Kitobda Atoiyning g'azallari jamlangan. Atoiy 15-asrda yashab ijod qilgan mumtoz shoir boʻlib, turkiy va forsiy tillarida ijod qilgan. Alisher Navoiy oʻzining "Nasoyim ul-muhabbat" asarida Atoiy haqida maʼlumotlar bergan. Atoiyning devoni bizgacha yetib kelgan boʻlib, uning gʻazallari muhabbat, may, hayot zavqi kabi mavzularda yozilgan. Uning asarlarida xalq iboralari, taʼbirlar, maqol va matallar, ertak motivlari keng qoʻllanilgan.
Ushbu kitob o'zbek adabiyotshunosligi tarixini, adabiy nazariyalar va adabiy tanqidning rivojlanishini o'rganadi. Kitobda mumtoz adabiyotdan tortib, zamonaviy adabiyotgacha bo'lgan davrlar qamrab olingan. Unda adabiyotshunoslikning asosiy tamoyillari va metodlari, shuningdek, o'zbek adabiyotshunosligiga hissa qo'shgan shaxslar haqida ma'lumot beriladi.
Kitob o‘zbek adabiyotshunosligi tarixini, adabiy jarayonlarni, mumtoz adabiyot namoyondalarining hayoti va ijodini o‘rganishga bag‘ishlangan. Unda adabiyotshunoslikning shakllanishi, rivojlanish bosqichlari, nazariy asoslari va o‘zbek adabiyotshunosligining o‘ziga xos xususiyatlari yoritilgan.
Maqolada boshlang'ich sinf o'quvchilariga mo'ljallangan "Oy allasi" she'rini o'qitish metodikasi ko'rib chiqiladi. She'rning tahlili, uning tarbiyaviy ahamiyati, darsda qo'llaniladigan usullar va metodlar, shuningdek, she'rning O'zbekiston Konstitutsiyasi va boshqa fanlar bilan bog'liqligi haqida ma'lumot beriladi. Maqolada, shuningdek, she'rni o'qitishda rebuslardan, maqollardan va qo'shiqlardan foydalanish imkoniyatlari ham ko'rsatilgan. Asosiy maqsad o'quvchilarda ona tiliga hurmat, tabiatga mehr va komil inson bo'lib yetishish tuyg'ularini shakllantirishga qaratilgan.
Ushbu kitobda buyuk faylasuf Aflotunning davlat va jamiyat tuzilishi, qonunlar, qonunlarga bo'lgan asosiy talablar, ularni aholiga tushuntirish va nihoyat joriy etish haqida mulohazalar yuritiladi. Kitobda umuminsoniy qadriyatlar, adolat, mardlik, nomus, vatanparvarlik, ota-ona hurmati, ezgu ishlarni amalga oshirish kabi masalalar yoritilgan.
Mazmuniy tahlilda Sharqning tasavvufiy adabiyoti, xususan, Atoi ijodida Nasimiy g'oyalarining aks sado bergani tahlil qilinadi. Maqola Hurufiyya mazhabining asoschisi Fazlulloh Naimiy va uning shogirdi Sayyid Imomiddin Nasimiyning Ozarbayjon va Turkiy adabiyotiga ta'siri, xususan, Atoi she'riyatida bu ta'sirning ko'rinishlari yoritilgan. Nasimiyning "Anal haq" (Men haqiqatman) g'oyasi, arab harflarining mistik ma'nolari va ularning inson yuzi bilan bog'liqligi kabi mavzular Atoi ijodida qanday aks etgani misollar bilan ko'rsatilgan. Arab harflarining o'ziga xos ramziy ma'nolari, xususan, "alif", "lom", "mim", "nun", "sod" kabi harflarning inson go'zalligini ifodalashdagi o'rni va bu holatning Hurufiyya ta'limoti bilan bog'liqligi tahlil qilingan. Shuningdek, Mansur Hallojning g'oyalari ham Nasimiy va Atoi ijodida qanday aks-sado bergani tahlil etilgan.
Ushbu dissertatsiya Oʻzbekistonning XV asr oʻrtalaridan boshlab Movarounnahr tasavvuf merosining, xususan, Naqshbandiya tariqati rivojlanishida Alouddin Attorning oʻrni, uning ijtimoiy-falsafiy qarashlari va ma'naviy merosining tadqiq etishga bag'ishlangan. Tadqiqotda Alouddin Attorning shaxsiyati, genealogiyasi, ta'limoti, shogirdlari va u asos solgan Chagoniyon markazi hamda uning ilmiy-falsafiy merosi atroflicha oʻrganilgan. Muallif Alouddin Attorning naqshbandiya tariqatini rivojlantirishdagi oʻrni, uning insonparvarlik va ijtimoiy-axloqiy qarashlarining zamonaviy jamiyatga ta'siri, hamda barkamol avlodni tarbiyalashdagi ahamiyati asoslab berilgan.
Ushbu kitob "Donner" fe'lining grammatik birliklardagi frazeologik ma'nolarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda "donner" fe'li ishtirok etgan frazeologik birikmalar (UPh) turli grammatik kategoriyalar (otlar, sifatlar, sonlar, fe'llar) bilan birgalikda tahlil qilinadi. Kitobda har bir frazeologik birikmaning ma'nosi, tuzilishi va ishlatilishi misollar bilan ko'rsatilgan, shuningdek, ularning o'zbek tilidagi ekvivalentlari keltirilgan. Kitob "Donner" fe'li bilan bog'liq frazeologiyalarni chuqur o'rganishni istagan tilshunoslar, filologlar va fransuz tili o'qituvchilari uchun mo'ljallangan.
Ushbu kitobda buyuk faylasuf Aflotun davlat va jamiyat tuzilishi, qonunlar va ularga bo'lgan asosiy talablar, shuningdek ularni aholiga tushuntirish va amalda joriy etish masalalari haqida mulohazalar yuritadi. Kitobda adolat, mardlik, nomus, vatanparvarlik, ota-ona hurmati, ezgu ishlarni amalga oshirish kabi umuminsoniy qadriyatlar yoritilgan.
Ushbu kitob Farididdin Attorning ma'naviy-axloqiy qarashlarini va ularning ta'lim-tarbiya jarayonida qo'llash bo'yicha taklif va tavsiyalarni o'rganadi. Tadqiqotda Attorning sharq pedagogikasiga qo'shgan hissasi, uning gumanistik va axloqiy g'oyalari, shuningdek, yoshlar tarbiyasida ularning o'rni va roli tahlil qilinadi.