Ushbu maqola Qobusnomada barkamol shaxsni tarbiyalash, bolalarning ma'naviy va axloqiy kamolotini ta'minlash, ota-ona haqqi, ta'limning ahamiyati, mehr-oqibat, rostgo'ylik kabi fazilatlarni shakllantirish masalalari bo'yicha Kaykovusning fikrlarini tahlil qiladi. Maqolada, shuningdek, nutq madaniyati, andisha, rostgo'ylik, savobli ishlar kabi insoniy sifatlarning tarbiyadagi o'rni ham yoritilgan.
Qobusnoma kitobi, axloq, ta'lim, siyosat, adolat va ma'naviyat kabi turli mavzular qamrab olingan, pand nasihat tarzida bitilgan asardir. Unda inson kamolotiga erishish yo'llari va davlatni adolatli boshqarish tamoyillari ko'rsatilgan.
Ushbu kitob oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, nutq madaniyati, notiqlik san'ati, so'zlash odobi, yozma nutq madaniyati kabi mavzularni qamrab oladi. Kitobda nutqning ahamiyati, uning jamiyatdagi o'rni, notiqlikning nazariy va amaliy asoslari, nutq madaniyatini shakllantirish yo'llari, ommaviy axborot vositalarida tilning o'ziga xos xususiyatlari kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Shuningdek, kitobda Alisher Navoiy, Abdulla Avloniy, Abdulla Qodiriy kabi mutafakkirlarning nutq madaniyati haqidagi fikrlari ham o'rin olgan.
Ushbu kitob oliy o'quv yurtlari talabalari uchun o'quv qo'llanma bo'lib, unda nutq madaniyati, notiqlik san'ati, so'zlash odobi, notiqning mahorati, nutqning ta'sirchanligi, nutq uslublari, notiqning nutqidagi xatolar va ularni bartaraf etish yo'llari, notiqlik san'atining tarixi, Sharq va G'arb madaniyatida notiqlik san'atining o'rni, Alisher Navoiy, Abdulla Avloniy, Abdurauf Fitrat, Abdulla Qodiriy asarlarida notiqlik masalalari, nutqiy etiket va ommaviy axborot vositalarining til xususiyatlari kabi mavzular yoritilgan.
Ushbu referatda insonning ma'naviy kamoloti, axloqiy fazilatlari, bilim va hunar o'rganishning ahamiyati kabi masalalar Kaykovusning "Qobusnoma" asari orqali tahlil qilinadi. Asarda insonning qalb go'zalligi, ma'naviy boyligi va axloqiy pokligi jamiyat uchun muhimligi ta'kidlangan. Shuningdek, bilim olish, hunar o'rganish, adolatli bo'lish va insonlarga yaxshilik qilish kabi fazilatlar ham muhim ahamiyatga ega ekanligi ko'rsatilgan.
Qo'lyozma Kamalov Odilbek Rajapbaevichning "Qayqovustin Qobusnoma shig`armasida a`dep-ikramliq ma`seleleri" nomli magistrlik dissertatsiyasidir. Unda insonning axloqiy va ma'naviy kamolotiga oid masalalar, adabiyotning jamiyatdagi o'rni va ahamiyati, shuningdek, turli xalqlar madaniyatining o'zaro ta'siri kabi mavzular ko'tarilgan. Dissertatsiya Qoraqalpog'iston Respublikasi Nukus shahridagi Ajiniyoz nomidagi pedagogika institutida tayyorlangan.
Ushbu kitob "O'qituvchi nutqi madaniyati" o'qituvchilarning nutq madaniyatini rivojlantirishga qaratilgan qo'llanma bo'lib, unda nutqning asosiy xususiyatlari, uslubiy turlari, adabiy me'yorlari va tarixiy ildizlari haqida ma'lumotlar berilgan.
Ushbu kitobda Sharqning buyuk allomalari - Abu Nasr Farobiy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Imom Buxoriy, Mahmud Koshg'ariy, Abu Homid G'azzoliy, Yusuf Xos Hojib, Kaykovus, Jaloliddin Rumiy, Abulqosim Firdavsiy, Mahmud az-Zamahshariy, Ahmad Yassaviy, Sa'diy Sheroziy, Alisher Navoiy, Bedil kabi allomalarning ta'lim-tarbiya, odob-axloq, ma'naviyat, ilm-fan, zakovat, inson kamoloti, hayot falsafasi haqidagi fikr-mulohazalari, ibratli hikmatlari, pand-nasihatlari jamlangan. Kitobda har bir allomaning ta'lim-tarbiyaga oid qarashlari o'ziga xos tarzda yoritilib, ularning o'zbek pedagogikasi rivojiga qo'shgan hissasi ochib berilgan.
Maqolada Kaykovusning pedagogik merosida so'z san'atiga e'tibor qaratilgan. Unda o'qituvchining nutq mahorati, so'zning inson hayotidagi o'rni va ahamiyati, shuningdek, so'zlash odobi masalalari Kaykovusning "Qobusnoma" asari misolida yoritiladi. Maqola o'qituvchilarning nutq madaniyatini oshirishga va pedagogik faoliyatda Kaykovus merosidan foydalanishga qaratilgan.
Ushbu kitob oliy o'quv yurtlari talabalari uchun "O'qituvchi nutq madaniyati" fanidan amaliy mashg'ulotlar ishlanmasi bo'lib, unda nutq madaniyati, notiqlik san'ati, nutq odobi va ommaviy axborot vositalarining til xususiyatlari kabi mavzular yoritilgan. Ishlanma talabalarning nutq madaniyatini oshirishga, notiqlik mahoratini shakllantirishga va o'z fikrlarini ravon, aniq va ta'sirchan ifoda etishga yordam beradi.