🔍

Cел-сув омборларида лойқа-чўкиндиларни бошқариш технологияларини такомиллаштириш

Ushbu dissertatsiya avtoreferati O'zbekiston Respublikasi suv xo'jaligini rivojlantirishga bag'ishlangan bo'lib, ayniqsa sel-suv omborlaridagi loyqa-ch'ukindilarni boshqarish texnologiyalarini takomillashtirishga qaratilgan. Tadqiqotda global iqlim o'zgarishlari natijasida yuzaga kelayotgan sel hodisalarining jiddiy muammolari, ularning oqibatlari va ularni bartaraf etish bo'yicha ilmiy-amaliy tavsiyalar beriladi. Tadqiqotning asosiy maqsadi - sel-suv omborlariga kelayotgan loyqa-ch'ukindilarni boshqarish texnologiyalarini takomillashtirishdan iborat. Tadqiqotda 2015-2021 yillar davomida Qashqadaryo viloyatidagi Langan va Kalkama sel-suv omborlarida o'tkazilgan dala tadqiqotlari natijalari tahlil qilinib, loyqa-ch'ukindilarning fizik-mexanik va kimyoviy xususiyatlari o'rganilgan. Tadqiqot natijasida loyqa-ch'ukindilarni boshqarish bo'yicha yangi konstruktiv va ekspluatatsion chora-tadbirlar taklif etilgan, jumladan, loyqa-ch'ukindilarni to'plash uchun maxsus inshootlar (tinidirgichlar) loyihalash va qurish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan. Tadqiqotda ushbu chora-tadbirlarning amaliyotga tatbiq etilganligi va ijobiy natijalari ham ko'rsatilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 100.0%

Сел хавфини баҳолаш ва сел оқимлари максимал сув сарфларини ҳисоблаш усулларини такомиллаштириш (Ғарбий Тянь-Шань кичик дарёлари мисолида)

Ushbu dissertatsiya O'zbekiston Respublikasi tog' va tog'oldi hududlarida sel xavfini baholash va sel oqimlari maksimal sarflarini hisoblash usullarini takomillashtirishga bag'ishlangan. Tadqiqotda sel hodisalarining o'rganilishining dolzarbligi, uning geografik omillari, sel xavfini baholash usullari, iqlim o'zgarishining ta'siri va ularning oldini olish choralari yoritilgan. G'arbiy Tyan-Shan kichik daryolari misolida sel xavfi tahlil qilingan va kelajakdagi prognozlar berilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 75.3%

Шаҳар ҳудудини инженерлик тайёрлаш

Ushbu o'quv qo'llanmasi "Shahar hududini muhandislik tayyorgarligi" fanidan bo'lib, unda shahar joylashuvining o'rni, relyefi, atmosferasi va chiqindi suvlarning salbiy ta'siri, sel ofatlari va ularga qarshi kurash yo'llari, shahar hududida yer osti suvlari paydo bo'lishi, yer osti suvlari ko'tarilishi, zilzila, tuproq namligining ta'siri natijasida cho'kish va ko'tarilish, hamda karstga qarshi kurash choralari batafsil yoritilgan. Qo'llanma bakalavr talabalariga mo'ljallangan, ammo bu soha mutaxassislari uchun ham foydali bo'lishi mumkin.

🔑 Kalit soʻz🎯 74.7%

Injеnеrlik gеоdinаmikаsi bo’yicha prognoz xosilasini talqin qilish va yaratish

Kitob injenerlik geodinamikasi, geologik jarayonlar va hodisalarning tasnifi, rivojlanishi hamda tarqalish qonuniyatlari, injener-geologik sharoitni baholash va bashoratlash usullari, seysmik hududlarda qurilish kabi masalalarni qamrab olgan. Asosan, yer yuzasida sodir bo'ladigan geologik jarayonlarning inshootlar va hududlarga ta'sirini o'rganishga bag'ishlangan. Kitob, shuningdek, zilzilalar, to'kilmalar, surilmalar, eroziya va karst jarayonlarining kelib chiqish sabablari va ularga qarshi kurashish usullarini ham muhokama qiladi.

🔑 Kalit soʻz🎯 74.6%

"Влияние изменения региональной циркуляции атмосферы на селевые процессы Чирчик-Ахангаранского бассейна"

Ushbu dissertatsiya ishi Oʻzbekistondagi Chirchiq-Axangaran havzasida sel oqimlari va ularning mintaqaviy atmosferalarning oʻzgaruvchanligiga ta'sirini oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda 1870-2013 yillarga oid sel hodisalari va ularning sabablari boʻlgan sinoptik jarayonlar tahlil qilingan. Sel hodisalarining takrorlanish davriyligi, ularning suv oqimlarida tarqalishi, yillik va mavsumiy xususiyatlari oʻrganilgan. Shuningdek, sel hosil boʻlishiga ta'sir etuvchi mintaqaviy va global iqlim oʻzgarishlari hamda ularning sel faolligiga ta'siri koʻrib chiqilgan. Tadqiqot natijasida sel xavfini kamaytirish boʻyicha takliflar va tavsiyalar ishlab chiqilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 74.1%

Sellyuloza – qog‘oz ishlab chiqarish texnologiyasi va jarayonlari

Ushbu kitob sellyuloza va uning kimyoviy-texnologik xossalarini, ishlab chiqarish jarayonlarini, hamda undan tayyorlangan mahsulotlarning qo'llanilishini chuqur o'rganishga bag'ishlangan. Unda sellyulozaning tabiatdagi o'rni, tarkibi, tuzilishi, kimyoviy reaksiyalari, fizik-mexanik xossalari, turli sanoat tarmoqlarida, xususan, qog'oz ishlab chiqarishda qo'llanilishi keng yoritilgan. Paxta va yog'och sellyulozasini olish texnologiyalari, ularni qayta ishlash jarayonlari batafsil tahlil qilingan.

🔑 Kalit soʻz🎯 73.5%

Селевые риски на водотоках Чаткало - Кураминских гор (в пределах республики Узбекистан)

Ushbu maqola O'zbekistonning Chatkalo-Qurama tog'larining janubiy yon bag'irlarida joylashgan oltita suv oqimi uchun sel xatarlarini statistik hisoblashga bag'ishlangan. Tadqiqotda ushbu hududlardagi sel hodisalarining takrorlanish davri, ularning oylik taqsimlanishi va kelib chiqish sabablari tahlil qilinadi. Maqolada Puasson formulasi yordamida sel hodisalarining yillik takrorlanish ehtimoli hisoblangan. Shuningdek, sel oqimlari bilan bog'liq migratsiya va aholi xavfsizligi masalalariga ham to'xtalib o'tilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 73.2%