Ushbu kitob tribologiyaning asosiy tushunchalari va amaliyotini o'rganuvchi avtotransport yo'nalishi talabalari uchun mo'ljallangan qo'llanmadir. Qo'llanmada ishqalanish va yemirilish qonuniyatlari, tribologik materiallar, moylash usullari va mashina qismlarining aşınmaya chidamliligini oshirish texnologiyalari batafsil yoritilgan.
Ushbu kitobda tribotexnika fanidan laboratoriya mashg‘ulotlari o‘rin olgan bo‘lib, unda ishqalanish mashinalari tuzilishi, yeyilish turlari, sirt g‘adir-budurligi kabi masalalar o‘rganiladi. Kitob avtomobilsozlik fakulteti talabalari uchun mo‘ljallangan.
Ushbu kitob "Tribotexnika" fanining nazariy va amaliy mashg‘ulotlari uchun uslubiy ko‘rsatma hisoblanadi. Unda ishqalanish, yeyilish, moylash va ularning mexanizmlari, turlari hamda tribotexnika materiallari va ularni tanlash asoslari keng yoritilgan. Kitobda ishqalanish qonuniyatlari, yeyilish turlari, ularning sabablari va oldini olish yo‘llari, shuningdek, tribotexnika qo‘llanilish sohalari ham batafsil tahlil qilingan. Kitobning maqsadi – talabalarga mashina detallarining mustahkamligi, ishlash muddati va samaradorligini oshirishga yordam beradigan uslubiy qo‘llanma taqdim etishdir. "Tribotexnika" fanining mashinasozlik texnologiyasi yo‘nalishi talabalari uchun ahamiyati ham tushuntirilgan.
Ushbu kitob tribologiya, ya'ni ishqalanish, yedirilish va moylash kabi hodisalarni o'rganadigan fan sohasiga bag'ishlangan. Unda tribologiyaning rivojlanish bosqichlari, muammolari, istiqbollari, turli sohalardagi ahamiyati, atamalarning birligi, kadrlarni tayyorlash, kompyuter tribologiyasi, iqtisodiy va ekologik jihatlari hamda texnikaviy yangilanish masalalari ko'rib chiqiladi.
Ushbu kitob tribologiya asoslari va ularning mashinasozlik sohasidagi ahamiyatini o'rganishga bag'ishlangan. Kitobda ishqalanish, yeyilish, moylash materiallari, abraziv yeyilish, dumalab ishqalanish, ishqalanuvchi juftliklar uchun materiallar, yeyilishga bardoshlilikni oshirish usullari, kompozitsion materiallar va qoplamalar, sinov mashinalari va materiallar xususiyatlarini aniqlash kabi mavzular yoritilgan.
Ushbu kitob tribologiya asoslari va mashina detallarining yeyilishiga bag'ishlangan. Unda ishqalanish, moylash, yeyilish jarayonlari, materiallar, va ularning xususiyatlari, shuningdek, yeyilishga qarshi kurashish usullari ko'rib chiqilgan.
Ushbu kitob laboratoriya ishlariga oid qo'llanma bo'lib, unda sirpanib ishlovchi detallar materiallarining yeyilishga sinash, ishqalanuvchi detallarning yeyilish tezligini hisoblash, tishli ilashmalar yeyilishini hisoblash va ishqalanishdan keyingi yuza g'adir-budirliklarini aniqlash kabi mavzular yoritilgan. Qo'llanma talabalarga mo'ljallangan bo'lib, amaliy mashg'ulotlarni o'tkazishda yordam beradi.
Maqolada ko'p komponentli qoplamalarning tribotexnik xususiyatlarini tahlil qilish keltirilgan. Aşınmaya bardoshliligi muammosini qoplamalar yordamida hal qilishning eng samarali usullari ko'rib chiqilgan. Bunday yondashuv iqtisodiy jihatdan oqlanadi, chunki u kamyob va qimmatbaho materiallar sarfini kamaytirish imkonini beradi. Hozirgi vaqtda turli usullar bilan olingan va yuqori operatsion xususiyatlarga ega bo'lgan ko'plab qoplamalar qo'llaniladi. Ko'plab tadqiqotlar natijalari shuni ko'rsatadiki, kesish asboblarining ishchi yuzalariga va mashina qismlarining ishqalanish qismlariga qo'llaniladigan qoplamalar ularning ishlashini, ishlash xususiyatlarini va qismlarning xizmat muddatini oshiradi, bu esa mashinasozlik sanoati uchun iqtisodiy va texnik jihatdan foydalidir. Qoplama, tribotexnik, aşınma, sürtünme, dayanıklılık, korozyona chidamlilik kabi asosiy tushunchalar aniqlangan.
Mazkur o'quv-uslubiy majmua «Tribotexnika asoslari» fanidan tayyorlangan bo'lib, unda ishqalanish, yeyilish va moylashning nazariy va amaliy jihatlari atroflicha yoritilgan. Kitobda mashina detallarining ishqalanishiga ta'sir etuvchi omillar, ishqalanish turlari, yeyilish mexanizmlari, moylash usullari, ishqalanish nazariyalari, shuningdek, tribotexnika materiallari hamda ularning qo'llanilishi yuzasidan batafsil ma'lumotlar berilgan. Mavzular testlar, nazorat savollari va amaliy mashg'ulotlar bilan boyitilgan bo'lib, talabalarning mustaqil ishlarini tashkil etishga yordam beradi.
Ushbu kitob tribotexnika fanining asosiy tushunchalari, rivojlanish tarixi, ishqalanish va yemirilish mexanizmlari, ularga ta'sir etuvchi omillar, ishqalanish koeffitsienti, sirtqi ishqalanish koeffitsienti va unga ta'sir etuvchi omillar, qattiq jismlarning tutashishidagi parametrlar, sirt нотекислигиning turlari va ularni aniqlash usullari, shuningdek, tribotexnikada qo'llaniladigan materiallarga bag'ishlangan. Kitobda amaliy mashg'ulotlar uchun misollar keltirilgan bo'lib, ular tribotexnik muammolarni hal qilishda qo'l keladi.