalari kabi muhim jihatlar tahlil qilingan. Shuningdek, uslublar va koʻnikmalarni rivojlantirish omillari, badiiy did va uslubiy idrok, usul asoslari va ritmik tarbiya kabi muhim mavzular yoritilgan.