«Nazm ul-Javohir» Alisher Navoiyning hikmatli ruboiylari to‘plami bo‘lib, unda axloq-odob, insoniylik, adolat va ma’naviyat masalalari qalamga olinadi. Asarda hayotning turli jabhalariga oid pand-nasihatlar, ibratli fikrlar jamlangan. Kitob Navoiyning o‘ziga xos uslubi va chuqur ma’naviy dunyosini aks ettiradi.
Alisher Navoiyning
Alisher Navoiyning "Nazm ul-javohir" asari turkiy ruboiychiligining shakllanishida muhim manba vazifasini o‘tagan bo‘lib, ushbu asarda so‘zning qudrati, uning ulug‘ligi va martabasining darajalari kabi bir qator masalalar yuzasidan mulohazalar yuritiladi. Asarda, shuningdek, o‘zbek mumtoz adabiyoti, uning tarixi, g‘oyaviy va badiiy xususiyatlari, hikmatlar nazmiy talqini va mazmuni ham tahlil qilingan.
Ushbu kitobda buyuk mutafakkir va davlat arbobi Alisher Navoiyning boy ijodiy-ilmiy merosi va uning milliy madaniyatimiz hamda adabiy-estetik tafakkurimiz rivojiga qo'shgan hissasi keng yoritilgan. Navoiyning o'zbek adabiyoti va madaniyatini chuqur o'rganish hamda targ'ib qilishning bugungi kunda muhimligiga urg'u berilgan. Kitobda shuningdek, Alisher Navoiyning 'Nazmul-javohir' asarining matniy tadqiqoti, uning qimmatli qo'lyozma nusxalari, ilmiy-tanqidiy sharhi, nazmiy va nasriy taqlidlar tahlili, shuningdek, Alisher Navoiy ijodining uyg'ur adabiyotidagi o'rni kabi muhim masalalar chuqur o'rganilgan.
Ushbu kitob Mir Alisher Navoiyning diniy-axloqiy va tasavvufiy qarashlarini aks ettiruvchi asarlarining tahliliga bag'ishlangan. Kitobda Navoiyning "Vaqfiya", "Arba'in", "Siroj ul-muslimin", "Munojot" va "Nazm ul-javohir" kabi asarlari chuqur o'rganilib, ularning islomiy adabiyotdagi o'rni va ahamiyati ochib berilgan. Asarlarning yozilish sabablari, g'oyaviy yo'nalishi, badiiy xususiyatlari va Sharq adabiyotidagi an'analarga mosligi tahlil etilgan.
Ushbu kitob Alisher Navoiyning diniy-axloqiy qarashlari va adabiy merosini tahlil qiladi. Kitobda Navoiyning "Vaqfiya", "Nazm ul-javohir", "Siroj ul-muslimin" va "Arba'in" kabi asarlari batafsil o'rganilgan. Asarlarda islom dinining mohiyati, insonning ma'naviy kamoloti, adolat, saxovat, do'stlik, ota-ona hurmati kabi masalalar yoritilgan. Shuningdek, kitobda Navoiyning tasavvufiy qarashlari, xususan, naqshbandiya tariqatiga munosabati ham tahlil qilingan.
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va Oʻrta Maxsus Taʼlim Vazirligi tomonidan Namangan Davlat Universiteti, Oʻzbek Tili va Adabiyoti kafedrasi tomonidan tashkil etilgan anʼanaviy respublika ilmiy-nazariy anjumanining materiallar toʻplamidir. Anjuman adabiyotshunos olim, filologiya fanlari boʻyicha falsafa doktori Абдулҳамид Қурбонов таваллудининг 60 yilligiga bagʻishlangan boʻlib, unda oʻzbek filologiyasida matnshunoslik va manbashunoslik muammolari muhokama qilingan. Kitobda XVIII asr va XIX asrning 70 yillarigacha boʻlgan davrdagi Qashqadaryo vohasi ijodkorlarining adabiy merosi, Navoiy asarlarini nashrga tayyorlashdagi muammolar, shuningdek, turli adabiy-ilmiy masalalar yoritilgan.
Ushbu kitob Alisher Navoiyning "Nasr ul-javoohir" asari tahliliga bag'ishlangan bo'lib, unda shoirning nazm va nasrda qo'llagan ijodiy uslublari, badiiy vositalari, tiliga xos bo'lgan semantik va sintaktik xususiyatlari chuqur o'rganilgan. Shuningdek, "xaqiqiy ishq" tushunchasining mohiyati va undagi ma'no, umrning ma'nosi, tabiat va insonning o'zaro bog'liqligi kabi falsafiy mushohadalar o'rin olgan. Kitobda alohida ta'kidlangan "adl" va "adolat" tushunchalari, ularning Navoiy ijodida qanday talqin qilingani haqida batafsil ma'lumot berilgan. "Qism" va "Ruba'iy" kabi janrlarning o'zaro aloqadorligi, jumladan, Alisher Navoiy va Abulla Navoiyning o'zaro muloqotlari ham yoritib berilgan. Mualliflar ushbu kitob orqali Alisher Navoiy ijodining o'rganilishiga yangi sahifalar ochishga harakat qilishgan.
Ushbu dissertatsiya Hirot adabiy muhiti tarjimachilik an'analarini, xususan badiiy tarjimada ijodiy vorisiylik va oʻziga xoslik masalalarini tadqiq etadi. Tadqiqotda Alisher Navoiyning «Nazm ul-javohir» asari asosida ushbu an'analarning shakllanishi, tarjimadagi uslubiy xususiyatlar, tarjimon individulligining namoyon bo'lishi va ijodiy vorisiylikning oʻziga xosliklari Hirot adabiy muhiti misolida ko'rib chiqilgan.
Ushbu kitob oliy o'quv yurtlari talabalari uchun o'quv qo'llanma bo'lib, unda nutq madaniyati, notiqlik san'ati, so'zlash odobi, notiqning mahorati, nutqning ta'sirchanligi, nutq uslublari, notiqning nutqidagi xatolar va ularni bartaraf etish yo'llari, notiqlik san'atining tarixi, Sharq va G'arb madaniyatida notiqlik san'atining o'rni, Alisher Navoiy, Abdulla Avloniy, Abdurauf Fitrat, Abdulla Qodiriy asarlarida notiqlik masalalari, nutqiy etiket va ommaviy axborot vositalarining til xususiyatlari kabi mavzular yoritilgan.