Kitobda O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan nashr etilgan Zahiriddin Muhammad Bobur nomidagi Andijon davlat universitetining "2015 - Yil keksalarini e'zozlash yili"ga bag'ishlangan "Sharq uyg'onish davri mutafakkirlari qarashlarida insonparvarlik g'oyasi va ularning milliy tarbiya tizimidagi o'rni" mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy anjuman materiallari keltirilgan.
Ushbu kitobda O'rta Osiyo Renessansi davrining yirik vakili, mutafakkir, faylasuf va shoir Umar Xayyomning hayoti va ijodi, uning gumanistik g'oyalari, falsafiy qarashlari va ilmiy merosi yoritilgan. Kitob Xayyomning matematika, astronomiya, falsafa sohalaridagi asarlarini, shuningdek, uning ruboiylaridagi gumanistik ideallarni tahlil qiladi. Unda Xayyomning inson, axloq, adolat, bilim va baxt haqidagi fikrlari chuqur o'rganiladi.
Kitobda Ruminiya, Ukraina va Oʻzbekiston olimlari va pedagoglarining maqolalari jamlangan. Maqolalar, asosan, taʼlim, madaniyat, tilshunoslik, fizika, iqtisodiyot, tarix va boshqa sohalardagi dolzarb masalalarga bagʻishlangan. Bundan tashqari, kitobda Mahmudxoʻja Behbudiyning hayoti va faoliyati ham yoritilgan.
Ushbu hujjat O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash vazirligi tomonidan chop etilgan Toshkent Pediatriya Tibbiyot Instituti tomonidan tayyorlangan diplom ishidir. Unda "Gumanistik pedagogik qarashlar" mavzusi ko'rib chiqiladi. Diplom ishi gumanistik an'analarning inson shaxsiga e'tiborini, insonning tabiiy kuchlari va qobiliyatlarini ro'yobga chiqarishga qaratilganligini ta'kidlaydi. Tadqiqotning maqsadi pedagogikada gumanistik an'analar bilan tanishishdan iborat. Ishning tuzilishi kirish, uchta bob, xulosa va adabiyotlar ro'yxatini o'z ichiga oladi. Asosiy e'tibor I.G.Pestalotsi va F.V.Distervegning gumanistik pedagogikaga qo'shgan hissalariga qaratilgan. Xulosa qismida gumanistik pedagogikaning "insondagi insoniylik"ni tasdiqlashga, uning ichki hayotini ma'naviy boyitishga va hayotiy maqsadlarini yuksaltirishga qaratilganligi ta'kidlanadi.
Ushbu diplom ishi O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash vazirligi Toshkent Pediatriya tibbiyot instituti tomonidan taqdim etilgan. Unda "Gumanizatsiya pedagogik jarayoni" mavzusi o'rganiladi. Ishda ta'limda talabaga sub'ekt sifatida yondashuv tendentsiyasi tahlil etiladi va gumanistik yondashuvda talaba o'ziga xos yaxlit shaxs sifatida qaraladi, uning rivojlanishi uchun muayyan sharoitlar yaratish zarurligi ta'kidlanadi. Diplom ishining maqsadi pedagogik jarayonni gumanizatsiya qilish muammosini o'rganish, intellektual, emotsional-irodaviy va axloqiy salohiyatni boyitishdan iborat. Diplom ishi 38 betdan iborat bo'lib, kirish, 5 paragraf, xulosa, adabiyotlar ro'yxati, 1 slayd va 1 sxemani o'z ichiga oladi. Gumanizatsiya ta'lim jarayonining ko'p sub'ektliligini va umummadaniy, ijtimoiy-axloqiy va professional rivojlanish birligini nazarda tutadi. Gumanizatsiya g'oyalari ta'limni gumanitallashtirish asosida yotadi. Ta'limni insonparvarlashtirish jarayoni sharoit yaratish bilan chambarchas bog'liq bo'lib, qadriyat-ma'noviy munosabatlarni o'rnatishga yordam beradigan ta'lim muhitini yaratishga qaratilgan.
Ushbu o'quv qo'llanma fanning insoniylashuvi muammosiga bag'ishlangan bo'lib, unda fanning jamiyat va inson manfaatlariga xizmat qilishining falsafiy-metodologik asoslari ko'rib chiqiladi. Qo'llanma ilm-fan, axloq va insonparvarlik o'rtasidagi bog'liqlikni ochib beradi hamda ilmiy bilishning insonparvarlik ideallari bilan uyg'unligini ta'minlash yo'llarini o'rganadi.
Ushbu kitob fan va insonparvarlikning falsafiy-metodologik aspektlarini o'rganadi. Unda fanning jamiyatdagi o'rni, inson hayotiga ta'siri, axloqiy mas'uliyati kabi savollar muhokama qilinadi. Shuningdek, turli davrlardagi mutafakkirlarning fan va insonparvarlik haqidagi qarashlari tahlil qilinadi.
Kitobda pedagogika tarixidan tortib, ta'lim sifatini oshirish, xorijiy tillarni o'qitish, psixologik xizmatni takomillashtirish kabi masalalar ko'rib chiqilgan. Unda uzluksiz ta'lim tizimi, innovatsion metodlar, ma'naviy-axloqiy tarbiya, shuningdek, talabalarning faolligini oshirish yo'llari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Ushbu kitob falsafiy bilimlarning asoslarini, uning jamiyatdagi o'rnini va vazifalarini o'rganadi. Unda falsafaning dunyoqarash, metodologik va gumanistik funksiyalari, shuningdek, falsafiy bilimlarning ilm, san'at va kundalik bilimlar bilan aloqasi ko'rib chiqiladi. Kitob falsafiy bilimlarning mohiyatini tushunishga va uni amaliyotda qo'llashga yordam beradi.
Ushbu kitobda zamonaviy pedagogikaning asoslari, mohiyati va xususiyatlari, shuningdek, pedagogikaning jamiyatdagi o'rni va ahamiyati, turli pedagogik yo'nalishlar (gumanistik pedagogika) va ularning asosiy tamoyillari haqida ma'lumot berilgan.