Ushbu kitob farmatsevtika sanoatida tozalik va validatsiyaning ahamiyatiga bag'ishlangan. Unda dori vositalarini ishlab chiqarishda jihozlar tozaligini ta'minlash, validatsiya jarayonlarini o'tkazish, analitik usullarni qo'llash va xalqaro standartlarga rioya qilish masalalari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, yangi tahlil usullarini ishlab chiqish va amaliyotga tatbiq etish yo'llari ham o'rganilgan.
Мақолада новокаин инъекцион эритмасини ФЭК усулида миқдорий таҳлил қилиш усулини валидация қилиш масаласи кўриб чиқилган. Таҳлил усулининг тўғрилиги, чизиқлилиги ва қайтарувчанлиги баҳоланган. Таҳлил натижалари жадвал кўринишида келтирилган. Тадқиқот натижалари шуни кўрсатадики, ФЭК усули новокаин инъекцион эритмасини миқдорий таҳлил қилиш учун яроқли.
Maqolada dissotsiativ sirt ionlanish jarayonining ko'p atomli molekulalar uchun kinetikasi aniqlanadi. Lidokain va novokain molekulalarining adsorbsiyasi va sirt ionlanishi o'rganiladi. Volfram oksidi sirtida kuchlanish va oqim modulyatsiyasi usullari qo'llaniladi. Jarayonlar yuqori vakuumli mass-spektrometrik qurilmada, devorlari suyuq azot bilan sovutilgan "qora kamera"da amalga oshiriladi.
Ushbu kitob toksikologiya va sud toksikologiyasi fanining asosiy nazariy va amaliy jihatlarini o‗z ichiga olgan o‗quv qo‗llanmadir. Unda zaharli moddalarning turlari, ularning organizmga ta'siri, organizmdagi o‗zgarishlari, ular bilan zaharlanishning oldini olish choralari, zaharli moddalarni ajratib olish, tozalash va aniqlash usullari batafsil yoritilgan. Shuningdek, zamonaviy kimyo-toksikologik ekspertiza usullari, jumladan, gaz xromatografiyasi, yuqori samarali suyuqlik xromatografiyasi, spektrofotometrik tahlil usullari va boshqalar keng o rin egallagan. Kitobda, shuningdek, umumiy kimyo, organik kimyo, biologiya, farmakognoziya, farmatsevtik kimyo, dori vositalarini sifat va miqdoriy tahlil qilish usullari, toksikologik kimyo, narkologiya, giyohvand moddalar tahlili, sud biokimyosi va ularda qo llaniladigan tahlil usullari, sud kimyosi ekspertizasi va uning nazariy asoslari ham yoritilgan. Nazariy bilimlarni mustahkamlash hamda amaliy ko nikmalarni shakllantirish maqsadida turli savollar va laboratoriya mashg‗ulotlari bilan boyitilgan.
Ushbu o'quv-metodik kompleks O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash vazirligi tomonidan tasdiqlangan, «Toksikologik kimyo» fanining dasturi asosida tayyorlangan bo'lib, talabalarga mazkur fanning nazariy va amaliy jihatlarini chuqur o'zlashtirishga yordam beradi. Kitobda kimyo-toksikologik tahlil, zaharlar klassifikatsiyasi, ularning organizmdagi ta'siri, metabolizmi, ajratish, aniqlash va miqdoriy tahlil usullari keng yoritilgan. Turli zaharli moddalarni, shu jumladan alkalooidlar, spirtlar, halogеnli uglevodorodlar, metallar, pestitsidlar va boshqa ko'plab moddalarning toksikologik ahamiyati hamda ularni aniqlash usullari atroflicha bayon etilgan. Tadqiqot usullari, jumladan, distillash, ekstraksiya, mineralizatsiya, kromatografiya va spekrofotometriya kabi zamonaviy usullardan foydalanish bo'yicha aniq tavsiyalar berilgan. Kimyo-toksikologik tahlil natijalarini sharhlash va dalolatnomalar tuzish bo'yicha ham zarur ma'lumotlar keltirilgan.
Ushbu taqdimot umumiy jarrohlik bo'yicha mashhur mavzulardan biri bo'lgan «Jarrohlikda og'riqsizlantirish» mavzusiga bag'ishlangan. Unda umumiy jarrohlikning diagnostik va davolash uslublari mukammallashtirilayotganligi sababli, talabalarga umumiy jarrohlikni o'qitishga yangi qo'shimchalar kiritish zarurati ta'kidlanadi. Ushbu leksiyada jarrohlikda og'riqsizlantirish masalasi ixcham va aniq uslubda bayon etilgan bo'lib, talabalarga mustaqil ishlash imkonini beradi va o'qituvchilar uchun materialni kengaytirish yo'llarini ko'rsatib beradi. Leksiyada narkozning turlari, rivojlanish tarixi, nazariyalari, bosqichlari, inhalatsion va neyroregional narkoz, shuningdek, ularning asoratlari haqida batafsil ma'lumot beriladi. Shuningdek, mahalliy og'riqsizlantirish usullari, ularning turlari, ko'rsatmalari va kontrendikatsiyalari, shuningdek, novokain blokadalarining o'rni va qo'llanilishi ham tushuntirilgan.
Farmatsevtik kimyo va dori moddalarini tahlil qilish boʻyicha uslubiy qoʻllanma. Ushbu qoʻllanmada farmatsevtika sohasida ishlovchi mutaxassislar uchun zarur boʻlgan fundamental bilimlar va koʻnikmalar jamlangan. Kitobda dori moddalarining umumiy va xususiy sifat reaksiyalari, ularning fizikaviy va kimyoviy xossalari, tahlil usullari hamda ularning sanoatda olinishi, chinligi, tozaligi va miqdorini aniqlash kabi masalalar batafsil yoritilgan.
Ushbu kitobda xirurgiyada og'riqsizlantirish masalalari ko'rib chiqiladi. Unda narkoz tushunchasi, klassifikatsiyasi, tarixi, nazariyalari, bosqichlari, inhalatsion va non-inhalatsion narkoz, asoratlar va mahalliy og'riqsizlantirish usullari haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, novokain blokadalari, ularning turlari va qo'llanilishi muhokama qilinadi.
Ushbu kitobda farmatsevtika fakulteti talabalari uchun toksikologik kimyo fanidan amaliy mashg'ulotlarni o'tkazish uchun uslubiy qo'llanma berilgan. Qo'llanma biologik ob'ektlar tarkibidan qutbli erituvchilar yordamida ajratib olinadigan zaharlarni, giyohvand va kuchli ta'sir etuvchi moddalarni aniqlash usullarini o'rgatadi. Kitobda har bir moddaning toksikologik ahamiyati, ajratib olish usullari, sifat reaktsiyalari va boshqa tahlil usullari batafsil bayon etilgan.
Ushbu kitob "Toksikologik kimyo" fanidan dori vositalarining toksikologik ahamiyati, ajratib olish va tahlil usullari, shuningdek, ularning kimyoviy tuzilishi, o'ziga xos reaksiyalari va miqdorini aniqlash usullari kabi muhim masalalarni o'z ichiga oladi. Kitobda zaharli moddalarni biologik ob'ektlardan ajratish, tozalash va aniqlash usullari, shuningdek, gaz xromatografiyasi va spekrtrofotometriya kabi zamonaviy usullardan foydalanish keng yoritilgan. Fan bo'yicha talabalarning bilim, ko'nikma va malakalarini shakllantirishga qaratilgan uslubiy tavsiyalar ham keltirilgan.