Ushbu kitob turli xalqlar mifologiyasini jamlagan ensiklopediya bo'lib, olamning yaratilishi, quyosh, oy va yulduzlar, yerning paydo bo'lishi, shuningdek, hayvonlar, o'simliklar va odamlarning kelib chiqishi haqidagi afsonalarni o'z ichiga oladi. Kitobda qadimgi Misr, Yunoniston, Avstraliya tub aholisi, Shimoliy Amerika xalqlari va boshqa ko'plab xalqlarning miflari keltirilgan. Shuningdek, kitobda Injil rivoyatlari ham o'rin olgan.
Ushbu kitob mifologik atamalarning qisqacha lug'ati bo'lib, unda jahon madaniyati, falsafasi, mantiqi va dinshunoslikka oid muhim nomlar va tushunchalar keltirilgan. Lug'at O'zbekiston Respublikasi pedagogika oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan.
Ushbu malakaviy bitiruv ishi qadimgi dunyo mifologiyasi va sig'inish tushunchalarini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, unda Misr, Mesopotamiya, Xitoy va Gretsiya kabi qadimiy sivilizatsiyalarning mifologik dunyoqarashi, diniy e'tiqodlari va marosimlari tahlil qilinadi. Ishda qadimgi xalqlarning dunyoqarashidagi umumiyliklar va o'ziga xosliklar, shuningdek, mifologiyaning madaniyat va jamiyatdagi roli ko'rsatib berilgan.
Ushbu dissertatsiya tadqiqoti Oʻzbekiston Milliy universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi DSc.03/30.12.2019.Fil.01.10 raqamli Ilmiy kengashning 2023-yil ______ soat______dagi majlisida boʻlib oʻtadi. Manzil: 100174, Toshkent shahri, Farobiy koʻchasi, 400-uy. Tel: (99871) 246-08-62; faks: (99871) 227-10-59; e-mail: nauka@nuu.uz. Oʻzbekiston Milliy universiteti, Xorijiy filologiya fakulteti (3-qavat, 11-xona) tadqiqotning maqsadi va vazifalari, asosiy ilmiy yangiligi, tadqiqot natijalari va ularning amaliy ahamiyati bilan tanishishni oʻz ichiga oladi. Tadqiqotda mifologiya, lingvomadaniyatshunoslik, madaniyatlararo munosabatlar va ularning oʻzaro bogʻliqligi, mif va asotirlarga oid leksik birliklarning lingvomadaniy xususiyatlari, semantik maydonlari, izomorfik va allomorfik jihatlari tahlil qilingan. Ingliz va oʻzbek tillaridagi mif va asotirlarda uchraydigan leksik birliklarning konseptualizatsiyasi hamda ularning milliy-madaniy xususiyatlari qiyosiy va taqqoslovchi jihatdan oʻrganilgan.
Ushbu kitob rus tilidagi frazeologizmlar, xususan mifologik kelib chiqishi bo'lgan iboralarni o'rganishga bag'ishlangan. Unda frazeologik birliklarning turlari, ularning semantik xususiyatlari va mifologik iboralarning kelib chiqishi tarixi tahlil qilinadi. Kitobda turli xil lug'atlar va tadqiqotlar asosida mifologik frazeologizmlarning ko'plab misollari keltirilgan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishida Gabriel Garsia Markesning «Yuz yil yolg'izlik» romanidagi ertak va miflar o'rganiladi. Unda roman nafaqat lotin amerika xalqlari hayoti va urf-odatlari, balki insoniyatning abadiy muammolari, yolg'izlik, sevgi, urush, xiyonat kabi masalalarni ham qamrab olganligi ko'rsatib o'tilgan. Ishda romanning mifologik asoslari, xususan, oilaviy saga, tarixiy voqealar, va folklordan foydalanish jihatlari tahlil etilgan. Shuningdek, roman janri, kompozitsiyasi va personajlar tizimiga e'tibor qaratilib, undagi mif va ertaklarning o'ziga xos xususiyatlari ochib berilgan.
Kitob qadimgi Yunoniston madaniyati, tarixi va afsonalariga bag'ishlangan. Unda yunon davlatchiligi, san'ati, falsafasi, urushlari, dinlari va shaxsiyatlari haqida hikoya qilinadi. Kitobda yunon mifologiyasining asosiy qahramonlari, olimpiya o'yinlari, mashhur haykaltaroshlar, astronomiya va matematika, shuningdek, Sparta va Afina kabi qadimgi shaharlarning siyosiy tuzilishi haqida ma'lumotlar keltirilgan. Asar yunon madaniyatining shakllanishi va rivojlanishini qamrab oladi, unda buyuk shaxslarning hayoti va faoliyati ochib beriladi.
Ushbu kitob o'zbek folklori va etnografiyasining asosiy jihatlarini, tarixini, janrlarini va ularning o'ziga xos xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Kitobda folklorning og'zaki ijod namunasi sifatidagi ahamiyati, uning turli shakllari va ularning jamiyatdagi o'rni keng yoritilgan. Shuningdek, kitobda etnografiya fanining folklor bilan o'zaro aloqadorligi, xalqning urf-odatlari, marosimlari va turmush tarzi bilan bog'liq materiallar ham o'rin olgan.
Ushbu kitob XIX asr Qoraqalpoq she'riyatida mif va rivoyatlarning qo'llanilishini o'rganadi. Unda mif va rivoyatlarning genezisi, janriy xususiyatlari, badiiy funksiyalari va XIX asr qoraqalpoq shoirlarining ijodida tutgan o'rni tahlil qilinadi.
Ushbu kitobda O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi tomonidan Farg'ona viloyati pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish institutining umumta'lim maktablari o'quvchilari o'rtasida o'tkazilgan fanlar bo'yicha bilimlar bellashuvi yakunlari va ta'lim sifati monitoringi natijalariga ko'ra o'quvchilar bilimida aniqlangan bo'shliqlarni to'ldirish yuzasidan uslubiy tavsiyalar va dars ishlanmalari to'plami keltirilgan.